بهگزارش مرکز مطالعات سورین، روزنامه نشنال اینترست در یادداشت خود بهقلم «امرصلاح» نوشت:«ولادیمیر پوتین» -رئیسجمهور روسیه- سه ماه بعد از تهاجم همهجانبه به اوکراین، با «الکسی لیخاچف» -مدیر کل شرکت دولتی روس اتم- دیدار داشت.
رئیسجمهور روسیه علاقمند به درآمدهای خارجی این شرکت است و در آن جلسه از لیخاچف پرسید: «آیا تعداد سفارشهای خارجی افزایش یافته است؟» لیخاچف پاسخ داد: «بله، آنها هر سال و هر 6 ماه یک بار به رشد خود ادامه میدهند … آقای رئیسجمهور … 1.5 تریلیون روبل درآمدی است که سعی میکنیم امسال به دست بیاوریم … در عین حال، سرمایهگذاری خودمان با سرعت بیشتری در حال رشد است. من امیدوارم که تا پایان امسال از میزان 400 میلیارد روبل در سرمایهگذاری شرکتی فراتر رویم.»
شرکت روس اتم، منبع درآمد مهمی برای مسکو محسوب میشود و یکی از تامینکنندگان پیشرو در زمینه رآکتورهای هستهای در سطح جهان است.
طبق گزارش سالانه 2020 آن، سبد 10 ساله سفارشات خارج از کشور این شرکت به میزان 138.3 میلیارد دلار رسیده بود. ساخت نیروگاه اتمی در خارج از کشور 89.1 میلیارد دلار بود.
این شرکت کاملا تحت کنترل رئیسجمهور روسیه است که اهداف استراتژیک آن را تعیین و مدیر و اعضای هیئت نظارت آن را منصوب میکند.
این شرکت یک دفتر مرکزی منطقهای در دبی دارد و در صدد است شعبهای را در عربستان نیز افتتاح کند. روس اتم با وجود تحریمهای غرب بر صادرات روسیه، همچنان به دنبال افزایش مشتریان منطقهای خود است.
برنامههای هستهای آن پس از ایران در مصر، اردن، عربستان، ترکیه و امارات بوده و این موضوع حاکی از بلندپروازیهایی برای رشد اقتصادی و توجه به تقاضای فزاینده برای برق و آب شیرین است.
همچنین، این برنامهها با تمایل این کشورها برای خودکفایی در انرژی، کاهش واردات، تنوع بخشیدن به منابع انرژی و افزایش صادرات مطابقت دارد.
ایران و روس اتم در سال 2005 توافقنامه همکاری با یکدیگر امضا کردند که بنا بر آن، روسیه در توسعه رآکتور بوشهر مشارکت کرد. آ
مریکا از مسکو میخواست به این برنامه پایان دهد و میگفت که این برنامه میتواند به برنامه تسلیحات هستهای جمهوری اسلامی کمک کند.
مقامات آمریکا در سال 2002 میگفتند که کشورشان در صورتی دست از اعتراضات خود برمیدارد که روسیه گامهایی برای کاهش خطرات مربوط به اشاعه تسلیحات هستهای بردارد.
روس اتم توافقنامههایی را با چند کشور عربی در سال 2015 امضا کرد. در نهایت، روس اتم بر کشورهایی تمرکز کرد که در مدار آمریکا بودند و شکارهایی بزرگ را در مصر و ترکیه به دست آورد.
روس اتم به همراه وام 25 میلیارد دلاری از روسیه، قراردادی را با مصر برای ساخت نیروگاه هستهای در نزدیکی دبعه واقع در سواحل مدیترانه منعقد کرد.
ساخت و ساز در ترکیه ادامه دارد و روس اتم آن را «بزرگترین پروژه در تاریخ روابط روسیه و ترکیه» میخواند.
این پروژه به سال 2010 باز میگردد، زمانی که ترکیه قرارداد 20 میلیارد دلاری با روس اتم برای ساخت یک نیروگاه هستهای شامل چهار واحد نیروگاهی منعقد کرد.
بازوی هستهای پوتین برای کشورهایی گزینه جذابی است که به دنبال تنظیم مجدد روابط با آمریکا هستند.