به‌گزارش مرکز مطالعات سورین، وبگاه المانیتور در یادداشت تازه خود به‌قلم «سابنا صدیدقی» نوشت: اخیراً هیات وزیران ایران در اقدامی‌بسیار نمادین افتتاح کنسولگری چین در بندرعباس را تصویب کرد. در حالی که تهران در حال حاضر سه کنسولگری در چین دارد، این اولین کنسولگری پکن در ایران خواهد بود.
این پیشرفت احتمالاً به پیمان راهبردی 25 ساله‌ای که ایران در ماه مارس سال 2021 با چین امضا کرد مرتبط است. این توافق که شامل همکاری‌های اقتصادی، نظامی‌و امنیتی است، تهران را وارد پروژه بزرگ پکن، ابتکار کمربند و جاده می‌کند. در حالی که این توافق نزدیک به یک سال پیش امضا شد، «مرحله اجرا» این توافق در اوایل این ماه آغاز شد.
«حسین امیرعبداللهیان» در پایان گفت‌وگوهای مفصل با «وانگ یی» -همتای چینی- خود، تنها چند روز پس از تایید این کنسولگری، با بیان اینکه اجرای مشارکت بلندمدت ایران و چین اکنون آغاز شده است، گفت: «کنسولگری چین در بندرعباس روابط تجاری دوجانبه را تقویت خواهد کرد.»
«سینا طوسی» -تحلیلگر ارشد پژوهشی در شورای ملی ایرانیان آمریکایی در واشنگتن- با اشاره به یک نقص در این بیانیه، به المانیتور گفت: «در حالی که امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه ایران گفته است که توافقنامه مشارکت 25 ساله در حال اجرایی شدن است، در مرحله اجرای آن، این توافق هنوز به تصویب مجلس ایران نرسیده است.» اجرای موفقیت‌آمیز آن مانع از موفقیت مذاکرات وین می‌شود، مذاکراتی که چین نیز خواهان موفقیت آن است و نگرانی‌های خاص خود را در مورد خطر گسترش برنامه هسته‌ای ایران ابراز کرده است.
اگرچه از زمان امضای این پیمان 25 ساله هیچ فعالیت عمده‌ای در ایران دیده نشده است، افتتاح این کنسولگری یک پیشرفت قابل توجه است.
یک دیپلمات اروپایی مستقر در اسلام‌آباد که خواست نامش فاش نشود، در مورد اهمیت مکان آن با المانیتور گفت و گو کرد: «انتخاب بندرعباس در واقع مهم است زیرا مهم‌ترین مرکز حمل‌ونقل در این منطقه استراتژیک است. در رابطه با مشارکت استراتژیک 25 ساله، این در واقع یک پیام سیاسی مهم از سوی تهران به غرب است.
وی با تاکید بر روابط چین و ایران، گفت: «چین همیشه یک شریک استراتژیک برای تهران به ویژه به عنوان خریدار نفت خام آن و برای سرمایه‌گذاری‌هایش بوده است. همچنین، پکن به ایران برای ترویج ابتکار کمربند و جاده و منافع ژئوپلیتیکی آن نیاز دارد در حالی که هر دو کشور به یکدیگر برای مهار فشار آمریکا در منطقه نیاز دارند.
با این حال، تحریم‌های اقتصادی واشنگتن علیه تهران پس از توافق برجام، راه‌اندازی پروژه‌های کمربند و جاده در ایران را برای پکن دشوار کرد. مذاکرات وین که برای احیای برجام برگزار می‌شود ادامه دارد و گاهی به نظر می‌رسد که صبر لابی غربی لبریز شده است.
از سوی دیگر، تهران از آبان ماه سال گذشته تاکید کرده است که تحریم‌ها باید «فوری» و بدون تأخیر لغو شوند. برای اولین بار از سال 2018، ایران حتی برای مذاکره مستقیم با واشنگتن تمایل نشان داد.
واقعیت این است که، اگرچه پکن و ایران یک مشارکت استراتژیک و اقتصادی بلندمدت دارند، اما خیلی به این بستگی دارد که مذاکرات برجام به نقطه مثبتی ختم شود یا خیر. ظاهراً پکن حتی ممکن است از نفوذ خود به عنوان یک شریک استراتژیک برای وارد کردن تهران به توافق هسته‌ای برای رفع موانع تحریم‌ها استفاده کند.
با وجود تحریم‌ها، این کنسولگری جدید می‌تواند مزایایی برای چین به همراه داشته باشد.
اول اینکه فعالیت شرکت‌های چینی شاغل در منطقه آزاد تجاری و صنعتی چابهار را تسهیل می‌کند. برنامه‌های آتی برای راه‌اندازی شهرک‌های صنعتی مشترک جاسک و مکران وجود دارد، بنابراین انتظار می‌رود تعداد اتباع چینی ساکن کرمان، سیرجان، رفسنجان و بندرعباس به تدریج افزایش یابد.
دوم اینکه پکن به مکان‌های مهمی مانند بندر چابهار، بندر جاسک، جزیره کیش و جزیره قشم دسترسی بهتری خواهد داشت که همگی در جنوب ایران واقع شده‌اند.
سوم، در دراز مدت، بندرعباس می‌تواند به پکن در تکمیل شبکه پروژه‌های کمربند و جاده کمک کند.
فرضاً، اگر چین بتواند هم گوادر و هم بندرعباس را توسعه دهد، یک «کریدور تجاری و انرژی که از خلیج فارس در سراسر پاکستان تا سین‌کیانگ غربی کشیده می‌شود» نیز می‌تواند پدیدار شود. در هر صورت، کنسولگری جدید یک دستاورد مفید برای پکن خواهد بود.