به گزارش مرکز مطالعات سورین، نشریه فارن پالیسی در مطلب تازه خود به قلم «لین کوک» نوشت: نشست اخیر ناتو در ویلنیوس، لیتوانی، از نزدیک برای نتیجه درخواست سوئد برای عضویت، تحت نظر قرار گرفت.
ترکیه در آستانه اجلاس موافقت کرد تا از پارلمان خود بخواهد که عضویت سوئد را تائید کند و ائتلاف به درخواست رسمی اوکراین برای عضویت ناتو پاسخ داد.
این سازمان تأکید کرد که اوکراین «در صورت توافق متحدان و برآورده شدن شرایط» بدون تعیین چارچوب زمانی برای ورود این کشور پس از جنگ، به عضویت آن درمی‌آید.
در آسیا، جنبه دیگری از این نشست موردبررسی قرار گرفت: ناتو چگونه خود را در مقابل چین قرار داد.
در این جبهه سه تحول در ویلنیوس رخ داد. اول، مانند نشست سران ناتو که در مادرید در سال 2022 برگزار شد، ناتو از چهار کشور هند و اقیانوس آرام دعوت کرد:
استرالیا، ژاپن، نیوزیلند و کره جنوبی. این‌ها کشورهایی هستند که ائتلاف اکنون با آن‌ها توافقاتی برای تعمیق همکاری دارد.
دعوت آن‌ها با هدف تأکید بر پیوندهای استراتژیک بین اروپا-آتلانتیک و هند-اقیانوس آرام بود. دوم، بیانیه رهبران شامل زبان شدیدی بود که در مورد چین ابراز نگرانی می‌کرد و سوم، ناتو طرح‌هایی را برای افتتاح دفتر ارتباطی در توکیو تنظیم کرد.
این پیشنهاد با مخالفت فرانسوی‌ها و بنا به گزارش‌ها در آخرین لحظه، توسط آلمانی‌ها مسدود شد، اگرچه «ینس استولتنبرگ» -دبیرکل ناتو- اصرار دارد که طرح‌هایی برای افتتاح دفتر ارتباطی در توکیو «هنوز روی میز است».
فراتر از چهار کشور شریک، کشورهای دیگر در هند و اقیانوس آرام، ازجمله در آسیای جنوب شرقی، وجود دارند که در بهترین حالت نسبت به ناتو نامطمئن و در بدترین حالت خصمانه هستند.
باید اقدامات بیشتری انجام شود تا به این کشورها اطمینان داده شود که ناتو یک نیروی بی‌ثبات‌کننده در حیاط‌خلوت آن‌ها نخواهد بود.
این ائتلاف در منطقه به‌خوبی درک نشده است و بیشتر نظرات بر ابعاد نظامی آن متمرکز است.
به همین دلیل، به چین اجازه داده شد تا ذهنیت ناتو را در اقیانوس هند و اقیانوس آرام شکل دهد.
برای مثال، گزارش‌های مربوط به دفتر ارتباط برنامه‌ریزی‌شده در توکیو، بدون اینکه ناتو ابتدا بر اهداف سیاسی خود تأکید کند یا نحوه انطباق دفتر رابط با آن‌ها را مشخص کند، خبرساز شد.
این شکست به چین اجازه داد تا وارد خلأ اطلاعاتی شود و روایت را بسازد.
درحالی‌که بیانیه‌ای که از این اجلاس منتشر شد، چین را به عدم شفافیت در مورد استراتژی، اهداف و تقویت نظامی خود متهم کرد، خود ناتو نیز می‌تواند به دلیل عدم شفافیت، مانند فرانسوی‌ها مقصر باشد.
این اشتباه است که بگوییم ناتو هیچ کاری فراتر از اروپای آتلانتیک ندارد.
هدف اعلام‌شده ناتو حفاظت از آزادی و امنیت همه اعضای خود با ابزارهای سیاسی و نظامی است و اطمینان از این امر گاهی اوقات شامل درگیری خارج از ناتو است، زیرا شیوع بحران‌ها و درگیری‌ها در خارج از مرزهای متفقین می‌تواند این هدف اصلی را به خطر بیندازد.
علاوه بر این، ناتو می‌تواند نقش مهمی در دفاع و ترویج حاکمیت قانون در هند و اقیانوس آرام ایفا کند؛ اما قابل دفاع بودن حضور ناتو ازنظر مأموریت اعلام‌شده ائتلاف با عاقلانه بودن آن یکسان نیست.
اینکه تعامل در منطقه محتاطانه باشد بستگی به این دارد که این تعامل چقدر مؤثر باشد. فراتر از موضع‌گیری خود در قبال چین، ناتو می‌تواند و باید برای رسیدگی به ناآرامی‌ها در مورد اهداف و مقاصد خود در اقیانوس هند و اقیانوس آرام اقدامات بیشتری انجام دهد.
اعتراضات چینی‌ها به اجلاس پیش از برگزاری آن پدیدار شد. حدود یک هفته قبل، رسانه‌های دولتی چین از برنامه پنهان ناتو انتقاد کردند.
پکن استدلال کرد که این موضوع از قبل توسط لیتوانی، کشور میزبان، افشا شده بود و استراتژی هند-اقیانوس آرام خود را اعلام کرد که عبارت آن مستقیماً از لفاظی‌های آمریکا در قبال چین گرفته شده بود.
گلوبال تایمز با انتشار یک استراتژی هند و اقیانوس آرام، «کشور بالتیک با جمعیت کمتر از 3 میلیون نفر، واقع در منطقه تشعشع مستقیم درگیری روسیه و اوکراین» را مورد تحقیر قرار داد.
این تفسیر همچنین حضور استرالیا، ژاپن، نیوزلند و کره جنوبی در اجلاس سران برای دومین سال متوالی را محکوم کرد که به گفته آن، سیگنالی قوی از گسترش ناتو در آسیا-اقیانوسیه بود.
بیانیه رهبران فراتر از مفهوم راهبردی سال 2022 برای گسترش تعمیق مشارکت استراتژیک بین چین و روسیه بود. فهرست آرزوهای ناتو در رابطه با چین اضافه شد:
یعنی برای اینکه این کشور به‌عنوان عضو دائمی شورای امنیت سازمان ملل، نقش سازنده‌ای ایفا کند و جنگ تجاوزکارانه روسیه علیه اوکراین را محکوم کند، از حمایت از تلاش‌های جنگی روسیه در هر موردی خودداری کند.
به‌این‌ترتیب، از تشدید روایت دروغ روسیه که اوکراین و ناتو را به خاطر جنگ تجاوزکارانه روسیه علیه اوکراین سرزنش می‌کند، دست‌بردارند و به اهداف و اصول منشور سازمان ملل متحد پایبند باشند. ناتو به‌ویژه از چین خواست که «مسئولانه عمل کند و از ارائه هرگونه کمک مرگبار به روسیه خودداری کند».