بهگزارش مرکز مطالعات سورین، اندیشکده واشنگتن در یادداشت تازه خود بهقلم «عمر کارمی » نوشت: تهران بر لغو تحریمها توسط واشنگتن، تایید آن و تضمینهای آینده قبل از آغاز از سرگیری برجام و پایبندی آن، اصرار میورزد.
پس از یک توقف چند ماهه، مذاکرات هستهای ایران در 29 نوامبر در تلاش برای احیای برجام از سر گرفته میشود. ایران مدتی است رویکرد جدیدی را در قبال غرب اتخاذ کرده، یعنی غنیسازی اورانیوم و سایر فعالیتهای هستهای خود را گسترش میدهد تا توپ را در زمین جامعه بینالملل بیندازد.
مذاکرات باید صرفا بر رفع تحریمها متمرکز شود. ایران مدتهاست که از بحث درباره فعالیتهای منطقهای یا برنامههای موشکی خود بهعنوان بخشی از مذاکرات هستهای اجنتاب میکند.
واشنگتن باید به خاطر خروج از برجام به ایران غرامت بدهد. «سعید خطیبزاده» -سخنگوی وزارت امور خارجه ایران- در کنفرانس خبری هفتگی خود در هشتم نوامبر تاکید کرد که آمریکا مسئولیت خود را در قبال وضعیت کنونی میپذیرد.
همه تحریمهای غیر مرتبط به برجام باید برداشته شوند. ایران مدتها تاکید کرده است که انتظار دارد واشنگتن همه تحریمهایی را که با توافق هستهای مغایرت دارند، از جمله ۱۵۰۰ تحریم انفرادی اعمال شده توسط دولت ترامپ پس از خروج از برجام در سال ۲۰۱۸، و همچنین تحریمهای غیرهستهای و سایر اقدامات یکجانبه اعمال شده تحت ریاستجمهوری اوباما را لغو کند.
باید مکانیزمی ایجاد شود تا تایید کند که تحریمها واقعا برداشته شدهاند. در سخنرانی نوروزی مارس 2021، [آیتالله] خامنهای، دولت اوباما را متهم کرد که تحریمها را تنها «روی کاغذ» در سالهای اولیه برجام لغو کرده است و تأیید کرد واشنگتن همچنان به تهدید و بازدارندگی شرکتها از تجارت با ایران ادامه میدهد.
در ماه سپتامبر، مرکز پژوهشهای مجلس جزئیاتی را ارائه کرد که مکانیزم راستیآزمایی باید چگونه باشد. لغو تحریمها به صورت کمی تعریف شود و بهطور مستمر مورد ارزیابی مجدد قرار گیرد تا ایران بتواند تصمیم بگیرد که آیا میخواهد به توافق پایبند بماند یا تعهدات خود را کاهش دهد.
واشنگتن باید تضمین دهد که به توافق جدید پایبند خواهد بود. در ماه ژوئیه،[آیتالله] خامنهای استدلال کرد که مقامات آمریکا از دادن ضمانتهایی مبنی بر پایبندی به تعهدات خود در آینده خودداری و مقامات ایرانی در روزهای اخیر این موضوع را تکرار کردهاند.
با شروع مذاکرات، موضع واقعی تهران باید روشن شود. [آیتالله] خامنهای از تیرماه تاکنون هیچ اظهارنظری درباره از سرگیری مذاکرات نکرده است، بنابراین دیدگاههای خاص او در مورد وضعیت کنونی را تنها از دریچه لفاظیهای دولت رئیسی میتوان ارزیابی کرد.