بهگزارش مرکز مطالعات سورین، اندیشکده واشنگتن در یادداشت تازه خود بهقلم « منقذ داغر» نوشت:یک نظرسنجی اخیراً نشان میدهد که اکثر عراقیها پیشبینی میکنند انتخابات منجر به افزایش مشکلات امنیتی و سیاسی میشود و انتظار میرود که شبهنظامیان و عوامل مسلط کنترل کشور را حفظ کنند.
اهمیت انتخابات زودهنگام عراق در چند هفته آینده چیز مخفی نیست. این نخستین انتخاباتی است که توسط مردم و به واسطه جنبش اعتراضی تشرین در اکتبر 2019 برگزار میشود. تناقض قضیه اینجا است که عوامل حاکم سیاسی در عراق ابتدا مقابل این انتخابات مقاومت میکردند اما حالا مدافعین قدرتمند آن هستند در حالی که معترضین تشرین مخالفان قدرتمند انتخابات شدهاند.
ناظران بر حال و هوای انتخابات در عراق به وضوح رشد کارزارهای جوانان برای تحریم انتخابات را رصد میکنند و به همین صورت، میتوان نیروهای سنتی را دید که بازیگران کاملا فعال در صحنه انتخاباتی هستند. در حال حاضر، سیاستمداران سنتی تاکید بر این دارند که نسبت به قواعد بازی دموکراتیک پاسخگو هستند و پذیرفتهاند که صندوق انتخابات ابزاری برای تغییر است اما آنهایی که برای تحریم فراخوان دادهاند حالا تاکید بر این موضوع دارند که انتخابات نمیتواند تغییرات مورد نظر قیام تشرین را ایجاد کند.
بنابراین و از آنجایی که زمان برگزاری انتخابات از چند ماه قبل اعلام شده بود، اکثر عراقیها میگویند اعتمادی به توانایی این انتخابات برای دستیابی به اصلاحات مورد نظر در عرصه سیاسی عراق ندارند. این نظرات به روشنی در نظرسنجی از افکار عمومی ثابت شده که توسط گروه پژوهشی مستقل در بهار همین سال انجام شد. این نظرسنجی شامل نمونههایی از سرتاسر کشور میشد و انجام آن نیز در چند مرحله و به روش نمونهگیری احتمالی تصادفی (poll) بود تا این که بیانگر عقاید تمام بخشهای جامعه عراق باشد.
نظرسنجی به صورت مصاحبه رو در رو و با 2 هزار عراقی انجام شد و نتایج آن نشان میدهد که در میان تمامی عراقیها ، فقط اقلیتی از آنها معتقدند رای دادن موثرترین روش برای بیشترین تاثیر بر فرایند تصمیمگیری سیاسی است.
از آنهایی که گفتند عراقیهای عادی میتوانند بر فرایند تصمیمگیری تاثیر بگذارند، تنها 14 درصد سنی، 11 درصد شیعی و 31 درصد از کردها بودند و اعتقاد داشتند که رایگیری روشی برای انجام این کار است.
بر مبنای این نتایج یک نظرسنجی تازه در این ماه و در سرتاسر کشور انجام شد که به روش نمونهگیری احتمالی تصادفی و مصاحبه با 2 هزار و 500 نفر بود. این نظرسنجی نشان داد که ناظران حق دارند نسبت به حوادث بعد انتخابات در عراق نگران باشند. مسئله مهم شش ماه پیش و در عنوان مقاله قبلی مطرح شده به این که دیگر مسئله انجام تغییراتی در صحنه سیاسی عراق نیست بلکه مسئله این است که این تغییرات از طریق انتخابات انجام خواهد شد یا از طریق ناآرامیها در خارج از نظام سیاسی.
تغییرات خواه و ناخواه اتفاق میافتد اما موضوع این است که چه نوع تغییراتی رخ خواهد اتفاد و همچنان که زمان میگذرد و تغییری از طریق مکانیزمهای صلحآمیز دموکراتیک به وجود نمیآید، احتمال خشونت و آشوب بیشتر میشود. نظرسنجی تازه نشان میدهد که بحران اعتماد بین کل سیستم سیاسی و نه تنها دولت و مردم ایجاد شده است. موضوع دقیقا در مناطق جنوبی عراق از همین قرار است که به نظر میرسد مبدل به بشکه باروتی شده و منتظر منفجر شدن است.
اگر چه 60 درصد عراقیها به طور کلی اعتقادی به این ندارند که انتخابات آینده منجر به بهبود وضعیت در عراق بشود، این میزان در میان سنیها به اکثریت قابل توجه 70 درصدی افزایش مییابد.
در واقع، سه نفر از هر چهار نفر در منطقه جنوبی عراق گفتند که انتخابات آینده عملا باعث افزایش نفوذ احزاب حاکم فعلی کشور میشود. حدود همین تعداد گفتند که انتظار دارند نتیجه انتخابات منجر به تقویت نفوذ شبهنظامیان در حوزههای مربوط به آنها میشود. دو نفر از سه نفر در کل عراق و سه نفر از چهار نفر از میان شیعیان معتقد بودند که نتایج انتخابات منجر به مشکلات امنیتی و سیاسی در مناطق آنها میشد و مخصوصا نگران تدابیر امنیتی عراق در آینده بودند.
از سوی دیگر، نتایج این انتخابات حاکی از این است که نرخ مشارکت در این انتخابات زودهنگام بهتر از نرخ پایین مشارکت در انتخابات قبلی 2018 نخواهد بود و این موضوع نگرانیهای دیگری را نسبت به نحوه واکنش مناطق جنوبی بعد از اعلام نتایج انتخابات به وجود آورده است. مخصوصا به این دلیل که انتظار میرود نیروهای سیاسی فعلی سلطه خود را بر عرصه سیاسی حفظ خواهند کرد، نتایج انتخابات کسانی را عمیقا ناامید خواهد کرد که در انتظار تغییر بودند و شک و تردید کسانی را تایید میکند که انتخابات را تحریم کردهاند زیرا آنها مطئمن به بیهودگی مکانیزم انتخابات هستند.