بهگزارش مرکز مطالعات سورین، روزنامه هاآرتص در یادداشت تازه خود بهقلم «زوری بارئل» نوشت: «زیاد النخاله» -رهبر جهاد اسلامی- این هفته پس از آتشبس با اسرائیل اعلام کرد: حماس ستون فقرات مقاومت است و ما در یک نبرد بیپایان علیه دشمن هستیم.
به نظر نمیرسد که چنین اعلامیهای ضروری باشد. بدیهی است که این دو گروه در سالهای اخیر با هم برادر بودهاند، اما حماس این ائتلاف را هنگامی که از جنگ سه روزه امتناع ورزید، نقض کرد.
حماس به دنبال حفظ دستاوردهای خود از جنگ سال گذشته بود. یا شاید حماس ترجیح داد بر بازسازی غزه تمرکز نموده و کمکهای مالی قطر را حفظ کند.
شاید تسلیم فشار مصر شد که اهرمهای فشاری مانند گذرگاههای رفح و صلاحالدین دارد یا میخواست به جهاد ثابت کند که تنها حماس میتواند به تنهایی با اسرائیل(رژیم صهیونیستی) بجنگد.
اما همه این توضیحات در واقع تفاوت عمیق ایدئولوژیک حماس و جهاد را برجسته میکند. یک مقام ارشد حماس در یک گزارش رسانهای که در 21 ژوئن منتشر شد، گفت این گروه تصمیم گرفته است که در روابط خود با سوریه تجدیدنظر کند.
یک هفته بعد، «خلیل الحیا» -مسئول روابط حماس با غرب- این اظهارات را تایید کرد. این اعلامیه، طوفانی بین مخالفان و حامیان تجدید روابط به راه انداخت، نبرد سیاسیای که از سال 2012 و حدود یک سال پس از جنگ داخلی سوریه شاهد آن نبودیم.
همه کسانی که درگیر بودند، دلایلی دیپلماتیک برای موضع خود ارائه کردند. «رجب طیب اردوغان» در ترکیه و« بشار اسد» در سوریه پس از رد درخواست اردوغان برای توقف کشتار غیرنظامیان سوری توسط اسد و توصیه اردوغان به استعفای اسد، به رقبای سرسختی تبدیل شدند.
قطر به دنبال روابط خوب با هر دو طرف است، اما از شبههنظامیان شورشی در سوریه حمایت مالی کرده است. نصرالله با پیشبرد عادی سازی اعراب با اسد برای بازگرداندن مشروعیت او موافق است. اسد هنوز با رهبران حماس موافقت نکرده و این حکومت میگوید هنوز در مرحله بررسی این پیشنهاد است.
تفاوت اساسی میان حماس و جهاد اسلامی در اینجا نهفته است. جهاد هیچ ادعایی در مورد حکومت بر مردم فلسطین یا یک کشور فلسطینی ندارد و علاقهای به سیاست خارجه نشان نمیدهد.
تنها هدف جهاد اسلامی، مبارزه با اشغالگری و به زعم خود آزادسازی فلسطین است. اما حماس به دنبال بازپسگیری زمینهای فلسطین و ساخت حکومتی اسلامی است. و شاید این دوگانگی سیاستها دلیل اصلی کنارهگیری حماس از نبرد اخیر در فلسطین باشد.