به‌گزارش مرکز مطالعات سورین،نشریه کریدل در مقاله خود به‌قلم «پپ اسکوبار» نوشت: سمرقند، ازبکستان و آسیای میانه در حال حاضر میدان نبرد اصلی بازی بزرگ جدید است که بین آمریکا و مشارکت استراتژیک چین و روسیه حضور دارد.
با توجه به بازی ژئوپلیتیکی طراحی‌شده توسط مکیندر که توسط بریتانیای کبیر در سال 1904 مفهوم‌سازی شد.
آسیای میانه، ضرب‌المثل حقیقی «محور تاریخ» است و نقش تاریخی قرن بیست‌و‌یکمی آن به همان اندازه به قرن‌ها پیش مرتبط بوده و محرک اصلی جهان چندقطبی در حال ظهور است.
بنابراین جای تعجب نیست که همه قدرت‌های بزرگ بر روی اوراسیای مرکزی کار می‌کنند؛
چین، روسیه، آمریکا، اتحادیه اروپا، هند، ایران، ترکیه و تا حدی ژاپن همگی بر روی این نقطه از جهان تمرکز کرده‌اند.
از هر پنج کشور آسیای میانه، چهار نفر اعضای کامل سازمان همکاری شانگهای هستند؛ قزاقستان، ازبکستان، قرقیزستان و تاجیکستان و برخی دیگر مانند قزاقستان که ممکن است به‌زودی به عضویت بریکس پلاس نیز درآیند.
درگیری مستقیم ژئوپلیتیکی، کلیدی برای نفوذ در سراسر اوراسیا است و آمریکا را در مقابل روسیه و چین، در جبهه‌های بی‌شمار سیاسی، اقتصادی و مالی قرار می‌دهد.
تنها چهار ماه پیش، فرستادگان آمریکا از وزارت امور خارجه، خزانه‌داری و اداره کنترل امور خارجه به بازدید آسیای میانه آمدند و البته که به‌صورت مستقیم و غیرمستقیم این پیام را منتقل کردند که در صورت کمک به روسیه حتی به هر شکلی که باشد، با تحریم‌های ثانویه سیلی خواهید خورد.
گفتگوهای غیررسمی با شرکت‌های تجاری در سمرقند و بخارای ازبکستان و تماس‌ها در قزاقستان یک الگو را نشان می‌دهد؛ به نظر می‌رسد همه آگاه هستند که آمریکایی‌ها هیچ مانعی برای نگه‌داشتن آسیای میانه در زیرساخت‌های خود نخواهند داشت.
تمرکز جهان در آسیای میانه به دلیل منابع عظیم نفت و گاز به‌طور قابل پیش‌بینی متوجه قزاقستان است.
تجارت آمریکا و قزاقستان 86 درصد از کل تجارت آمریکا با آسیای میانه را تشکیل می‌دهد که سال گذشته 3.8 میلیارد دلار بود. این رقم را با تنها 7 درصد تجارت آمریکا با ازبکستان مقایسه کنید.
منصفانه است که استدلال کنیم که اکثر این چهار «قطب» آسیای میانه در سازمان همکاری شانگهای «دیپلماسی چندوجهی» را اجرا می‌کنند و سعی می‌کنند خشم امپریالیستی ناخواسته را جلب نکنند و قزاقستان به‌نوبه خود به سمت «دیپلماسی متوازن» می‌رود.
ترکمنستان در این میان غیرعادی‌ترین عضو آسیای میانه است که شدیداً بر بی‌طرفی مطلق ژئوپلیتیکی خود پافشاری می‌کند، این کشور همچنین مرکز تمدن‌های عشایری مستقر در بیشکک، پایتخت قرقیزستان است.
تحریم‌های غرب علیه روسیه به سود تعدادی از بازیکنان آسیای میانه تمام شده است.
از آنجایی که اقتصاد آسیای میانه ارتباط تنگاتنگی با روسیه دارد، صادرات به‌شدت به‌اندازه واردات از اروپا افزایش یافت.
تعداد کمی از شرکت‌های اتحادیه اروپا پس از ترک روسیه در آسیای میانه مستقر شدند، البته با روند مربوط به خرید دارایی‌های روسیه توسط سرمایه‌داران منتخب آسیای میانه. به‌موازات آن نیز، نیروهای روسیه، ده‌ها هزار نفر از روس‌های نسبتاً ثروتمند به آسیای میانه نقل مکان کردند.
