بهگزارش مرکز مطالعات سورین، نشریه جودین مقاله ای منتشر کرد که در آن آمده است: کشورهای آسیای میانه از ثروت و منابع طبیعی متنوع و عظیمی برخوردارند.
قزاقستان بزرگترین ذخایر اورانیوم جهان و همچنین سایر مواد معدنی (طلا، نقره) را در اختیار داشته و دارای حدود 10 میلیارد بشکه ذخایر نفت و 2 تریلیون فوت مکعب گاز طبیعی است. ترکمنستان ششمین ذخایر گاز طبیعی جهان را دارد و تاجیکستان دارای بیشترین ذخایر آنتیموان است که در صنعت هواپیماسازی (همچنین در صنایع نظامی مثل ساخت گلوله) استفاده میشود.
اسرائیل(رژیم صهیونیستی) اجرای استراتژی اتحاد احزاب را در تعاملات خود با منطقه آسیای میانه اتخاذ کرده است که بر جلوگیری از سیاستهای ضد اسرائیلی از طریق ایجاد اتحاد با کشورهای غیرعربی نزدیک به محیط منطقهای خود متکی است.
بر این اساس، اسرائیل(رژیم صهیونیستی) به تعدادی از منافع استراتژیک خود دستیافته است و همچنان اجرای بقیه انگیزههای استراتژیک خود را دنبال میکند که موارد ذیل ازجمله آنهاست:
دسترسی به منابع اقتصادی معدنی:
این منابع عظیم، منابع مالی زیادی را در اختیار کشورهای منطقه قرار میدهد و میتواند بازاری بزرگ برای محصولات نظامی و اقتصادی اسرائیل(رژیم صهیونیستی) ایجاد کند.
همینطور اسرائیل(رژیم صهیونیستی) بهدنبال ایجاد گذرگاه برای انتقال نفت و گاز از آسیای میانه به کشورهای اروپایی است که با گسترش خط انتقال از آذربایجان به بندر جیهان ترکیه و سپس بندر عسقلان اسرائیل صورت میگیرد.
پذیرش جوامع یهودی از آسیای میانه:
تعداد یهودیان در کشورهای آسیای میانه حدود ۱۲ درصد از کل یهودیان در کل کشورهای اتحاد جماهیر شوروی سابق تخمین زده میشود، ازاینرو تلآویو از طریق آژانسهای مختلف خود، برای جذب و انتقال آنها به اسرائیل(رژیم صهیونیستی) اهتمام ورزید و کنفرانس یهودیان در دسامبر ۱۹۹۹ در قزاقستان برای نظارت بر وضعیت آنها تأسیس شد.
شعبههای برخی از مؤسسات برای پیوند جوامع یهودی در کشورهای آسیای میانه با اسرائیل(رژیم صهیونیستی) نیز افتتاحشده است. نمونه آن شعبه آژانس یهودی سحتوت و همچنین مرکز فرهنگی اسرائیل در تاشکند است.
شایانذکر است که پس از افزایش فعالیت اسرائیل(رژیم صهیونیستی) در آسیای میانه، تلآویو یهودیان این منطقه را به ماندن در کشورهای خود و تشکیل لابی برای نفوذ در حلقههای تصمیمگیری در کشورهای آسیای میانه تشویق کرد.
محدود کردن نفوذ ایران:
ایران یکی از قدرتهای منطقهای تأثیرگذار در منطقه آسیای میانه است و با این منطقه و دریای خزر مرز مشترک دارد و مسیر اتصال به دریای آزاد برای این کشورهای محصور در خشکی بهحساب میآید.
اینیکی از انگیزههای اسرائیل(رژیم صهیونیستی) برای تقویت همکاریهای خود با کشورهای منطقه است، به این صورت که ایران را از طریق مرزهای غربی آسیای میانه محاصره کرده و رقابت اقتصادی و سیاسی خود با ایران را در این کشورها افزایش دهد.
به همین ترتیب، تلآویو در تلاش است تا با هر مدل بنیادگرای اسلامی موردحمایت ایران در آسیای میانه مبارزه کند.
این رقابت برای مدت طولانی مخفی نگاه داشته میشد تا اینکه اخیراً آشکار گشت، برخی از کشورهای آسیای میانه فاش کردند که ایران آنها را تهدید کرده و از آنها خواسته تا همکاری خود را با اسرائیل(رژیم صهیونیستی) متوقف کنند. تلآویو همچنین از خنثیسازی عملیاتهای مسلحانه ایران که شهروندانش را در کشورهای آسیای میانه هدف قرار میداد، و کشف هستههای ایرانی که قصد ترور شخصیتهای اسرائیلی و یهودی را داشتند، خبر داد.
تقویت موقعیت در مقابل رقبا:
در تاریخ ۳ فوریه ۲۰۲۲، مایکل هرتزوگ، سفیر اسرائیل در واشنگتن، دیداری چهارجانبه با سفرای ترکیه، آذربایجان، ازبکستان و قزاقستان، برای گفتوگو در مورد توسعه روابط با آنها و بررسی ابزارهای هماهنگی منطقهای بین آنها، برگزار کرد.
این دیدار پس از آشتی ترکیه و اسرائیل(رژیم صهیونیستی) اهمیت مضاعفی پیداکرده، به این منظور که دو کشور میتوانند نفوذ خود را در کشورهای منطقه هماهنگ کنند. و این هماهنگی به منافع دیگر قدرتها ازجمله ایران، روسیه و چین در این منطقه آسیب خواهد رساند.
درمجموع، اسرائیل(رژیم صهیونیستی) با تشویق آمریکا موفق شده نفوذ خود را بشدت در منطقه آسیای میانه تقویت کند.
از سویی نفوذ حداکثری اسرائیل(رژیم صهیونیستی) با چالشهایی مواجه است که بارزترین آن، رقابت با ایران است که میتواند شکل نظامی به خود گرفته و یکی از کشورهای آسیای میانه به صحنه اجرای آن تبدیل شود.