بهگزارش مرکز مطالعات سورین،وبگاه انرژی اینتلیجنس در یادداشت تازه خود بهقلم «پائول سامسون» و «جیمی کوچا» نوشت: تحریمهای غرب در پاسخ به حمله روسیه به اوکراین، منجر به آسیب رسیدن به این کشور و صادرات نفت و گاز آن نمیشود.
و از طرفی، تصمیم آمریکا و متحدان اروپایی این کشور بر آن بوده است که مانع استفاده روسیه از سوئیفت، بزرگترین سامانه ارتباطات مالی بین بانکی جهان نشوند.
در ارزیابی تأثیر تحریمهای اعمال شده بر روسیه، لازم است تا مدت زمان اعمال تحریمهای غرب بر اقتصاد ایران را به یاد آورد. و تهران با تحریمهای مستقیم اعمالشده بر بخش نفت خود مواجه و درنهایت، از دستیابی به سوئیفت محروم شد.
در سال 2012، واشنگتن و اتحادیه اروپا بر سر اعمال مجموعه جدیدی از تحریمها علیه ایران با هدف محدود کردن برنامه غنیسازی اورانیوم این کشور، به توافق رسیدند.
اقدامات انجام شده شامل قرار دادن شرکت ملی نفت ایران در لیست سیاه، تحریم واردات نفت جمهوری اسلامی و حذف بانکهای ایرانی از سیستم سوئیفت بود.
اما آمریکا مجبور شد متحدان خود در اتحادیه اروپا را به شدت تحت فشار قرار دهد تا ایران را از دسترسی به سوئیفت محروم کند، که تبادل بیش از 15 میلیارد پیام بین بانکها را در سال گذشته تسهیل و نقش مهمی در تجارت بینالمللی ایفا کرد.
حتی قبل از اجرایی شدن تحریمها، آمریکا اکثر بانکهای تجاری را وادار به قطع روابط با ایران کرده بود و به وضوح نشان داد که در صورت عدم رعایت قوانین، میتوانند از سیستم بانکی جهانی خارج شوند.
حتی بانکهای آسیایی از جمله مالزی و ژاپن نیز در این راستا قرار گرفتند.
پیش از سال 2012، ایران حدود 2.5 میلیون بشکه در روز نفت به اروپا و آسیا صادر میکرد.
اما حتی پس از شروع تحریمهای سخت و جدید، به دلیل تمایل چین برای ادامه خرید، ایران همچنان میتوانست نفت خود را به فروش رساند.
حتی در حال حاضر، با نظارت ماهوارههای آمریکایی و اسرائیلی بر حرکت نفتکشها در اطراف پایانههای صادراتیاش، ایران به ارسال نفت به چین ادامه میدهد.
به دلیل سابقه ایران، «ولادیمیر پوتین» احتمالاً نگران چشمانداز تحریمهای اضافی نیست، و مطمئن است که اجماع برای جلوگیری از دسترسی روسیه به سوئیفت بسیار بعید است، گرچه چنین اقدامی میتواند به این کشور آسیب وارد کند.
منبعی در یکی از بانکهای بزرگ روسیه میگوید: «تحریم سوئیفت باعث ایجاد انواع مشکلات میشود. اما اتحادیه اروپا به گاز روسیه نیاز مفرط دارد و آمریکا میخواهد رانندگان را راضی نگه دارد، بنابراین دست آنها بسته است.»
از زمان آغاز تهاجم، گزارشهایی وجود دارد که خبر از مشکلات خریداران نفت روسیه در تامین اعتبار اسنادی را میدهد و تاجران در خاور دور محمولهها را رد کردهاند. اما منابع میگویند که چنین اشکالاتی احتمالا موقتی است.
یکی از تاجران ارشد اروپایی میگوید: «اگر واردات نفت و گاز روسیه را تحریم کنید، هرج و مرج پیش خواهد آمد، اما چنین اتفاقی نخواهد افتاد. نفت به هر طریقی به جریان خود ادامه میدهد.»
برخی از تولیدکنندگان روسی مانند «روسنفت» و «سورگوتنفتهگس» بیشتر نفت خود را از طریق مناقصه به ترکیبی از شرکتهای بزرگ غربی از جمله شل و توتال انرژی و شرکتهای تجاری شامل ویتول، گانوور و ترافیگورا میفروشند.
یکی دیگر از منابع تجاری اروپایی میگوید: «اگر شرکتهای بزرگ دچار سردرگمی شوند، معاملهگران فقط وارد عمل شده و ریسک میکنند.»
اما بازرگانان باید به دقت به چگونگی تحول تحریمها در هفتهها و ماههای آینده توجه داشته باشند تا از مطابقت آنها با قوانین اطمینان حاصل کنند.
یک وکیل غربی متخصص در مسائل تحریم، بیان میکند: «آنها باید نه تنها طرف مقابل خود، بلکه بانکهای درگیر در زنجیره پرداخت را نیز بررسی کنند تا مطمئن شوند که مسدودسازی داراییها یا سایر محدودیتها را نقض نمیکنند.»
و در صورت وقوع بدترین سناریو برای مسکو یعنی تحریم غرب بر واردات نفت و گاز روسیه، این کشور میتواند ایران را الگوی خود قرار داده و از متحدش چین بخواهد که خریدهایش را افزایش دهد.