به‌گزارش مرکز مطالعات سورین، روزنامه نیویورک تایمز در یادداشت خود به‌قلم «استیون ارلنگر» نوشت: تنها یک سال پس از تهاجم روسیه به اوکراین، فنلاند دهه‌ها عدم تعهد نظامی و اتکا به خود را کنار گذاشت و به ائتلاف ناتو پیوست.
این اتفاق با سرعت خیره‌کننده‌ای رخ داد، اما به دست آوردن عضویت ممکن است بخش ساده‌ای بوده باشد.
اکنون روند پیچیده ادغام خود در اتحاد و نیاز آن به دفاع جمعی با تمام موانع مالی، قانونی و استراتژیک آن فرا می‌رسد.
«جیم کوسلا» -مدیر کل سیاست دفاعی وزارت دفاع فنلاند- گفت: «پیوستن به ناتو یک تجارت گران است و حمایت از اوکراین یک تجارت گران است و پایانی برای آن در چشم نیست.»
با توجه به چتر هسته‌ای آمریکا و اصل دفاع جمعی، عضویت در ناتو مدت‌هاست که یک مزیت ارزان تلقی می‌شود؛
اما ناتو همچنین نیازمندی‌های گسترده‌ای از اعضای خود دارد، نه فقط اهدافی برای ارتش، بلکه خواسته‌های خاصی از هر کشور برای توانایی‌ها، تسلیحات، قدرت‌های نیروها و زیرساخت‌ها که توسط فرمانده عالی نیروهای متفقین در اروپا تعریف شده است.
دستیابی به این امر مستلزم تصمیمات دشوار و پرهزینه‌ای از سوی دولت و مقامات نظامی است زیرا آن‌ها یاد می‌گیرند که خارج از مرزهای فنلاند به‌طور استراتژیک فکر کنند و نیروها و توانایی‌های آن‌ها را با نیازهای اتحاد تطبیق دهند.
آن‌ها باید تصمیم بگیرند که چگونه نیروها و تجهیزات خود را به نروژ، سوئد یا کشورهای بالتیک منتقل کنند، مثلاً در صورت نیاز به نیروهای کمکی یا شرکت در سایر وظایف ناتو مانند گشت زنی در کوزوو یا مدیترانه.
در عین حال، مقامات فنلاند و تحلیلگران می‌گویند، این کشور قصد خود برای دفاع از هر وجب از خاک خود را با توجه به مرز 830 مایلی خود با روسیه، تعالیمی که در عصر جنگ‌های مدرن قدیمی تلقی می‌شود، تغییر نخواهد داد.
فنلاند خود را در حال حاضر قادر به دفاع از خود می‌داند، بنابراین برخلاف بسیاری از کشورهای ناتو که با روسیه هم مرز هستند، فنلاند بعید به نظر می‌رسد که درخواست حضور چرخشی نیروهای متحد را بکند.
متی پسو از مؤسسه امور بین‌الملل فنلاند، یک موسسه تحقیقاتی، گفت: «کل نهاد امنیتی و سیاست خارجی معتقد است که در حال حاضر به چنین نیروهایی نیاز نیست، اما این یک نه مطلق نیست.»
در حال حاضر، این کشور در حال مذاکره برای یک توافقنامه همکاری دفاعی دوجانبه با آمریکا است، توافقی که واشنگتن با بسیاری از کشورهای جهان منعقد کرده است که برنامه‌ریزی تمرین‌های مشترک را آسان‌تر و اجرای تسریع می‌کند.
الینا والتونن، وزیر امور خارجه فنلاند در مصاحبه‌ای گفت که مذاکرات پیچیده است. او گفت که فنلاند با توجه به سابقه‌ای که در مقابله با حملات روسیه دارد، از حاکمیت خود محافظت می‌کند.
وی افزود: «البته، این یک موازنه است، چگونه می‌توان از حاکمیت خود در برابر یک همسایه متجاوز و غیرقابل پیش‌بینی نیز دفاع کرد که به ارزش‌های مشابهی که ما با دوستان و متحدان خود انجام می‌دهیم، احترام نمی‌گذارد؛ اما فنلاند کشوری است که معمولاً ما دوست داریم توافقاتی با آن داشته باشیم.»
روابط فنلاند با آمریکا به اندازه رابطه با اتحاد بزرگ‌تر مهم تلقی می‌شود، به‌ویژه با توجه به بازدارندگی هسته‌ای آمریکا که از همه اعضای ناتو محافظت می‌کند.
قوانین فنلاند از واردات یا نگهداری سلاح‌های هسته‌ای در خاک این کشور جلوگیری می‌کند؛
اما فنلاند باید سیاست خود را در مورد بازدارندگی هسته‌ای و ماهیت دخالت خود در شکل دادن به سیاست هسته‌ای ناتو تعیین کند.
روابط با روسیه همسایه نیز ناگزیر تغییر کرده است. قبل از حمله به اوکراین، روسیه خواستار بازگرداندن مرزهای ناتو شد و به فنلاند نسبت به عضویت در آن هشدار داد؛
اما این تهاجم باعث تغییر سریع در افکار عمومی فنلاند شد. حمایت از عضویت از حدود یک چهارم جمعیت قبل از حمله به بیش از 80 درصد افزایش یافت.
واکنش اولیه روسیه به پیوستن فنلاند به ناتو، با توجه به مشغله مسکو با اوکراین، سکوت بود و با توجه به اینکه روسیه بسیاری از نیروهای خود را از نزدیک فنلاند به اوکراین مستقر کرده است، تعداد کمی از آن‌ها تهدید فوری را می‌بینند.
اما فنلاندی‌ها روسیه را به‌عنوان یک متجاوز بالقوه دائمی می‌بینند و اظهارات اخیر مقامات روسی که شاید با هدف تغییر نگرش عمومی روسیه از فنلاند باشد، آن را به‌عنوان عضو اتحاد دشمن تلقی کرده است.
روسیه حتی در حال برچیدن بناهای یادبود کشته‌شدگان جنگ فنلاند در کارلیا است که در جنگ جهانی دوم از فنلاند گرفته شده بود.
بیشتر مسئولیت ادغام با ناتو بر عهده ژنرال تیمو کیوینن، فرمانده نیروهای دفاعی فنلاند است.
او در مصاحبه‌ای گفت که هسته اصلی آن ماده 3 منشور ناتو است که تأکید می‌کند اولین اولویت برای دفاع از یک کشور با خود کشور است.
برای او، این موضوع به اندازه ماده 5 مهم است که حمله به یک کشور عضو را مانند حمله به همه تلقی می‌کند.
او با عملکرد داخلی ناتو آشناست، زیرا فنلاند مدت‌هاست یک کشور شریک و درگیر تمرینات ناتو بوده است.
چند 100 سرباز ناتو از ماه آوریل سال 2022 تقریباً به‌طور مداوم در فنلاند مستقر شده‌اند.
فنلاند حتی به‌عنوان یک عضو نامزد، اولین مرحله از برنامه‌ریزی دفاعی اتحاد را در ماه جولای آغاز کرد.