به‌گزارش مرکز مطالعات سورین، نشریه نیوزویک در یادداشت خود به‌قلم «سوسه هواساپیان» «انی اروزمانیان» نوشت: برای بیش از ۲۳۰ روز، یک بحران انسانی بر سر آرتساخ یا قره‌باغ کوهستانی، منطقه‌ای خودمختار و از لحاظ قومیتی ارمنی در مرزهای بین‌المللی به رسمیت شناخته‌شده آذربایجان، رخ‌داده است.
جهان هنوز به این موضوع توجه نکرده است و البته دلیلی نیز وجود ندارد که کسی بخواهد به مردم این منظقه توجه کند!
این منطقه به‌ظاهر بی‌اهمیت در قفقاز جنوبی، محور کنونی ژئوپلیتیک است، این منطقه شرق و غرب، ناتو و آسیای میانه، اسرائیل را از نظارت بر ایران و روسیه و از کنترل جمهوری‌های سابقش تمییز می‌دهد؛ منطقه‌ای که در قلب آسیای میانه میتواند یک نقش جهانی داشته باشد.
از روز ۱۲ دسامبر ۲۰۲۲، کریدور بردزور (لاچین)، تنها جاده‌ای که آرتساخ را به ارمنستان متصل می‌کند، به دلیل تشدید تنش‌ها پس از جنگ ۴۴ روزه سال ۲۰۲۰ توسط آذربایجان محاصره شده و اکنون در هشتمین ماه محاصره است.
جمهوری ارمنستان به‌شدت با افزایش تهدیدات و اعمال خشونت‌آمیز علیه آرتساخ همراه است.
ادعاهای اولیه مبنی بر اینکه این محاصره به دلیل اعتراضات «فعالان محیط‌زیست» بوده است، به‌سرعت ثابت شد که یک حقه برای سرپوش‌گذاشتن بر کارزار تجاوزکارانه آذربایجان علیه مسیحیان بومی منطقه است. محاصره دو هدف فوری دارد؛
اول اینکه وادارکردن مردم به همسان‌سازی در آذربایجان اتفاق بیوفتد، دوم اینکه تحت‌فشار قراردادن ارمنستان برای اجازه‌دادن به آذربایجان جهت ایجاد جاده‌ای در سراسر قلمرو مستقل خود، متحد کردن ترکیه با «برادران» خود در آذربایجان و ایجاد سلطه و قدرت برای ترکیه در سراسر آسیای میانه.
هدف این است که ارمنستان را تبدیل به یک «دولت ناهموار» کند، منزوی شود و مرزهایش دوباره ترسیم و کاهش یابد.
برای دستیابی و خواسته‌های خودخواهانه «الهام علی‌اف» -دیکتاتور آذربایجان- و «رجب طیب اردوغان» -رئیس‌جمهور ترکیه- به منافع ژئوپلیتیکی، جان ۱۲۰ هزار نفر باید تمام شود.
پیامدها به طرز نگران‌کننده‌ای روشن است. اردوغان و علی‌اف قصد دارند نسل‌کشی سال ۱۹۱۵ را ادامه دهند و ارامنه را از روی نقشه محو کنند.
اردوغان با اشاره به نسل‌کشی ارامنه گفت که آن‌ها به انجام این مأموریت که پدربزرگ‌های ما قرن‌ها در منطقه قفقاز انجام داده‌اند، ادامه خواهند داد.
علی‌اف ارامنه را سرزنش کرده است که «خودتان کاری کردید» که از حملات مجدد رنج ببرید. پاک‌سازی قومی در طول نسل‌کشی سال ۱۹۱۵، کشتار سال‌های ۱۹۸۸ و ۱۹۹۰ باکو و سومگایت و تخلیه اجباری ارامنه قومی از نخجوان آذربایجان، قبلاً نیز سابقه داشته است.
