به‌گزارش مرکز مطالعات سورین،روزنامه دیلی صباح در یادداشتی نوشت: وزیر امور خارج ترکیه، «هاکان فیدان» روز جمعه ریاست سومین نشست پلتفرم همکاری منطقه‌ای قفقاز جنوبی را در استانبول برعهده داشت.
زیرا ترکیه برای برقراری صلح پایدار در منطقه که به دلیل چندین درگیری دچار مشکل شده بود، تلاش‌های زیادی کرده است.
فیدان در سخنرانی افتتاحیه خود در این نشست گفت: «دیدگاه ما در قفقاز جنوبی نیز مبتنی بر احساس مالکیت منطقه‌ای است.
ما معتقدیم که کشورهای منطقه مشکلات منطقه را بهتر می‌شناسند وخودشان بهتر قادر به حل آن‌ها هستند.»
«سرگئی لاوروف» از روسیه، «جیحون بایراموف» از آذربایجان، «آرارات میرزویان» از ارمنستان و عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران گرد هم آمدند تا در مورد گام‌هایی که می‌توان برای ایجاد ثبات و افزایش رفاه در منطقه برداشت، از جمله پروژه‌های همکاری ملموس برای تقویت ارتباط منطقه‌ای گفتوگو کنند.
آن‌ها همچنین به تحولات برجسته منطقه‌ای و بین‌المللی، به‌ویژه تلاش‌ها برای حل مناقشه آذربایجان و ارمنستان پرداختند.
باکو و ایروان در حال حاضر در حال کار برای امضای یک معاهده صلح هستند که به گفته آن‌ها 80 درصد کامل شده است؛
این معاهده شامل تعیین مرزها برای پایان دادن به مناقشه چندین دهه بر سر منطقه کوهستانی قره‌باغ است، اما هنوز چندین مانع در مذاکرات وجود دارد.
آذربایجان اصرار دارد که ارمنستان باید قانون اساسی خود را تغییر دهد تا اشاره‌های غیرمستقیم به «استقلال» قره‌باغ را قبل از امضای پیمان صلح حذف کند.
فیدان روز جمعه گفت: «هدف اصلی این پلتفرم پاسخگویی به نیاز به انجمنی است که در آن بتوان به همه مسائل نزدیک به قفقاز جنوبی رسیدگی کرد.»
وی با ابراز تعهد ترکیه به برقراری صلح و ثبات در قفقاز جنوبی، تأکید کرد که مالکیت منطقه‌ای موثرترین روش برای حل و فصل مسائل بین کشورهاست.
وی افزود: «آنکارا به‌طور کامل از مذاکرات صلح جاری بین آذربایجان و ارمنستان حمایت می‌کند و ترکیه نیز برای عادی‌سازی روابط با آن‌ها تلاش می‌کند.»
پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، ترکیه جزو اولین کشورهایی بود که استقلال ارمنستان را در تاریخ 21 سپتامبر 1991 به رسمیت شناخت.
اما در سال 1993، ترکیه پس از اشغال غیرقانونی قره‌باغ توسط ارمنستان، مرزهای خود را بست و روابط خود را با ارمنستان قطع کرد.
روابط بیشتر به دلیل اصرار ارمنستان بر به‌رسمیت شناختن نسل‌کشی ارامنه در سال 1915 توسط ترکیه بدتر شد، چیزی که ترکیه برای دهه‌ها قاطعانه آن را رد کرده است.
پس از جنگ 2020 قره‌باغ که منجر به آزادسازی اراضی تحت تصرف ارمنستان توسط آذربایجان شد، روابط ترکیه و ارمنستان وارد مرحله جدیدی شد.
در دسامبر 2021، هر دو کشور نمایندگان ویژه‌ای را برای گفتوگو در مورد روند عادی‌سازی روابطشان منصوب کردند.
فیدان ادامه داد: «متأسفانه یک نفر از شرکت‌کنندگان در اتاق غایب است. من می‌خواهم اعلام کنم که همسایه و دوست نزدیک ما، گرجستان، در اینجا یک مکان دائمی دارد و می‌تواند هر زمان که بخواهد به این پلتفرم بپیوندد.»
گرجستان به سکو دعوت شد، اما خصومت تفلیس با روسیه ظاهراً مانع از شرکت این کشور در جلسات قبلی شد. فیدان به‌طور جداگانه در حاشیه این نشست با لاوروف دیدار کرد.
وی همچنین با میرزویان، بایراموف و عراقچی پشت درهای بسته برای گفتوگو در مورد روابط دوجانبه گفتوگو کرد.
سفر عراقچی همچنین بخشی از سفر منطقه‌ای وی برای گفتوگو در مورد راه‌های توقف جنگ اسرائیل در نوار غزه است.
در حالی که آنکارا و تهران در دو طرف مخالف در داخلی سوریه و درگیری قره‌باغ هستند، هر دو از حامیان سرسخت جنبش آزادی‌بخش حماس هستند.
فیدان و وزرا همچنین به همکاری اقتصادی به‌عنوان یک اقدام اعتمادساز، به‌ویژه برای اتصال و یکپارچگی اشاره کردند.
یکی از این فرصت‌های ارتباطی، کریدور زنگزور است. این کریدور یک زمینه حمل و نقل است که به‌تدریج برای تضمین دسترسی آذربایجان به منطقه نخجوان با گذر از ارمنستان را می‌دهد، اما این یک موضوع بحث‌برانگیز است.
مسکو از درخواست آذربایجان برای دسترسی بلامانع به منطقه نخجوان با باز کردن کریدور زنگزور از طریق ارمنستان که دسترسی مستقیم زمینی ایران به ارمنستان را قطع می‌کند، حمایت کرد.
این کریدور یک پیوند ژئوپلیتیکی برای ترکیه به آذربایجان و فراتر از آن به آسیای میانه است. مسکو و باکو خواهان نظارت و کنترل روسیه بر این کریدور هستند، اما ایروان و تهران با چنین طرحی مخالف هستند و استدلال می‌کنند که حتی اگر مسیر حمل‌ونقلی ایجاد شود، ارمنستان باید بر آن کنترل داشته باشد.
ترکیه از پروژه کریدور زنگزور حمایت می‌کند. اردوغان که روز جمعه وزرای امور خارجه روسیه، ارمنستان، ایران و آذربایجان را پذیرا خواهد شد، در ماه جولای از این کریدور به‌عنوان «مسیری استراتژیک که به نفع همه به‌ویژه آذربایجان، ارمنستان و ایران خواهد بود» تعریف کرد و گفت که تهران و باکو این کار را انجام خواهند داد.
وزیران همچنین بیانیه مشترکی را در این نشست به تصویب رساندند که در آن بر ارتقای گفتوگو برای حل و فصل مسائل باقی‌مانده و نیز ضرورت راه‌حل‌های مسالمت‌آمیز برای اختلافات سیاسی با رعایت اصول منشور اخلاقی تأکید کردند.
این پلتفرم زاییده افکار الهام علی‌اف، رئیس‌جمهور آذربایجان و رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه است.
اندکی پس از پایان جنگ دوم قره‌باغ در دسامبر 2020 به‌منظور توسعه همکاری بین کشورهای منطقه که از نظر منابع انرژی غنی هستند، این پلتفرم تأسیس شد.