بهگزارش مرکز مطالعات سورین، روزنامه دیلی صباح در یادداشت تازه خود بهقلم «محمدجواد موسوی زاده» نوشت: سیاست خارجی ایران در سال 2022 یک فاجعه تمام عیار بود.
اول، این کشور نتوانست برجام را احیا کند. به همین ترتیب، رسوایی تهیه پهپاد برای روسیه در حمله به اوکراین و سرکوب اعتراضات گسترده و اعتصابات سراسری در سراسر کشور به تحریمهای بیشتر علیه ایران منجر شده است.
علاوه بر این، تهران با انزوای بیسابقهای از سوی جامعه بینالمللی مواجه شده است و ۵۴ عضو سازمان ملل قطعنامهای را برای حذف ایران از کمیسیون زنان به تصویب رساندند.
اسرائیل، دشمن ایران، روابط خود را با کشورهای عربی توسعه داده است. چین، متحد نزدیک ایران، روابط خود را با عربستان تقویت کرده و مالکیت سه جزیره ایرانی را زیر سوال برده است.
از زمان انقلاب اسلامی در سال 1979، این کشور طی چند دهه چنین انزوایی را تجربه نکرده است.
کشور فوران کرده و مردم به خیابانها ریخته اند. برخی از تحلیلگران آن را آغاز یک انقلاب میدانند. بیش از 500 نفر کشته و حدود 18 هزار نفر دستگیر شدهاند.
حوادث اخیر در ایران، دولت جو بایدن را به سمت نقطه عطفی برای برداشتن گامهای اساسی در قبال تهران در سال 2023 سوق داده است.
در این شرایط، سؤالات درباره آینده سیاست آمریکا در قبال ایران ادامه دارد.
پس از دههها روابط خصمانه بین واشنگتن و تهران، زمان حیاتی برای سیاستگذاری است و پاسخ به این پرسشها دغدغه جو بایدن و مشاورانش خواهد بود. پس از اعتراضات داخلی و سرکوب گسترده نظام، گزینه دیپلماسی با ایران از روی میز برداشته شد، اما دولت بایدن همچنان از اعلام پایان مذاکرات خودداری میکند.
بایدن گفت: توافق هستهای 2015 با ایران مرده است، اما آمریکا آن را به طور رسمی اعلام نخواهد کرد.
اظهارات اخیر بایدن نشان میدهد که هیچ مسیری برای توافق با ایران وجود ندارد، اما آمریکا از طریق یک راهبرد زیرکانه، تمایل دارد پنجره دیپلماسی را باز نگه دارد.
اگرچه برخی از گروههای اپوزیسیون ایران برای دوری از مذاکره با تهران فشار شدیدی را بر واشنگتن تحمیل کردهاند، اما مقامات آمریکایی میدانند که اگر ایران تظاهرات را ظرف چند ماه سرکوب کند و انقلاب همچنان ادامه داشته باشد، دیپلماسی تنها گزینه موجود خواهد بود.
«ند پرایس» -سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا- گفت: «ما همچنان معتقدیم که دیپلماسی مؤثرترین و پایدارترین وسیله برای تحقق این تعهد بر مبنایی است که هم دائمی و هم قابل تأیید است.»
علاوه بر این، پس از ناآرامیهای اخیر، برخی از معترضان ایرانی و برخی جمهوریخواهان معتقدند که دولت بایدن باید اقداماتی را در راستای استراتژی تغییر نظام در ایران انجام دهد.
از زمان حملات تروریستی 11 سپتامبر، بحث در مورد تغییر نظامهای دیکتاتور در سیاست خارجی آمریکا شدت گرفته است.
پس از مداخله تمام عیار در عراق و افغانستان و مداخله نظامی جزئی در لیبی، برخی بر این باورند که ایران و کره شمالی میتوانند اهداف دیگر این استراتژی باشند.
بدیهی است که دموکراتها مخالفان سرسخت هرگونه مداخله آشکار برای جایگزینی یک دولت خارجی هستند.. آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه، گفت:«ما این تاکتیکها را در گذشته امتحان کردهایم، هر چند با نیت خیر، آنها کار نکردهاند.»
دولت بایدن تاکنون از استراتژی تغییر نظام در ایران برای برکناری نظام این کشور حمایت نکرده است، اما این بدان معنا نیست که دولت بایدن این استراتژی را کاملاً کنار گذاشته است.