بهگزارش مرکز مطالعات سورین، وبگاه جوئیش نیوز سیندیکیت در یادداشت خود بهقلم «آمیچی استاین» نوشت: کارشناسان به جیاناساسااسس میگویند که توافق هستهای درحال ظهور واشنگتن با ایران عمیقاً ناقص است و عمدتاً بهدنبال آن است که این موضوع را تا پس از انتخابات ماه نوامبر متوقف کند.
درحالیکه دولت بایدن آن را رد میکند، واقعیت این است که در هفتههای اخیر آمریکا و ایران مذاکرات غیرمستقیم در مورد برنامه هستهای تهران داشتهاند.
به گفته آمریکا، مقامات و دیپلماتهای غربی، در هفتهها و ماهها پس از مرگ غیررسمی تلاشها برای احیای برجام 2015، دولت بایدن جلسات متعددی را با عنوان «آینده چیست» برگزار کرد.
آنچه از این دیدارها به وجود آمد، ایده نوع جدیدی از توافق هستهای بود، توافقی مبتنی بر «تجمیع» برنامه هستهای ایران، نه توقف یا معکوس کردن آن.
«گابریل نورونها» -مشاور سابق وزارت امور خارجه آمریکا در امور ایران- و -عضو کنونی موسسه یهودی امنیت ملی آمریک-ا گفت: «این توافقی است که برای توقف وضعیت فعلی طراحیشده است.»
او اضافه کرد: «این فقط یک بیانیه است: ادامه مسیری که در حال رفتن هستیم غیرممکن است.»
بنابراین، توافق شامل چه مواردی خواهد بود؟ بر اساس جزئیات اندکی که تاکنون مشخصشده است، ایران بهنوبه خود با توقف غنیسازی اورانیوم تا 60 درصد موافقت خواهد کرد.
در مقابل، آمریکا میلیاردها دلار ایران را آزاد خواهد کرد. برخی گزارشها ادعا میکنند که ایران نیز اجازه خواهد داشت صادرات نفت خود را افزایش دهد.
به گفته «ایال هولاتا» -مشاور امنیت ملی سابق اسرائیل(رژیم صهیونیستی)، یکی از مشکلات آشکار چنین توافقی این است که درواقع غنیسازی اورانیوم را منجمد نمیکند.
وی به جوئیش نیوز سیندیکیت گفت: در این توافق، طبق گزارشها، وقفهای در انباشت مواد با غنای بالا وجود دارد، اما ایران میتواند به انباشت مواد با غنای پایین [20 درصد] ادامه دهد.
او توضیح داد که چنین توافقی زمان انفجار ایران را به یک بمب افزایش نمیدهد.
«بنابراین، خطری که دولت آمریکا، هشدار داد زمان کوتاهی برای شکست، که به ایران اجازه میدهد تا اورانیوم با درجه تسلیحات کافی [90 درصد] برای یک بمب هستهای در دو هفته غنیسازی کند، هنوز باقی است.»
هولاتا که در حال حاضر یکی از همکاران ارشد بینالمللی در بنیاد دفاع از دموکراسیها است، در ادامه توضیح داد که تحریم تسلیحاتی جمهوری اسلامی در ماه اکتبر پایان مییابد، درحالیکه پس از سال 2025، «بند غروب آفتاب» در برجام اجرایی میشود. رفع محدودیتهای مختلف بر سر برنامه هستهای ایران.
«از دیدگاه اسرائیل(رژیم صهیونیستی)، در چنین توافقی توپ در زمین ایران باقی میماند.
زمان استراحت کوتاه است. زیرساختهای هستهای ایران دستنخورده باقی میمانند و ساعت به سمت پایان تحریمها حرکت میکند.»
«درنهایت، هیچ تغییری در میزان اورانیوم غنیشده توسط ایران و خود برنامه هستهای وجود ندارد. آنها همچنان قادر خواهند بود بهطور مخفیانه آزمایشات تسلیحاتی را انجام دهند.
ایران پول زیادی دریافت خواهد کرد و سپس تا یک ماه دیگر میتواند توافق را نقض کند.»
با کنار گذاشتن این سؤال که توافق شامل چه چیزی خواهد شد، این سؤال باقی میماند که آیا واقعاً یک توافق خواهد بود یا خیر.
دیپلماتهای غربی و یک مقام آمریکا به جیاناس گفت که جزئیات آن هر چه باشد، توافق شفاهی خواهد بود و هیچ سندی امضا نشده است. آنها گفتند که دلیل این امر این است که دولت بایدن بهدنبال دور زدن نیاز به تأیید کنگره است.
بهعنوان نمونهای از سخت بودن دریافت چنین تأییدیهای، نامهای که در این هفته به رئیسجمهور بایدن ارسال شد و در آن نسبت به رویکرد دولت در قبال ایران هشدار داد و خواستار رویکردی بسیار تهاجمیتر بود، توسط 26 سناتور که 11 نفر از آنها دموکرات هستند، امضا شد.
نورونا گفت: «قانون بازنگری برجام میگوید که هر توافقی به هر شکلی تا زمانی که با برنامه هستهای ایران مرتبط باشد باید توسط کنگره به رأی گذاشته شود.»
اما دولت در تلاش است تا «تفاهم» بین طرفین ایجاد کند، بدون سند امضاشده. این نقض کامل آن قانون است.»
به گفته هولاتا، «کاری که آمریکاییها درواقع انجام میدهند این است که اوضاع را تا زمان انتخابات نوامبر آینده آمریکا انجام شود ثابت نگه دارد..»
اسرائیل(رژیم صهیونیستی) در دوره دولت بنت لاپید متوجه شد که ایران فهرستی از اولویتهای آمریکا را کنار گذاشته است. او گفت که «و این حتی قبل از جنگ در اوکراین بود.»
«سینا طوسی»-کارشناس مسائل ایران و عضو غیرمقیم مرکز سیاست بینالملل- گفت: «ایران همچنان برای دستیابی به توافق با غرب بر سر برنامه هستهای خود باز است».
وی به جیاناس گفت: «آیتالله علی خامنهای، رهبر معظم کشور، از توافق دیپلماتیک تا زمانی که تواناییهای هستهای ایران یا غرور ملی آن را تضعیف نکند، حمایت کرده است».
]آیتالله[ خامنهای گفت: توافق با غرب اگر به نفع منافع و حاکمیت ایران باشد اشکالی ندارد. او بهصراحت از عبارت «انعطافپذیری» استفاده کرد که پیش از برجام اصلی در سال 2015 نیز از آن استفاده میکرد.»