به‌گزارش مرکز مطالعات سورین، روزنامه مسکو تایمز در یادداشت تازه خود نوشت: «ولادیمیر پوتین» در سخنرانی خود در مجمع اقتصادی بین‌المللی سن پترزبورگ (SPIEF) روز جمعه گفت که کشورهای سراسر جهان برای «تقویت حاکمیت خود» در مقابل تلاش‌های کشورهای غربی برای «حفظ نقش هژمونی خود» رقابت می‌کنند.
مسکو از زمان تهاجم این کشور به اوکراین بیش از دو سال پیش که جرقه تحریم‌های غرب را برانگیخت، به‌دنبال گسترش حمایت خود از کشورهای آفریقایی، آمریکای جنوبی و آسیا بوده و خود را به‌عنوان نیرویی معرفی می‌کند که علیه نیات «نئو امپریالیستی» غرب می‌جنگد.
پوتین در افتتاحیه سخنرانی خود گفت: «ما شاهد یک مسابقه واقعی بین کشورها برای تقویت حاکمیتشان هستیم.
کشورهایی که تا همین اواخر به‌عنوان رهبران توسعه جهانی عمل می‌کردند، با تمام قوا تلاش می‌کنند تا نقش هژمونی خود را حفظ یا ایجاد کنند.»
رهبر کرملین تلاش کرد تا بلوکی از کشورهای متشکل از برزیل، روسیه، هند، چین و آفریقای جنوبی را به‌عنوان وزنه تعادل ژئوپلیتیکی در برابر قدرت و نفوذ غرب برجسته کند.
پوتین گفت: «در راستای خط بریکس، ما در حال توسعه یک سیستم پرداخت مستقل هستیم که تحت فشار سیاسی، سوءاستفاده و مداخله تحریم‌های خارجی قرار نگیرد. بریکس پتانسیل زیادی برای جذب اعضای جدید دارد.»
جدای از مسائل جهانی، سخنرانی پوتین عمدتاً بر موضوعات داخلی مانند سرمایه‌گذاری دولتی در آموزش عالی، ارقام بیکاری کم‌سابقه و رشد برندهای داخلی پس از خروج تعداد زیادی از شرکت‌های غربی از روسیه به دلیل حمله به اوکراین متمرکز بود.
«بسیاری از کارآفرینان داخلی از سربازان و کهنه سربازان عملیات ویژه نظامی حمایت می‌کنند. آن‌ها محصولات خود را به واحدهای مختلف می‌فرستند، اقلام و تجهیزات می‌خرند و همچنین به بیمارستان‌ها کمک می‌کنند.»
اما از زمان تهاجم روسیه به اوکراین در سال 2022، چرخش مسکو به سمت آسیا و آفریقا در بحبوحه انزوای دیپلماتیک و اقتصادی این کشور از متحدان غربی منعکس‌کننده دوری شدیدی از غرب بوده است.
از طرف دیگر نیز در ماه آگوست گذشته، بریکس اعلام کرد که قصد دارد عضوهای خود را بیشتر کند و از عربستان، مصر، ایران و امارات دعوت‌هایی را ارائه کرد. رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه قبلاً برای پیوستن به بریکس ابراز علاقه کرده بود، اما مذاکرات رسمی تاکنون صورت نگرفته بود.
به گفته یک مقام ترکیه‌ای پس از تصمیم بریکس برای توسعه اعضای خود، وزارت خارجه ترکیه ارزیابی مزایا و هزینه‌های بالقوه عضویت را انجام داده است و به‌احتمال زیاد شاهد حضور ترکیه نیز خواهیم بود.
علاقه ترکیه به یک پلتفرم اقتصادی به رهبری چین و روسیه، در پایتخت‌های اروپایی تعجب‌آور بوده است
. یکی دیگر از مقامات ترکیه اعلام کرده است که علت علاقه ترکیه به بریکس این است که نیازی به تعهدات یا توافقات سیاسی یا اقتصادی ندارد.
این مقام گفت که بریکس جایگزین ناتو یا اتحادیه اروپا نیست، اما با این حال، روند متوقف‌‌‌‌شده الحاق به اتحادیه اروپا ترکیه را تشویق می‌کند تا سایر پلتفرم‌های اقتصادی را بررسی کند.
متحدان روی کاغذ ترکیه اغلب نگرانی‌های امنیتی آنکارا را نادیده می‌گیرند و عضویت ترکیه در بخشی از هر پلتفرم چندجانبه برای منفعت مردم خوب است.
علاقه ترکیه به بریکس نباید به‌عنوان یک محور کامل ضدغربی تلقی شود. ترکیه می‌خواهد شبکه‌ای از روابط مکمل روابط خود با غرب برای غلبه بر مشکلات اقتصادی ایجاد کند.
نهادهای معمول جهانی، مانند سازمان ملل متحد و سازمان تجارت جهانی، به‌طور فزاینده‌ای منسوخ شده‌اند و این منجر به ظهور پلتفرم‌های جایگزینی مانند بریکس یا بریکس پلاس شده است.
لئون روزمارین، کارشناس مسائل روسیه می‌گوید: «به اصطلاح بهتر است که در دو عروسی غذا خورد تا فقط در یکی ماند.
ترکیه با ایجاد همکاری با کشورهای غربی و کلیدی و ساختارهای جدید، قصد دارد تا نقش منحصر به فردی را ایفا می‌کند که هر کشوری نمی‌تواند به آن دست یابد.»
روزمارین ادامه داد که پیگیری ترکیه برای بریکس با سیاست آن در حفظ روابط تجاری با روسیه، حتی پس از حمله به اوکراین در سال 2022 همخوانی دارد. او گفت: «اگر ترکیه به آن بپیوندد، لزوماً یک حرکت ضدغربی نیست، زیرا هند و برزیل از همان ابتدا در این سازمان بوده‌اند».
با این حال، با توجه به تمرکز اخیر اتحادیه بر دلارزدایی و توافقات آنکارا با کشورهای منطقه برای ایجاد مکانیسم‌های تسویه حساب با ارزهای محلی، اولین مقام ترکیه در مورد امکان عضویت بریکس ابراز تردید کرد.
این مقام مسئول با اشاره به اینکه ترکیه همچنان بیش از نیمی از تجارت سالانه خود را با اتحادیه اروپا انجام می‌دهد، گفت: «ما به جز چین تجارت قابل‌توجهی با کشورهای بریکس نداریم.»
این مقام همچنین نفوذ سیاسی بریکس را زیر سؤال برد و استدلال کرد که تأثیر این بلوک محدود باقی می‌ماند. این مقام اظهار داشت: «اگر از نظر سیاسی اهمیت بیشتری پیدا کند و در افکار عمومی بین‌المللی طنین‌انداز شود، بریکس در آینده می‌تواند معنادارتر باشد.»
اونلو معتقد است که خود مشارکت قدرت‌های میانی مانند ترکیه می‌تواند اهمیت بریکس را افزایش دهد، زیرا این کشورها به‌دنبال نظم جهانی چندقطبی هستند که تحت سلطه ابرقدرت‌ها نباشد.