به‌گزارش مرکز مطالعات سورین، وبگاه امواج مدیا در مقاله تازه خود به‌قلم «علی معموری» نوشت: «حمد بن عیسی آل خلیفه» -پادشاه بحرین- در اقدامی چشم‌گیر از ولادیمیر پوتین خواست تا میان کشورهای عربی خلیج‌فارس و ایران میانجیگری کند.
این درخواست در دیدار بیست‌و‌سوم می در مسکو مطرح شد. آل خلیفه گفت: «ما به حسن هم‌جواری با همسایگان خود فکر می‌کنیم و حمایت شما (پوتین) از این موضوع مورد استقبال عموم مردم بحرین و شخص بنده است.»
در خصوص حل مشکلات ایران و بحرین با علم به اینکه در واقعیت مشکلی وجود ندارد، پس دلیلی برای به تعویق انداختن این موضوع وجود ندارد.
یک مقام ارشد ایرانی در تاریخ 7 ژوئن تأیید کرد که میانجیگری روسیه در کنار تعامل مستقیم با منامه درخواست شده است.
این در شرایطی است که توافق عادی‌سازی بین ایران و عربستان در ماه مارس 2023 با میانجیگری چین انجام شد.
با توجه به روابط نزدیک بحرین و عربستان، این سؤال مطرح شده است که چرا منامه و تهران هنوز در ایجاد آشتی از این الگو پیروی نکرده‌اند.
پس از دهه‌ها نوسان روابط، پادشاه ایران، محمدرضا پهلوی (1941-1979) در نتیجه رأی‌گیری سازمان ملل در سال 1971، جدایی بحرین را پذیرفت که منجر به اعلام استقلال این کشور جزیره‌ای شد.
اگرچه روابط بین دو همسایه پس از انقلاب اسلامی ایران در سال 1979 که پهلوی را سرنگون کرد، دست‌نخورده باقی ماند، اما همچنان تیره و تار است.
این عمدتاً به دلیل تنش‌های بالای بین ایران و همسایگان عرب آن به‌ویژه عربستان بود.
همین پویایی در گذشته اخیر نیز مشهود بوده است. زمانی که عربستان در سال 2016 روابط دیپلماتیک خود را با ایران قطع کرد، بحرین نیز به‌سرعت از آن پیروی کرد. ریاض پس از اعدام روحانی برجسته شیعه، نمر باقر النمر که جرقه هجوم معترضان ایرانی به مراکز دیپلماتیک عربستان را برانگیخت، روابط با ایران را قطع کرد.
منامه با افزودن بر این تنش، تهران را به حمایت از ناراضیان شیعه در داخل مرزهایش از طریق ارائه کمک‌های نظامی و سیاسی متهم کرد که باعث بازتاب ادعاهای مطرح‌‌‌‌شده در جریان قیام بهار عربی در سال 2011 شد.
در طول این دوره و پس از آن، مقامات بحرینی بسیاری از فعالان شیعه را دستگیر کردند، احزاب شیعه را منحل کردند و روحانی برجسته کشور، ]آیت‌الله[ عیسی قاسم را اخراج کردند که به مذاق تهران خوش نیامد.
هنگامی که شیعیان بحرین در سال 2011 علیه سلطنت سنی حاکم قیام کردند، امواج مدیا متوجه شد که روحانیون بلندپایه شیعه عراقی وابسته به دفتر ]آیت‌الله[ علی سیستانی مستقر در نجف، عالی‌ترین مرجع مذهبی برای مسلمانان شیعه عراق، در این موضوع تلاش برای مداخله داشتند.
هدف از مداخله عراق کاهش تنش و از سرگیری گفت‌وگو در بحرین بین رهبران محلی شیعه و مقامات بود.
با این حال، تشکیل گردان‌های الاشتر، متشکل از شیعیان بحرین که بعداً حملات متعددی را در سراسر کشور عربی خلیج‌فارس انجام دادند، این تلاش‌ها را برای ایجاد صلح مختل کرد.
این گروه مسلح و رهبر آن مرتضی السندی توسط آمریکا، انگلیس و چندین کشور عربی به‌عنوان تروریست شناخته می‌شوند.
گردان‌های الاشتر نیز اخیراً مسئولیت دو حمله پهپادی به اسرائیل را بر عهده گرفته است که به نظر می‌رسد از عراق شلیک شده است.
به‌رغم گذشته دشوار، به نظر می‌رسد تلاش‌های نزدیک‌سازی در منطقه، لحن جدیدی را برای آینده روابط بین بحرین و ایران ایجاد کرده است. در حالی که پیشرفت کند بوده است، ثابت بوده است.
میانجیگری عراق بین ایران و عربستان، میزبانی پنج دور مذاکرات را در طول سال‌های 2021 و 2022 فراهم کرد که زمینه‌ای برای توافق عادی‌سازی روابط سال 2023 ایجاد کرد و همچنین به تلاش‌هایی برای ایجاد تعامل بین بحرین و ایران نیز تبدیل شد. البته برخی از این فعالیت‌ها در خارج از عراق صورت گرفت.
بحرین و ایران پیام‌های مثبتی را مبادله کرده‌اند و عمان به درخواست بحرین میان دو طرف میانجیگری کرده است. با این حال، تهران تا زمانی که شاهد بهبود وضعیت اپوزیسیون شیعه در کشور عربی خلیج‌فارس نباشد، برای از سرگیری روابط مردد است.
پادشاه بحرین بیش از هزار و 500 زندانی را عفو کرد، از جمله بسیاری از آن‌ها که به دلیل «شورش» بازداشت بودند به‌عنوان اقدامی برای اعتمادسازی عفو شدند.
«حسین امیرعبداللهیان» -وزیر امور خارجه وقت ایران- تمایل خود را برای «ورود به مرحله جدیدی» از همکاری با کشورهای عربی خلیج‌فارس ابراز کرد، اما یک هفته بعد، امیرعبداللهیان در سانحه سقوط هلیکوپتر در شمال غرب ایران درگذشت.
نفوذ سیاسی بحرین در منطقه به‌طور قابل‌توجهی کمتر از عربستان است و اصلاح روابط با ایران پیچیدگی‌های متعددی را در بر می‌گیرد و قطعاً تصمیم بحرین برای ممنوعیت احزاب سیاسی میانه‌رو می‌تواند به‌عنوان یک اشتباه استراتژیک تلقی شود.
یکی دیگر از موانع مهمی که تهران را از پیشروی با منامه بازمی‌دارد، عادی‌سازی روابط بحرین با اسرائیل است که ایران به‌شدت نگران این موضوع است.
چندی پس از روی کار آمدن امیرعبداللهیان، او امضای توافقنامه آبراهام از سوی بحرین را «خیانت آشکار» و «تهدیدی برای امنیت منطقه» خواند.
برخلاف عربستان، بحرین روابط نزدیکی با هیچ میانجی بالقوه‌ای مانند چین یا روسیه ندارد و بدین ترتیب دورنمای این توافق در کوتاه‌مدت بعید به‌نظر می‌رسد.