بهگزارش مرکز مطالعات سورین، نشریه وارآن راکس در مطلب تازه خود بهقلم «رایان اشلی» نوشت: با افزایش تنشهای ژئوپلیتیکی در هند و اقیانوس آرام، اتحاد سهجانبه امنیتی آمریکا، ژاپن و فیلیپین بهسرعت بهعنوان یک استراتژی دفاعی محوری در حال ظهور است.
در حال حاضر این موضوع توجه گستردهای را در واشنگتن و توکیو به خود جلب کرده است، بهویژه پس از نشست افتتاحیه این گروه از مشاوران امنیت ملی و اولین تمرین سهجانبه گارد ساحلی در ماه ژوئن.
رهبران دو طرف اقیانوس آرام تمایل خود را برای این اتحاد برای ایفای نقش رهبری در مسائل امنیتی در دریای چین شرقی و جنوبی اعلام کردهاند و تلاشها را برای مقابله با رفتار تهاجمی و غیرقانونی چین بیشتر میکنند.
با این حال، همانطور که این مثلث به تکامل خود ادامه میدهد، شکافهای ظریفی در اعتماد مانیل ظاهر میشود.
در حالی که هنوز بسیاری از این نگرانیها در گزارشها و تحلیلهای جاری درباره سهجانبه آمریکا-ژاپن-فیلیپین ظاهر نشده است، تحقیقات میدانی من در تابستان گذشته چندین نقطه ناامیدی را از سوی رهبران دفاعی و مفسران فیلیپین نسبت به این ترتیب نشان داد.
بهطور خاص، میتوان به نگرانیهای فزایندهای در مانیل در مورد توانایی این کشور برای حفظ روابط مستقل و استراتژی در قبال چین اشاره کرد.
یک اتحاد سهجانبه امنیتی متوازن میان آمریکا، ژاپن و فیلیپین میتواند به نگرانیهای امنیتی جمعی در دریای چین شرقی و جنوبی رسیدگی کند و همچنین یک سیگنال بازدارنده قوی به چین در برابر هرگونه جاهطلبی بالقوه در مورد تایوان ارسال کند و در نتیجه، تعادل صحیح را برقرار کند.
یک رابطه سهجانبه با وزن نابرابر میتواند، به جای تقویت وضعیت امنیت جمعی منطقهای، به تضعیف اصل آن ختم شود.
با ترویج کاهش مبادلهگرایی آشکار، نقش تقویتشده برای ژاپن، و قدردانی از ارزش سهجانبه فراتر از تایوان، هر سه کشور میتوانند اطمینان حاصل کنند که این رابطه جدید میتواند بهطور مؤثر با چالشهای پیش روی هند و اقیانوس آرام روبرو شود.
شکایت از واشنگتن سرسخت یا غیرقابل اعتماد در مانیل چیز جدیدی نیست.
برای چندین دهه، اعتماد متقابل به اتحاد دفاعی آمریکا و فیلیپین کاهش یافته است. از زمان روی کار آمدن رئیسجمهور فردیناند مارکوس جونیور در ژوئن 2022، فردیناند مارکوس جونیور تقویت روابط امنیتی آمریکا و فیلیپین را در اولویت قرار داده است.
موضعی که احتمالاً با گسترش و احیای توافقنامه همکاری دفاعی پیشرفته در فوریه 2023، که به ارتش آمریکا اجازه دسترسی به 9 پایگاه نظامی فیلیپین در مجاورت نقاط حساس ژئوپلیتیکی در نزدیکی تایوان و دریای چین جنوبی را میدهد، بهترین گواه است.
در مقایسه با نوسان روابط آمریکا و فیلیپین، روابط دفاعی بین توکیو و مانیل پایدارتر بوده است، هرچند ریشهدارتر نیست.
این رابطه در سال 2012 پس از حادثه Scarborough Shoal، که با انتقال کشتیهای گارد ساحلی توکیو در سال 2013 آغاز شد، یک دهه رشد مداوم را آغاز کرد و پایداری قابلتوجهی پیدا کرد.
حتی در دوران دوترته، ژاپن و فیلیپین پیوندهای دفاعی خود را تقویت کردند و ژاپن تماسهای بندری خود را افزایش داد، ظرفیتسازی دوجانبه را افزایش داد و کشتیها و تجهیزات را انتقال داد.
این تکامل پیوسته در یکی از قابل اعتمادترین مشارکتهای امنیتی مانیل امروز به اوج خود رسیده است.
با این حال، میزان نگرانیهای کنونی مانیل در طی تحقیقات میدانی در جولای و آگوست 2023، که طی آن یک سری مصاحبه با مقامات دفاعی فعلی و سابق فیلیپین انجام دادم، برایم روشن شد.
این افراد به نهادهای برجسته از جمله شورای امنیت ملی، وزارت دفاع و اندیشکدههای مرتبط با دولت وابسته بودند.
در حالی که بینشهای بهدستآمده ممکن است عمدتاً بیانگر نظرات نخبگان باشد، مهم است که توجه داشته باشیم که چنین دیدگاههایی برای درک مسائل امنیتی در حال توسعه مانند سهجانبه آمریکا، ژاپن و فیلیپین حیاتی هستند.
اولین نگرانی که بهطور گسترده توسط رهبران و کارشناسان دفاعی فیلیپین نسبت به روابط سهجانبه آمریکا، ژاپن و فیلیپین مطرح شد، پتانسیل آن برای محدود کردن اهرم مانیل در مدیریت روابط با پکن است.
بخش عمدهای از این نگرانیها ناشی از این تصور است که انگیزههای اصلی آمریکا و ژاپن در گسترش روابط امنیتی با فیلیپین حول تایوان میچرخد.
موقعیت استراتژیک بزرگترین و پرجمعیتترین جزیره فیلیپین لوزون، واقع در 250 کیلومتری سواحل جنوبی تایوان، این کشور را به شریکی جذاب و مکانی بهینه برای پایگاه در صورت بروز درگیری تبدیل میکند.
با این حال، همه رهبران در مانیل آماده پذیرش دیدگاه مورد حمایت آمریکا و ژاپن برای تقویت وضعیت نظامی در شمال فیلیپین نیستند.
مطمئناً، انگیزههای مهم و استراتژیکی برای فیلیپین وجود دارد که عمیقاً نگران هرگونه تلاش چینی برای تصرف تایوان، از جمله ایمنی نزدیک به 200 هزار کارگر خارجی فیلیپینی در این جزیره باشد.
به همین دلیل، برخی از سیاستمداران و رهبران دفاعی در فیلیپین بهطور مرتب از موضع قویتر در مورد این موضوع دفاع میکنند.
با این وجود، بحث در مورد نقش فیلیپین در جنگ بر سر تایوان هنوز حل نشده است.