بهگزارش مرکز مطالعات سورین، نشریه فارن افرز در مطلب تازه خود بهقلم «گریم اسمیت» «ابراهیم بایس» نوشت: ممکن است واقعیتی داغ در پس اخبار مهیج در مورد کشته شدن «ایمن الظواهری» -رهبر القاعده- نادیده گرفته شود. این رهبر آتشیمزاج فقط یکی از چند تهدیدی بود که بر افغانستان سایه انداخته و هیچکس برنامه چندانی برای مقابله با نگرانیهای امنیتی برخاسته از این کشور ناآرام ندارد.
شاید چنین نگرانیهایی با توجه به اوضاع افغانستان و وضعیت آرام خیابانهای آن اغراقآمیز به نظر برسد. مقامات طالبان این وقفه در خشونت را نشانه این میدانند که حکومت جدید آنها نخستین دوره صلح را در کشور بعد از دههها به وجود آورده است.
بسیاری از ناظران زنگ خطر را نسبت به اقدامات طالبان به صدا درآوردهاند و آن را نوعی طناببازی میدانند، به این نحو که سعی میکند جهادگران را بدون سرکوب آنها مهار کند و به دنبال حمایت سیاسی افراطگرایان است، اما از دردسر زیادی جلوگیری میکند.
بیاعتمادی بیش از حد مجاز است، اما صورتهای کوچکی از همکاری در چند زمینه کلیدی میتواند به ثبات افغانستان کمک کند و همچنین، برای امنیت منطقهای و جهانی نیز مهم باشد. دولتهای خارجی نمیخواهند آسیای جنوبی در هرج و مرج بیفتد.
ناامیدیهای ناشی از برخورد با طالبان میتواند واکنشهای غیرمفیدی را به دنبال داشته باشد، زیرا دولتهای خارجی وسوسه میشوند که استراتژیهای قدیمی را برای مقابله با تهدیدهای افغانستان کنار بگذارند.
هیچیک از دو گروه شورشی که در حال حاضر با طالبان میجنگند، نمیتوانند نیروی نیابتی مفیدی برای غرب باشند. طالبان در شرق و شمال در حال جنگ با یک نسخه محلی از داعش معروف به داعش خراسان است. آنها نمیتوانند جریان مطلوب غرب باشند. طالبان در شمال به دنبال پایان دادن به حملاتی است که از سوی گروههای پراکنده میشوند. تحقیقات ما نشان میدهد که این گروههای شمالی به نحو قابلتوجهی کوچک، متفرق و ناتوان از ایجاد چالشی برای سلطه طالبان هستند.
گزینه دیگر این است که عقب بنشینیم و با خیال راحت مشکلات امنیتی در افغانستان را زیر نظر بگیریم. این کاری است که برخی دولتها بعد از پیروزی طالبان تا به امروز انجام دادهاند. درس اصلی طی دهههای گذشته این است که غفلت از افغانستان میتواند عواقب وحشتناکی داشته باشد.
خشونتها در ظاهر امر کاهش یافته و بر اساس برآوردهای سازمان ملل، حوادث خشونتآمیز طی ماههای اولیه سال 2022 به میزان 80 درصد کمتر از مدت مشابه سال قبل بود و تلفات غیرنظامیان نیز کاهش یافته است.
گفتوگو نباید به طور کامل متوقف شود. واشنگتن و متحدانش هنوز دلایل زیادی برای ادامه گفتوگو با این گروه دارند. آمریکا باید با طالبان در مورد چگونگی توافقنامه دوجانبه 2020 گفتوگو کند.
ممکن است که گفتوگو با طالبان در چندین موضوع امنیتی مثل امنیت مرزی، قاچاق اسلحه، مبارزه با مواد مخدر، مینزدایی و پلیس غیرنظامی امری اجتنابناپذیر باشد.
اگر جهان خارج خواهان ثبات افغانستان از طریق نیروی پلیس حرفهایتر است، کمککنندگان باید درخواست توسعه برنامههای موجود را داشته باشند؛ با این هدف که نیروهای طالبان بنا بر تعهدات حقوقی بینالمللیشان آموزش ببینند و این تعهدات بر نیروهای امنیتی آن حاکمیت داشته باشد.
اگر همسایگان افغانستان خواهان مدیریت بهتر مرزها هستند، میتوانند از همکاری با طالبان در زمینه امنیت مرزها حمایت کنند.
هیچیک از این راههای عملی برای تعامل با طالبان مستلزم اعتماد به آنها نیست. در واقع، به همین دلیل است که جهان خارج نمیتواند در مورد تامین امنیت افغانها و محافظت از دیگر کشورها در برابر سرریز شدن بیثباتی از افغانستان، به طالبان اعتماد کند و باید به این مسائل توجه بیشتری شود.