به‌گزارش مرکز مطالعات سورین، وبگاه میدل ایست مانیتور در یادداشت خود به‌قلم «عمر احمد» نوشت: امسال، سال بسیار پرکاری برای ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهور ایران از نظر تعاملات دیپلماتیک بوده؛
او در ماه فوریه یک سفر رسمی دولتی به چین انجام داد و 20 توافقنامه را امضا کرد، علاوه بر آن وعده‌هایی از رئیس‌جمهور «شی جین پینگ» برای تقویت همکاری‌های امنیتی و اقتصادی دریافت کرده و از سرگیری روابط دیپلماتیک را با رقیب منطقه‌ای خود عربستان قبول کرد.
رئیسی در ماه می «بشار اسد» -رئیس‌جمهور سوریه- را ملاقات کرد و توافق‌نامه‌های همکاری طولانی‌مدتی را امضا کرد. رئیسی پس از سفر خود به دمشق، با هدف تقویت روابط سیاسی، اقتصادی، تجاری، فرهنگی و تمدنی به بزرگ‌ترین اقتصاد جنوب شرقی آسیا، اندونزی سفر کرد.
ماه گذشته، رئیس‌جمهور ایران سفری به سه کشور آمریکای لاتین را آغاز کرد و از ونزوئلا، کوبا و نیکاراگوئه بازدید کرد.
این کشورها نیز مانند ایران با تحریم‌های آمریکا مواجه هستند و به‌رغم تلاش‌های دشمنان جمهوری اسلامی در منطقه، رئیسی نشان داد که چنین تلاش‌هایی محقق نشده است.
برعکس، ایران همچنان به تلاش برای گسترش نفوذ خود در سراسر جهان، از جمله در جایی که حیاط‌خلوت آمریکا تلقی می‌شود، ادامه می‌دهد.
رئیسی در کاراکاس از نظم نوین جهانی استقبال کرد و اشاره کرد که امپریالیسم دیگر در حال سقوط است.
رئیسی سفر خود را با رفتن به سه کشور آفریقا به پایان رساند، زیمباوه آخرین مقصد او، جایی که مورد استقبال گرم رئیس‌جمهور امرسون منانگاگوا قرار گرفت و او به را عنوان برادرش خطاب کرد.
صدها نفر از زیمبابوه‌ای‌ها، از جمله مسلمانان آنجا نیز با تکان دادن پرچم‌های ایران و زیمبابوه از رئیسی استقبال کردند.
رئیسی قبل از سفر به این کشور آفریقای جنوبی، به‌عنوان بخشی از تور قاره‌ای خود از اوگاندا و کنیا دیدن کرده بود.
هدف از این سفرها، آن‌گونه که وزارت امور خارجه ایران اعلام کرده است، «ارتقای دیپلماسی اقتصادی، تقویت روابط سیاسی با کشورهای دوست و همسو و تنوع‌بخشی به مقاصد صادراتی» بوده است؛ رهبر ایران در این سفر، 21 سند همکاری در زمینه‌های مختلف را امضا کرد.
با توجه به شکل اداره حکومت در دوره قبلی ایران توسط حسن روحانی و اتفاقات ناگوار در این دوره از جمله ترور سردار قاسم سلیمانی و خروج آمریکا از برجام، معلوم شد که امتیاز دادن به قدرت‌های خارجی تنها به پیامدهای منفی برای ایران منجر شده است؛
پس می‌توان گفت یکی از علل تمرکز بر روی کشورهای آفریقایی همین موضوع است.
رئیسی در سخنان خود، با تأکید بر ظرفیت‌های کشورهای آفریقایی، اظهار داشت که آفریقا قاره پتانسیل‌ها است و ایران به کشورهای آفریقایی مملو از ظرفیت‌ها، استعدادها و منابع طبیعی و معدنی می‌نگرد و تبادل این پتانسیل‌ها منجر به پیشرفت چشمگیری می‌شود.
رئیسی همچنین استثمار غرب از حقوق بشر را به‌عنوان یک ابزار سیاسی دانست و افزود که استعمار غربی دارای ابزارهای سیاسی غیر انسانی و اعمال استانداردهای دوگانه در ماهیت خود است.
به‌طور قابل توجهی، رئیس‌جمهور منانگاگوا در یک کنفرانس مطبوعاتی پس از گفتگو با رئیسی گفت: «بسیار مهم است که ما، قربانیان تحریم‌های غرب، در حال گفتگو با یکدیگر باشیم تا به آن‌ها نشان دهیم که ما متحد یکدیگر هستیم.»
سفر رئیسی به آفریقا حاکی از تمرکز مجدد ایران بر تقویت روابط قوی‌تر سیاسی و اقتصادی با کشورهای آفریقایی و تقویت همکاری‌ها در جنوب جهانی است.
در حالی که روحانی مذاکره و سازش با قدرت‌های غربی را در اولویت قرار داده است، رئیسی بر رویکرد قاطع‌تر و مستقل‌تر در سیاست خارجی تأکید دارد؛ این تغییر استراتژیک عزم تهران را برای ایجاد مسیر خود در عرصه جهانی نشان می‌دهد.
آخرین سفر رئیسی بخشی جدایی‌ناپذیر از استراتژی گسترده ایران برای تقویت همکاری در جنوب جهانی است. هدف ایران از طریق دستیابی به آسیا، آمریکای لاتین و آفریقا، تقویت همبستگی و ایجاد ائتلاف‌های قوی‌تر با کشورهایی است که «دیدگاه‌ها و چالش‌های سیاسی مشترک» دارند. رئیس‌جمهور رئیسی از طریق این تور آفریقا قصد دارد ایده نظم جهانی عادلانه‌تر و چندقطبی را که در ونزوئلا از آن صحبت کرد، پیش ببرد. علاوه بر این، پیوستن ایران به سازمان همکاری شانگهای، تعهد این کشور به گسترش ارتباطات و تقویت روابط نزدیک‌تر با کشورهای اوراسیا نشان می‌دهد.
گردباد دیپلماسی در ماه‌های اخیر نشان می‌دهد که ایران برخلاف آرزوهای غرب، از انزوا دور شده است، سفر آفریقای رئیسی همچنین نشان‌دهنده تغییر پارادایم در رویکرد سیاست خارجی ایران حداقل در مقایسه با دولت قبل است. رئیسی با تأکید بر اهمیت روابط نزدیک‌تر با کشورهای آفریقایی، به‌طور فعال افزایش همکاری جهانی جنوب را از طریق تحکیم روابط سیاسی و اقتصادی دنبال می‌کند.
به این ترتیب، بعید است که سفرهای بعدی رئیسی شامل کشورهای گروه7 باشد. با این حال، گزینه‌های متعدد دیگری برای تعامل دیپلماتیک وجود دارد. به‌عنوان مثال، نزدیکی ایران و عربستان با دعوت رسمی ملک سلمان، پادشاه عربستان از رئیس‌جمهور رئیسی انجامید.
علاوه بر این، در اوایل ماه جاری، رئیسی یک دعوت رسمی از ماتامالا رامافوزا، رئیس‌جمهور آفریقای جنوبی برای شرکت در نشست آتی بریکس پلاس در ماه آینده در ژوهانسبورگ دریافت کرد. این پیشرفت قابل توجه است زیرا هم عربستان و هم ایران مشتاق پیوستن به این گروه هستند.
با توجه به اینکه همکاری جهانی جنوب در دستور کار سیاست خارجی قرار دارد، این احتمال وجود دارد که رئیسی کشورهایی را که به دنبال دور زدن تحریم‌های غرب یا طرفدار دلار زدایی هستند، در اولویت قرار دهد.