در حالی که تعداد زیادی از کارگران آسیای میانه مشاغل جدیدی به‌ویژه در مسکو و سن‌پترزبورگ پیدا کردند.
به‌عنوان‌مثال، سال گذشته وجوه ارسالی به ازبکستان به 16.9 میلیارد دلار رسید؛ 85 درصد از این مبلغ (حدود 14.5 میلیارد دلار) از طرف کارگران روسیه بود.
به گفته بانک اروپایی بازسازی و توسعه، اقتصادهای سراسر آسیای میانه در سال 2023 به میزان 5.2 درصد و در سال 2024 رشد 5.4 درصدی خواهند داشت.
این رونق اقتصادی در سمرقند به‌وضوح قابل مشاهده است؛ این شهر امروز یک مکان ساخت‌وساز و بازسازی غول‌پیکر است.
بلوارهای بی‌عیب و نقص جدید و عریض در همه‌جا سر برمی‌آورند، با محوطه‌سازی سرسبز، گل‌ها، فواره‌ها و پیاده‌روهای عریض که همگی تمیز و درخشان هستند. بدون ولگرد، بدون بی‌خانمان، بدون کله ترقه. بازدیدکنندگان از کلان‌شهرهای رو به زوال غربی کاملاً مبهوت هستند.
در تاشکند، دولت ازبکستان در حال ساخت یک مرکز عظیم و خیره‌کننده از تمدن اسلامی است که به‌شدت بر تجارت اوراسیا متمرکز است.
شکی نیست که عامل کلیدی ژئوپلیتیک در سراسر آسیای میانه، رابطه با روسیه است.
سال گذشته، توکایف در مجمع اقتصادی سن‌پترزبورگ شخصاً به ولادیمیر پوتین گفت که آستانه استقلال جمهوری‌های خلق دونتسک و لوگانسک را به رسمیت نخواهد شناخت
. دیپلمات‌های قزاقستان همچنان تأکید می‌کنند که نمی‌توانند این کشور را به‌عنوان دروازه‌ای برای دور زدن تحریم‌های غرب داشته باشند، اگرچه، در سایه، این چیزی است که اتفاق نمی‌افتد.
قرقیزستان به‌نوبه خود تمرینات نظامی مشترک سازمان پیمان امنیت جمعی را دارد که با روسیه انجام می‌شود و البته به خاطر مشکل مرزی با تاجیکستان لغو شد.
پوتین پیشنهاد ایجاد اتحادیه گاز روسیه، قزاقستان و ازبکستان را داده است و در نهایت آمریکایی‌ها و اروپایی‌ها هیچ اطلاعی از فرهنگ و ذهنیت یا سنت‌های مردمان آسیای میانه ندارند، بنابراین نمی‌توانند و نخواهند توانست با آنان تعامل داشته باشند.
آسیای میانه رونق اقتصادی را در پیوند با لیبرال دموکراسی غرب که اساساً مفهومی بیگانه برای کشورهای منطقه است، نمی‌بیند.
با در نظر گرفتن این سناریو و در چارچوب یک بازی بزرگ که روز به روز بسیار درخشان و بولد می‌شود، جای تعجب نیست که برخی از محافل دیپلماتیک آسیای میانه به ادغام در بریکس پلاس علاقه زیادی دارند.
این موضوعی است که قرار است هفته آینده در اجلاس بریکس در آفریقای جنوبی مورد بحث قرار گیرد.
فرمول استراتژیک روسیه به‌علاوه آسیای میانه به‌علاوه آسیای جنوبی به‌علاوه آفریقا و آمریکای لاتین، نمونه دیگری از ادغام کلوپ جهانی است و همه چیز ممکن است با تبدیل‌شدن قزاقستان که اولین کشور آسیای میانه آغاز شود که به‌عنوان عضو بریکس پلاس پذیرفته شد.
تمام دنیا صحنه‌ای است برای بازگشت دوباره آسیای میانه در تمام امور حمل‌ونقل، لجستیک، انرژی، تجارت، تولید، سرمایه‌گذاری، فناوری اطلاعات، فرهنگ و آخرین اما نه کم‌اهمیت‌ترین، بازگشت او به روح جاده‌های ابریشم قدیمی و جدید و مبادلات با تمام جهان.