بهگزارش مرکز مطالعات سورین، روزنامه ژاپن تایمز در یادداشت تازه خود بهقلم «گابریل دومینگز» نوشت: «مارک روته» -نخستوزیر هلند- پس از انتخاب شدن روز چهارشنبه بهعنوان جانشین ینس استولتنبرگ، دبیرکل بعدی ناتو خواهد بود که پس از یک دهه ریاست بزرگترین اتحاد نظامی جهان، در ماه اکتبر این سمت را ترک خواهد کرد.
اما با وجود چالشهایی از جنگ در اوکراین گرفته تا عدم اطمینان در مورد موقعیت واشنگتن در ائتلاف و تنشهای فزاینده با چین، رئیس آینده ناتو برای این کار ساخته شده است، زیرا او در برههای حساس برای این سازمان کنترل را به دست میگیرد.
روته پس از انتصاب پس از نشست این سازمان 32 عضوی، تنها چند روز قبل از نشست سران کلیدی ناتو در واشنگتن که هفتاد و پنجمین سالگرد تشکیل این ائتلاف را نیز جشن خواهد گرفت، گفت: «ائتلاف سنگ بنای امنیت جمعی ما است و خواهد ماند.»
رهبر هلند که از حمایت آمریکا و بسیاری دیگر از کشورهای بزرگ عضو برخوردار است، پس از انصراف آخرین رقیب او، «کلاوس یوهانیس» رئیسجمهور رومانی، بهعنوان تنها نامزد انتخاباتی در هفته گذشته ظاهر شد.
مجارستان همچنین اعتراضات خود را پس از اینکه روته متعهد شد که بوداپست موظف به اعزام پرسنل یا تأمین بودجه برای طرح جدید حمایت از اوکراین نخواهد بود، لغو کرد.
مرد هلندی توسط بسیاری بهعنوان یک دولتمرد باتجربه و یک آتلانتیک فداکار شناخته میشود. این مرد 57 ساله پس از رهبری چندین دولت ائتلافی هلندی از سال 2010، تجربه، مهارتهای دیپلماتیک و تماسهای فراوانی را هم در اروپا و هم در سراسر جهان به دست آورده است.
این مهارتها برای شغلی که بر مدیریت یک سازمان بزرگ، توضیح ناتو برای مخاطبان جهانی و ایجاد اجماع تمرکز دارد، حیاتی هستند. مورد دوم بهویژه مهم است، زیرا تصمیمات کلیدی مستلزم توافق همه 32 متحد است.
«جیمز بلک» -دستیار مدیر دفاع در رند اروپا- بخشی از موسسه غیرانتفاعی رند کورپوریشن فکر میکند: «یکی از قویترین استدلالهای روته در مبارزات انتخاباتیاش برای ایمنسازی شغل، سابقهاش در ایجاد روابط کاری مؤثر با افراد مختلف از طیف سیاسی بود.»
این مسئله شامل ترسیم راهی برای مصالحه عملگرایانه حتی با رهبرانی بود که ممکن است او شخصاً در سیاست آنها شریک نباشد.
او این کار را نه تنها در داخل کشور، جایی که ائتلافهای سیاسی دشواری را مدیریت کرد، انجام داد، بلکه در سطح بینالمللی نیز در خط مقدم مذاکرات بینالمللی درباره موضوعاتی مانند افزایش حمایت از اوکراین قرار داشت.
برای روته، راه پیش رو مملو از چالش خواهد بود.
با شعلهور شدن جنگ در اوکراین و دستاوردهای روسیه در میدان نبرد، اولویت فوری او حفظ هرگونه حرکتی است که از نشست ماه آینده در واشنگتن حاصل میشود، بهویژه از نظر حمایت فزاینده ناتو از کییف و در عین حال از اتحاد در برابر رویارویی مستقیم با مسکو محافظت میکند.
ناتو اخیراً موافقت کرد که ماه آینده یک مرکز فرماندهی 700 نفره در آلمان راهاندازی کند تا فعالیتهای آموزشی و تحویل تسلیحات بینالمللی را هماهنگ کند، تلاشهایی که همچنین قرار است اوکراین را به استانداردهای ناتو نزدیک کند.
این اتحاد همچنین در حال بررسی یک تعهد مالی بلندمدت حداقل 40 میلیارد یورو (42.7 میلیارد دلار) در سال برای کییف در تلاش برای نهادینه کردن حمایت بلندمدت است.
روته بهعنوان یک رهبر هلندی، منتقد سرسخت ولادیمیر پوتین، رئیسجمهور روسیه و حامی سرسخت کییف بود، بنابراین این انتظار وجود دارد که این اتفاق در سمت جدید او ادامه یابد.
با این حال، با توجه به موانع عملی و سیاسی فراوان، مشخص نیست که آیا در دوره تصدی روته، اوکراین در نهایت به ائتلاف ملحق خواهد شد یا خیر. با این وجود، نیاز به تطبیق لفاظیهای ناتو با اقدامات ملموستر در سازمان به رسمیت شناخته شده است.
بلک گفت: صحبت در مورد ایجاد «پل» برای عضویت اوکراین در ناتو در حال افزایش است، با این امید که بهزودی جزئیات بیشتری «در مورد شرایطی که ممکن است چنین عضویتی رخ دهد و گامهای عملی برای تسریع آن» مشخص شود.
چنین تلاشی در راستای یک توافقنامه امنیتی 10 ساله غیرالزامآور خواهد بود که واشنگتن و کییف دو هفته پیش امضا کردند و این دو متعهد به پیشبرد اصلاحات موردنیاز برای الحاق اوکراین به ناتو و اتحادیه اروپا بودند.
در همین حال، روته باید اطمینان حاصل کند که ابتکارات قبلی مورد توافق قرار گرفته است، از جمله مواردی که بهمنظور تقویت نوآوری در فناوری دفاعی، تعمیق روابط با کشورهای هند و اقیانوس آرام و افزایش هزینههای نظامی و تولید است.
این مسائل همچنان حیاتی هستند زیرا این اتحاد با مجموعهای از چالشهای استراتژیک جهانی که بهسرعت در حال تغییر است، از جمله نقش بالقوه آن در رقابت رو به رشد چین و آمریکا مواجه است.
انتظار میرود روته، رئیسجمهور هلند، تعامل ناتو با چهار شریک منطقهای خود، ژاپن، کره جنوبی، استرالیا و نیوزلند را تعمیق بخشد و در عین حال با سایر کشورهای منطقه نیز ارتباط برقرار کند. احتمال ایجاد دفتر ارتباطی ناتو در توکیو یا آسیا به دلیل مخالفت فرانسه متوقف شده است، زیرا بیم آن میرود که تمرکز ناتو بر چالشهای منطقه یورو آتلانتیک کمرنگ شود.
با این حال، گورانا گرگیچ، محقق ارشد امنیت یورو آتلانتیک در مرکز مطالعات امنیتی [ETH] زوریخ، پیشنهاد میکند که روته میتواند از قدرتهای خود در برنامهریزی و مهارتهای ائتلافسازی برای حمایت از دسترسی بیشتر به هند و اقیانوس آرام و متقاعد کردن کشورهای عضو برای تغییر موضع استفاده کند. رئیس جدید ناتو محتاط خواهد بود که بیش از حد قول ندهد یا پیشنهاد نکند که ناتو میتواند نقش نظامی مهمی در منطقه ایفا کند.