علی‌اف در مورد حق تعیین سرنوشت ارامنه آرتساخ، موضع خود را با اتمام حجت ارائه‌شده به مقامات این کشور به صراحت اعلام کرد: «دولت خود را منحل کنید یا برای عواقب آن آماده شوید». این لفاظی توسط رسانه‌های طرفدار رژیم آذربایجان با فراخوانی برای ادغام آرتساخ در آذربایجان بیان می‌شود.
این یک راه‌حل آسان برای قدرت‌هایی است که تاریخ آزار و شکنجه ارامنه را درک نمی‌کنند. آیا جهان پیشنهاد می‌کند که یهودیان در یک رژیم نازی بی سر و صدا ذوب شوند، چیزی که مطرح می‌شود به حاشیه راندن بیشتر این مسائل و مرگ مطمئن برای ارامنه آرتساخ است.
محاصره مداوم کریدور لاچین، مستقیماً نقض حقوق بین‌الملل، موافقتنامه سه‌‌‌جانبه سال ۲۰۲۰ و رای دیوان بین‌المللی دادگستری در تاریخ ۲۲ فوریه است.
علی‌اف که از فقدان عواقب کارش جسارت پیدا کرده، این توافق‌ها و قوانین را نادیده گرفت. نصب ایست بازرسی نظامی آذربایجان در ورودی کریدور لاچین در ماه آوریل، منجر به محاصره کامل تلاش‌های کمک‌های کمیته بین‌المللی صلیب سرخ شده است.
کمبود مواد غذایی، سوخت و تجهیزات پزشکی در حال حاضر، حیاتی‌ترین مسائلی است که مردم قره‌باغ با آن دست و پنجه نرم می‌کنند. حمله به مراقبت‌های بهداشتی، آرتساخ را که قبلاً توسط آذربایجان در طول جنگ ۴۴ روزه سال ۲۰۲۰ هدف قرار گرفته بود، بی‌ثبات می‌کند.
بحران‌های مشابه، مورد توجه بیشتر و همچنین مورد حمایت‌های بسیار بیشتری قرار می‌گیرند، مانند جنگ اوکراین. محاصره غلات اوکراینی توسط روسیه با تحریم‌های سریع آمریکا، سازمان ملل و اتحادیه اروپا مواجه شد.
کمک‌های بشردوستانه سازمان ملل برای محاصره غزه بالغ بر ۵ میلیارد دلار بوده است، اما همچنان محاصره آرتساخ توسط آذربایجان بی پاسخ مانده است. ناتوانی در پاسخگویی تا حد زیادی ناشی از عدم به رسمیت شناختن حاکمیت جمهوری آرتساخ است که کمک بین‌المللی را غیرممکن می‌کند.
اقدامات آذربایجان یکی پس از دیگری قوانین بین‌المللی را نقض کرده است، اما به نظر می‌رسد که دیکتاتورها به حقوق بشردوستانه اهمیتی نمی‌دهند
. ابراز «نگرانی عمیق» ثمری نداشته و نخواهد داشت. ما باید به زبان دیکتاتورها صحبت کنیم و پیام روشنی برای کسانی که به‌دنبال نابودی ارامنه هستند ارسال کنیم.
اول، به‌رسمیت‌شناختن حق تعیین سرنوشت و به‌رسمیت‌شناختن آرتساخ حیاتی است. دوم، تحریم‌های شخصی فوراً علیه علی‌اف و تحریم صادرات نفت توسط اروپا برای تحت‌فشار قراردادن رژیم علی‌اف برای پایان‌دادن به تلاش‌های بی‌پایات آذربایجان و ترکیه برای پاک‌سازی قومی آرتساخ و جهان از ارامنه ضروری است.
سوم، شورای امنیت سازمان ملل باید حکم دادگاه بین‌المللی دادگستری را تأیید کند و نیروهای حافظ صلح را برای پایان‌دادن به محاصره به منطقه بفرستد.
عدم انجام این کار مساوی است با همدستی در نسل‌کشی قریب‌الوقوع مردم آرتساخ.