بهگزارش مرکز مطالعات سورین، نشریه تایم در یادداشت خود بهقلم «گوردون» «ایو» نوشت: مرگ احتمالی «یوگنی پریگوژین» -رهبر گروه واگنر- سؤالاتی را در مورد آینده این گروه بانفوذ که نقشی کلیدی در جنگ روسیه و اوکراین ایفا داشته، ایجاد کرده است
اعتقاد بر این است که پریگوژین روز چهارشنبه در یک سانحه هوایی به همراه فرمانده دومش، «دیمیتری اوتکین» جان باختند.
سرویسهای اورژانس روسیه گزارش دادند علاوه بر پریگوژین، اوتکین و سه خدمه، پنج نفر دیگر در هواپیما کشته شدهاند که گفته میشود همهی آنها با واگنر در ارتباط بودند.
به گزارش گاردین، در میان آنها «والری چکالوف» متحد دیرینه پریگوژین بود که گمان میرود مدیریت داراییهای پریگوژین در سوریه را بر عهده دارد.
دیگری سرگئی پروپوستین، کهنه سرباز جنگ چچنی بود که محافظ شخصی پریگوژین بود.
به گزارش والاستریت ژورنال، گزارشهای اطلاعاتی اولیه آمریکا میگویند که سقوط، یک ترور عمدی بوده است که احتمالاً از طریق یک انفجار بمب یا سایر تلاشهای خرابکارانه درحالیکه هواپیما در آسمان بود رخ داده است.
مقامات روسی گفتهاند که تحقیقات جنایی را در مورد این حادثه آغاز خواهند کرد. بسیاری بر این باورند که سقوط هواپیما توسط ولادیمیر پوتین در تلافی شورش پریگوژین علیه دولت مسکو در ماه ژوئن امسال سازماندهی شده بود.
کارشناسان میگویند که گروه واگنر، یک شرکت نظامی خصوصی انتفاعی که در سال 2014 تأسیس شد و توسط کرملین حمایت میشود، نقش اساسی در تهاجم پوتین به اوکراین ایفا کرده است.
شورش ماه ژوئن مستقیمترین تهدیدی است که پوتین در دوران حکومتش از زمان به قدرت رسیدن با آن مواجه شده است.
از آن زمان به بعد، پریگوژین تحت آتشبسی که الکساندر لوکاشنکو، رئیسجمهور بلاروس میانجیگری کرده بود، اجازه یافت در بلاروس بماند (اگرچه او در ماه جولای در روسیه نیز دیده شد).
بااینوجود، بسیاری بر این باور بودند که شورش پریگوژین بدون مجازات نخواهد ماند.
«آمالندو میسرا»- استاد سیاست بینالملل در دانشگاه لنکستر- میگوید ساختار رهبری واگنر کاملاً مخفی است، بنابراین مشخص نیست چه کسی بهعنوان رئیس سازمان جایگزین پریگوژین خواهد شد.
بهرغم ویرانیهایی که واگنر برای دولت پوتین ایجاد کرده است، میسرا پیشبینی میکند که این گروه شبههنظامی به ایفای نقش اساسی در سیاست خارجی روسیه ادامه خواهد داد و از وزارت دفاع روسیه متمایز خواهد ماند.
درحالیکه مسکو سالها هرگونه وابستگی به واگنر را انکار میکرد، اخیراً به رابطه کرملین با این گروه اذعان کرد و پوتین در ماه ژوئن ادعا کرد که واگنر بهطور کامل توسط دولت تأمین مالی شده است.
کرملین مجبور است تعادل ظریفی را با واگنر برقرار کند و همچنان تمایز بین سازمان و دولت را حفظ کرده است
پریگوژین که از طریق روابط نزدیک خود با پوتین نامی برای خود دستوپا کرد و ثروت خود را افزایش داد، بهعنوان یک کاربر پرکار رسانههای اجتماعی شناخته شده است.
او مکرراً انتقادات شدید و توهینآمیزی از سگئی شویگو، وزیر دفاع روسیه و والری گراسیموف، رئیس ستاد کل روسیه ارسال میکرد.
میسرا میگوید که این بار بهاحتمالزیاد پوتین فردی را انتخاب خواهد کرد که دارای مشخصات عمومی کمتری باشد.
وی میگوید: «کرملین نمیخواهد کسی که رئیس آینده گروه واگنر است، دارای همان درجه شخصیت عمومی باشد.
این رهبری جدید به پیشنهادات و دیدگاههای کرملین پاسخگو خواهد بود و هیچ نوع تقابلی به شکلی که قبلاً دیدهایم وجود نخواهد داشت.»
واگنر پس از شورش در ماه ژوئن رسماً در اوکراین منحل شد. اطلاعات آمریکا در ماه جولای گزارش داد که دیگر جنگندههای واگنر در داخل اوکراین وجود ندارد.
بااینحال، جنگندههای واگنر هنوز در بلاروس فعال هستند و نیروهای ویژه را در این کشور آموزش میدهند. واگنر در روز 4 آگوست توسط دولت بلاروس رسماً بهعنوان یک شرکت آموزشی به ثبت رسید.
به گفته آندریاس کریگ، استاد مطالعات امنیتی در کینگز کالج لندن، واگنر برای تهاجم روسیه به اوکراین ضروری بود، زیرا جنگجویان این گروه بیشتر از سربازان رسمی ارتش روسیه آموزش دیده بودند و در میدان جنگ کارآمدتر بودند.
کریگ در ماه ژوئن به تایم گفت: «واگنر مانند یک واحد نیروهای ویژه است که در آن استقلال بسیار زیادی برای سربازان در زمین وجود دارد تا هر طور که میخواهند تصمیم بگیرند.»
این امر آنها را بسیار پویاتر و چابکتر از ارتش روسیه میکند، ارتشی که هنوز یک ارتش پس از شوروی است و ساختاری سلسله مراتبی دارد.
به گفته کریگ، استقلال واگنر از دولت روسیه به نظام پوتین انکار قابل قبولی در مورد فعالیتهای نظامی این گروه میدهد.
او میگوید که این مسئله به روسیه اجازه داد تا عملیاتهای خود را هم در اوکراین و هم در سراسر جهان به شیوهای مخفیانهتر انجام دهد.
میسرا میگوید: «واگنر برای کرملین هدفی حیاتی دارد. کرملین به سازمانی نیاز دارد که بتواند کار کثیف خود را بهطور مؤثر انجام دهد.»
فراتر از اروپا، واگنر به مدت یک دهه در آفریقا حضور داشته و از نظامهای خودکامه حمایت میکند.
این گروه در حمایت از حکومتنظامی در مالی، حمایت از ارتش جمهوری آفریقای مرکزی (CAR) در برابر گروههای شورشی و نبرد با جهادگران در موزامبیک، با درجات مختلف موفقیت، نقش داشته است.