بهگزارش مرکز مطالعات سورین، وبگاه اوراسیا ریویو در گزارش تازه خود بهقلم «ژیر اولیویه بوسیرز» خبر داد: اجلاس سران «سی5+1» یک اجلاس دیپلماتیک است که از سال 2015 هر ساله در سطح وزارت خارجه بین پنج کشور آسیای میانه (جمهوری قزاقستان، قرقیزستان، تاجیکستان، ترکمنستان و جمهوری ازبکستان) و آمریکا برگزار میشود.
هدف آن تقویت روابط آمریکا با پنج کشور منطقه و همچنین تقویت روابط بین یکدیگر است.
امسال همزمان با افتتاحیه نشست پاییز مجمع عمومی سازمان ملل متحد در نیویورک، این اجلاس نیز برگزار شد؛
بنابراین، برای اولین بار، رؤسای جمهور هر شش کشور شرکتکننده بهطور مستقیم به بحث در این اجلاس کمک کردند و با یکدیگر تعامل بسیار نزدیکی برقرار کردند.
از زمان ایجاد این نشست دیپلماتیک، اجلاس سران «5+1» به بستری قوی برای گفتگو و همکاری بین آسیای میانه و آمریکا تبدیل شده است.
توسعه آن با تعمیق منافع متقابل بین آمریکا و کشورهای آسیای میانه پویا شده است و از زمانی که قاسم جومارت توکایف، چهار سال پیش رئیسجمهور قزاقستان شد، این تحول شتاب گرفت.
تحت رهبری توکایف، قزاقستان نقش مهمی در شکل دادن به بحثها و نتایج رایزنیهای سالانه این نشست ایفا کرده است.
این کشور برای تقویت همکاری و یکپارچگی منطقهای، بسیاری نقش کلیدی داشته است و به آن موقعیت راهبردی در آسیای میانه میدهد.
در نتیجه، آمریکا شدیدا و قویاً اهمیت استراتژیک قزاقستان را به رسمیت میشناسد.
بهویژه از نظر قدرتهای بزرگی مانند آمریکا، امروز، آسیای میانه، بهعنوان یک منطقه اصلی دارای اهمیت استراتژیک شناختهشده است.
این امر، همراه با پویایی پیچیده ژئوپلیتیکی آن، بهطور فزایندهای آن را به ستون فقرات شبکه جدیدی از مسیرهای تجاری تبدیل میکند، همانطور که در دوران قدیم، این منطقه بالین جاده ابریشم و بزرگترین تحولات تاریخی بود.
این منطقه نهتنها تجارت، بلکه تبادل افکار و فرهنگها را بین شرق و غرب تسهیل میکند. قزاقستان بهعنوان یک کشور آسیای میانه شناخته میشود که دارای بیشترین تأثیرات فرهنگی و اقتصادی متمایز و بسیار ارزشمند در آسیای میانه است.
روابط آشکار قزاقستان با دو همسایه بزرگ و قدرتمند خود، روسیه و چین، بر نیاز فوری آمریکا برای تعامل عمیقتر با منطقه از طریق این کشور تأکید میکند.
با درک این موضوع، آمریکا بهطور فعال بهدنبال تقویت روابط خود با آسیای میانه است. در این چارچوب، قزاقستان بهعنوان یک شریک محوری با نقش محوری در و تقویت درک متقابل در حال ظهور است.
همکاری اقتصادی، سنگ بنای روابط آمریکا و آسیای میانه است.
در این زمینه، پتانسیل و فرصتهایی که قزاقستان در اختیار دارد بسیار مشهود است. منابع آن توجه شرکتهای آمریکایی را به خود جلب کرده است، زیرا میدانند که این یک کشور بهعنوان مرکزی برای مواد معدنی حیاتی، اکتشاف انرژیهای تجدیدپذیر و سرمایهگذاریهای تولیدی است.
پس از معرفی برنامه اصلاحات رادیکالی و مداوم توکایف، این تمایلات تعاملی افزایش یافته است.
بازرگانان آمریکایی میدانند که سیاستهای اصلاحی او همکاری عمیقتری با شرکای جهانی مانند آمریکا را ایجاد میکند و در نهایت پیشنهاد توکایف برای ایجاد مرکز منطقهای سازمان ملل در آلماتی، قزاقستان را پیشتاز تقویت چشمانداز اقتصادی آسیای میانه میکند.
آمریکا و قزاقستان با هم امنیت سایبری، تروریسم و افراطگرایی خشونتآمیز را بهعنوان چالشهای کلیدی که نیاز به توجه فوری دارند، شناسایی و اولویتبندی کردهاند. تأکید بر امنیت سایبری بر درک مشترک آنها تأکید میکند که تهدیدهای دیجیتال پیامدهای واقعی دارند. عزم متقابل آنها برای مبارزه با تروریسم و افراطگرایی خشونتآمیز، نشاندهنده این درک مشترک است که محیط منطقه باید باثبات و صلحآمیز باشد.
افزودن چنین عمقی از درک به این گفتگوی امنیتی، رویکرد آیندهنگر قزاقستان به توسعه پایدار است.
در این رابطه، پیشنهاد ایجاد یک مرکز منطقهای سازمان ملل متحد برای اهداف توسعه پایدار در آلماتی، در واقع یک حرکت بسیار قابلتوجه است که در این راستا برداشته شده است.
تضمین ثبات و رفاه بلندمدت منطقهای از طریق توسعه پایدار، اهداف امنیتی متقابل آمریکا و قزاقستان را بسیار تقویت خواهد کرد.
کارشناسان جامعه سیاست خارجی آمریکا از این مسئله حمایت میکنند که پنج کشور آسیای میانه باید سازمانی بینالمللی ایجاد کنند که آنها را گرد هم آورد، همانطور که در دهه 1990، چنین سازمانی وجود داشت که اعضای آن فقط از پنج کشور تشکیل میشد.
چنین تحولی با ایجاد یک نقطه تماس نهادی برای دیپلماسی آمریکا در منطقه، روابط با آمریکا را بیشتر تعمیق خواهد کرد.
ابتکار آمریکا برای تعامل با آسیای میانه به دور از نمادین بودن، نشاندهنده به رسمیت شناختن اهمیت استراتژیک و فرهنگی این منطقه است.
از این نظر، جای تعجب نیست که قزاقستان در مرکز تحولات آینده قرار دارد. ابراز علاقه بایدن به برگزاری جلسات بیشتر در آسیای میانه بیشتر این روند را منعکس میکند.
در پایان، در جدیدترین اجلاس سران این کشورها تعهد متقابل بین آمریکا و آسیای میانه را مجدداً تأیید و تقویت میکند.
در این رشته از رویدادها، قزاقستان و رئیسجمهور آن توکایف، بهعنوان چهرههای محوری ظاهرشدهاند.
این اجلاس گواه بر تقویت روابط بین کشورهای شرکتکننده است و موفقیت آن نشاندهنده تمایل شرکتکنندگان به ایجاد چشماندازی مشترک برای آیندهای باثبات و مرفه است.
این دیدگاه فراتر از منافع اقتصادی و استراتژیک است. اینها دو اصل اساسی است که آیندهای با احترام متقابل و به رسمیت شناختن تزلزلناپذیر حاکمیت هر ملت است.
توکایف بهعنوان مدافع ثابت این اصول، عصر جدیدی از همکاری بین آمریکا و آسیای میانه را نشان داده است که قزاقستان نقش اصلی را ایفا میکند.