بهگزارش مرکز مطالعات سورین، روزنامه نشنال اینترست در یادداشت تازه خود بهقلم «کیمار اول هودا» نوشت: سه سال گذشته سیاست خارجی آمریکا در جنوب آسیا چندان مطلوب نبوده است، با سه انقلاب و سه رهبر اصلی شریک که برای نجات جان خود از افغانستان، سریلانکا و اکنون بنگلادش فرار کردند.
کمتر از یک سال پس از فرار «اشرف غنی»رئیسجمهور افغانستان به امارات در ماه آگوست سال 2021، گوتابایا راجاپاکسا، رئیسجمهور سریلانکا نیز از معترضانی که خواستار اصلاحات دموکراتیک، پاسخگویی در قبال بودجههای ملی و اصلاحات اقتصادی-اجتماعی گسترده بودند، به سختی فرار کرد.
اکنون سلطنت 15 ساله «شیخ حسینه» نخستوزیر بنگلادش در تاریخ 5 آگوست 2024 به پایان رسید. او به دهلینو گریخت و در بدو ورود با مشاور امنیت ملی هند، آجیت دوال ملاقات کرد.
بهرغم سوابق حسینه در دستگیری رهبران مخالف، شکنجه مخالفان، برگزاری انتخابات تقلبی و سوء مدیریت بودجه برای حمایت از حزبش، عوامی لیگ بنگلادش [AW]، وزارت امور خارجه با احتیاط روابط دوجانبه را متعادل میکرد.
در اوایل سال جاری، دونالد لو، دستیار وزیر امور خارجه در امور آسیای جنوبی و مرکزی از بنگلادش بازدید کرد و خواستار برگزاری انتخابات آزاد و منصفانه، افزایش مشارکت اقتصادی و «بازنشانی» کلی در روابط آمریکا و بنگلادش با بررسی راههای ملموس برای ادغام این کشور در سیاست هند و اقیانوس آرام آمریکا شد.
بهار امسال، افرین اختر، معاون دستیار وزیر آمریکا اظهار داشت که بنگلادش یک شریک استراتژیک مهم است و گفتوگوی مشارکت سالانه جاری یک بستر مهم برای پیشبرد روابط واشنگتن-داکا است.
در آن زمان، او فراتر از اولویتهای کلیدی سیاست دوجانبه فکر نمیکرد. ثبات و رونق اقتصادی بنگلادش برای اولویتهای سیاستهای اقتصادی، نظامی، بشردوستانه، اقلیم و امنیتی به عنوان یک شریک ژئواستراتژیک ضروری است.
در پاسخ به ابتکار کمربند و جاده چین [BRI]، آمریکا با هند، امارات و عربستان برای ایجاد یکی از بزرگترین کریدورهای تجاری به هم پیوسته از جنوب آسیا از طریق غربآسیا به اروپا هماهنگ میشود.
واشنگتن روی نقش بنگلادش در انرژی و تجارت، مقابله با تروریسم و عملیاتهای صلح سرمایهگذاری میکند و فعالانه در عملیات هند-اقیانوس آرام مشارکت دارد.
هند یک متحد مهم در طول جنگ استقلال بنگلادش بود زیرا تسلیحات، آموزش، سربازان، اطلاعات و بودجه تأمین میکرد و این فرمانده هند، ژنرال جگجیت سینگ اَرورا بود که هنگام تسلیم رسمی ژنرال امیر عبدالله نیازی پاکستان در روز 16 دسامبر 1971 پشت میز مذاکره بود.
از آن زمان، آژانس اطلاعاتی هند، شاخه تحقیقات و تحلیل [RAW]، تأثیر قابلتوجهی در توسعه و گسترش ارتش، اطلاعات و سیاست بنگلادش، مدیریت ناآرامیهای داخلی داخلی و رشد اقتصادی داشته است.
در مقابل، هند از بازارهای جهانی برای این کشور حمایت کرد. هر دو کشور روابط دیپلماتیک، نظامی و تجاری قوی با تمایل شدید هند برای اطمینان از شریک بودن همسایه در امور منطقهای و بینالمللی داشتند.
هند هرگونه تغییر در تلاشهای بنگلادش برای آشتی با پاکستان در تجارت یا تثبیت خود در امتداد خطوط یک جمهوری اسلامی را تهدیدی برای هند میدانست.
در داخل بنگلادش، حزب بهاراتیا جاناتا [BJP] مودی بهعنوان پیشبرد ایدئولوژی هندوتوای برتریطلب به قیمت مسلمانان و اقلیتها تلقی میشد که با اعتراضات گسترده ضد مودی موافق نبود.
هنگامی که شورای امنیت ملی اوباما، هند را به عنوان یک شریک دفاعی استراتژیک معرفی کرد، این شورا هند را به عنوان یک شریک بلندمدت جهانی در استراتژی کلان آمریکا در آسیا و منطقه اقیانوس آرام تصور کرد.
چشمانداز راهبردی مشترک برای منطقه آسیا-اقیانوس آرام و اقیانوس هند سیگنال روشنی برای چین بود مبنی بر اینکه هم آمریکا و هم هند در حال حمله به آسیا-اقیانوسیه هستند.