به‌گزارش مرکز مطالعات سورین، وبگاه اینسایدر در یادداشت خود به‌قلم «پاول ایدون» نوشت: کمتر از یک سال پیش، کاخ سفید درباره روابط نظامی «بی‌سابقه» بین روسیه و ایران هشدار می‌داد، اما امروز، نشانه‌هایی از افزایش اصطکاک وجود دارد و مسکو یک شریک غیرقابل‌اعتماد است.
اواخر سال گذشته، ازآنجایی‌که روسیه پس از ماه‌ها نبرد در اوکراین در معرض خطر تخلیه ذخایر موشکی خود قرار داشت.
ایران موافقت کرد که تسلیحاتی عمدتاً پهپادهای تهاجمی انتهاری شاهد-136 را که روسیه در حملات به شهرها و زیرساخت‌های اوکراین استفاده می‌کرد، در اختیار مسکو قرار دهد.
در ماه دسامبر، «جان کربی» -سخنگوی شورای امنیت ملی- گفت که ایران و روسیه در حال ایجاد «یک شراکت دفاعی تمام‌عیار» هستند که غرب‌آسیا و جهان گسترده‌تری را تهدید می‌کند.
کربی گفت «حمایت از هر دو طرف جریان دارد» و مسکو «سطح بی‌سابقه‌ای از پشتیبانی نظامی و فنی» را به تهران ارائه می‌کند.
به‌عنوان بخشی از این مشارکت رو به رشد، ایران انتظار داشت تعداد نامشخصی از جت‌های سوخو-35 روسی به همراه هلیکوپترها و حتی سامانه‌های پدافند هوایی پیشرفته اس-400 دریافت کند.
بااین‌حال هیچ نشانه‌ای وجود ندارد که ایران تجهیزاتی را دریافت کرده یا در آینده قابل پیش‌بینی تجهیزاتی را دریافت خواهد کرد.
تحلیلگران انتظار داشتند که ایران در آینده نزدیک حداقل 24 فروند سوخو- 35، هواپیمای روسی ساخته‌‌شده برای مصر را به‌عنوان بخشی از سفارشی که بعداً لغو شد دریافت کند.
اما در اظهارات اخیر، مقامات ایرانی از ابراز خوش‌بینی مبنی بر اینکه اولین جت‌ها ظرف چند ماه خواهند رسند.
به اظهارنظرهایی رسیده‌اند که نشان می‌دهد آن‌ها مطمئن نیستند که آیا این جت‌ها در سال‌های آینده خواهند رسید یا خیر.
«سعید عظیمی» -روزنامه‌نگار مقیم تهران- در گزارشی توهین‌آمیز که در روز 13 جولای منتشر شد، به نقل از یک دیپلمات فعلی و یک دیپلمات سابق ایرانی اشاره کرد که به‌شرط ناشناس ماندن به او گفتند که ایران در دوره دوم ریاست‌جمهوری حسن روحانی، رئیس‌جمهور سابق، که در ماه آگوست 2021 از سمت خود کنار رفت، هزینه‌ی50 فروند سوخو-35 را به‌طور کامل پرداخت کرده است.
اگرچه رقم 50 فروند سوخو-35 قبل از مقاله عظیمی فاش نشده بود، اما با برآورد دیرینه ایران مطابقت دارد که ایران برای نوسازی ناوگان پیر خود به 64 جنگنده جدید نیاز دارد، که عمدتاً از جت‌های ساخت آمریکا تشکیل شده است که قبل از انقلاب 1979 خریداری شده است.
مسکو قول داده بود که تا سال 2023 جنگنده‌های سوخو-35 را تحویل دهد که دیپلمات‌ها به نقل از عظیمی تردید دارند که این امر محقق شود. عظیمی نوشت: «مقامات ایرانی از عدم پایبندی روسیه به تعهدات احساس شرمندگی می‌کنند.»
در ماه جولای، مسکو از بیانیه مشترک شورای همکاری خلیج‌فارس که از ادعای امارات در مورد ابوموسی، تنب بزرگ و تنب کوچک، سه جزیره کوچک مهم خلیج‌فارس در نزدیکی تنگه هرمز، حمایت کرد.
ایران از سال 1971 بر این جزایر مسلط بوده و پس از خروج انگلیسی‌ها از منطقه، آن‌ها را تصرف کرده است. امارات که در همان سال تشکیل شد، از آن زمان مدعی آن‌ها بوده است.
ایران سفیر روسیه را احضار کرد و از مسکو خواست که «موضع خود را اصلاح کند» که بدون شک تهران آن را مداخله غیرقابل‌قبول در امور داخلی خود می‌داند.
روسیه با حمایت از بیانیه شورای همکاری خلیج‌فارس نشان می‌دهد که به‌رغم مشارکت استراتژیک ظاهری خود با ایران، همچنان قصد دارد روابط خود را با ایران و کشورهای عربی خلیج‌فارس متعادل کند.
«ریچارد مور» -رئیس سرویس اطلاعات مخفی انگلیس- این هفته گفت که ایران با فروش تسلیحات به روسیه به‌دنبال پول نقد است، که به نظر می‌رسد گزارش‌های قبلی مبنی بر فروش فناوری پهپاد مسکو را به قیمت 900 میلیون دلار که به دلار آمریکا پرداخت شده است، تقویت می‌کند و نشان می‌دهد که ایرانی‌ها به‌جای مشارکت دفاعی استراتژیک به‌دنبال یک رابطه تجاری با روس‌ها هستند.
درحالی‌که ایران هرگز به گستردگی ماه‌های اخیر، روسیه را مسلح نکرده است، مسکو درگذشته تجهیزات نظامی قابل‌توجهی را به تهران فروخته است.
پس از پایان جنگ ایران و عراق در ماه آگوست 1988، اتحاد جماهیر شوروی به تهران «چک سفید» داد تا هرگونه تسلیحات متعارفی را که می‌خواست خریداری کند.
در آن زمان، شوروی 72 جنگنده میگ 29 و 24 میگ 31 و 36 بمب‌افکن تاکتیکی سوخو-۲۴ را پیشنهاد می‌کرد.
بااین‌حال، تهران پس از جنگ هشت‌ساله با همسایه خود در تنگنای نقدینگی قرار گرفت و تنها می‌توانست تعداد کمتری میگ-29 و سوخو-24 ام‌کی و همچنین سامانه‌های پدافند هوایی اس-200 را بخرد. مسکو این هواپیما را در سال‌های 1990 و 1991 تحویل داد.
روسیه در دهه 2000، تنها 6 فروند هواپیمای تهاجمی سوخو-۲۵ با فناوری نسبتاً پایین را به ایران فروخت.
در سال 2007، ایران قراردادی به ارزش 800 میلیون دلار برای سامانه‌های پدافند هوایی اس-300 روسیه امضا کرد، اما مسکو تقریباً یک دهه از تحویل آن‌ها خودداری کرد و تنها در سال 2016 آن‌ها را انتقال داد.
تحریم تسلیحاتی سازمان ملل علیه ایران رسماً در ماه اکتبر 2020 منقضی شد و هیچ محدودیت بین‌المللی باقی نگذاشت که روسیه بتواند از آن به‌عنوان بهانه‌ای برای امتناع از تحویل تسلیحاتی استفاده کند که بنا بر گزارش‌ها ایران قبلاً هزینه آن را پرداخت کرده است.