بهگزارش مرکز مطالعات سورین، وبگاه میدل ایستآی در یادداشت خود بهقلم «مهران حقیریان» نوشت: زمانی که عربستان در ژانویه 2016 روابط خود را با ایران قطع کرد، کارزاری را برای منزوی کردن و گوشهگیری رقیب خود آغاز کرد که منجر به کاهش روابط بسیاری از کشورهای عربی با تهران شد.
امروزه تقریباً همه کشورهای عربی دیپلماسی شاتل با تهران را آغاز کردهاند و بهدنبال عادیسازی یا گسترش روابط هستند.
پس از حملات سال 2019، امارات سفیر خود در ایران را مجددا منصوب کرد و جایگاه خود را بهعنوان شریک تجاری منطقهای ایران پس گرفت.
کویت نیز سفیر خود را به تهران فرستاده و روابط اقتصادی خود را از سر گرفته است.
قطر از روابط دیپلماتیک قوی با ایران برخوردار است، مانند عمان. بحرین هنوز بهطور کامل روابط خود را با تهران احیا نکرده است.
در آخرین سال، تجارت غیرنفتی ایران و امارات، قطر، کویت و عراق تقریباً 35 میلیارد دلار بوده است. امارات با 24 میلیارد دلار پیشتاز بود.
از سال 2017، ایران و قطر بهطور منظم از طریق کانالها و انجمنهای تازهتاسیسشده مختلف تعامل داشتهاند.
همزمان، عمان بهعنوان یک مرکز تجاری جدید دیگر برای ایرانیان در حال ظهور است.
بازگشایی سفارت ایران در ریاض و تحولات پس از توافق نشان میدهد که روابط ایران و عربستان در مسیر فراتر از سطح قبلی است.
در حالی که در بحبوحه اعتراضات جاری برای تغییرات دموکراتیک و سکولار، دولتهای غربی تا حد زیادی از تعامل مستقیم با ایران منصرف شدهاند، کشورهای عربی از بیان آشکار نظرات خود در مورد وضعیت داخلی ایران خودداری کردهاند.
از سوی دیگر، افزایش تعامل اقتصادی بین ایران و عربستان و همچنین سایر کشورهای عربی، مستقیماً چالشهای پیش روی اقتصاد در حال مبارزه ایران یا افراد و شرکتهای هدف تحریمهای بینالمللی را کاهش نخواهد داد.
سرنوشت برنامه هستهای نقش مهمی در محاسبات کشورهای منطقه و سایر کشورها در بررسی تعاملات دیپلماتیک و اقتصادی با تهران دارد.
در حالی که عربستان ، امارات و بحرین در ابتدا از کارزار فشار حداکثری دولت ترامپ علیه ایران حمایت کردند، اکنون به نظر میرسد متعهد به کاهش تنشها و حل مسئله هستهای از طریق ابزارهای دیپلماتیک هستند.
لغو تحریمهای بانکی و تجاری علیه ایران برای باز کردن پتانسیل کامل همکاری اقتصادی بین ایران و همسایگان عرب آن ضروری است.