بهگزارش مرکز مطالعات سورین، شبکه بیبیسی در یادداشت تازه خود به بررسی ابعاد مختلف نشست مسکو پرداخت ونوشت: «نیکولای پاتروشف» -دبیر شورای امنیت ملی روسیه- هشدار داده است که تسلیحات باقیمانده در افغانستان پس از خروج آمریکا و کشورهای عضو ناتو از این کشور میتواند جنگ بین گروههای مختلف افغان را تشدید کند و «راه خود را به بازار سیاه باز کرده و به دست تروریستها برسد».
آقای پاتروشف این اظهارات را در سخنرانی افتتاحیه نشست امنیتی منطقهای برای بررسی تحولات افغانستان ابراز کرد. این نشست با حضور مشاوران امنیت ملی روسیه، ایران، هند، چین و کشورهای آسیای میانه در مسکو برگزارشده است.
از طالبان برای شرکت در این نشست دعوت نشده است. «ذبیحالله مجاهد» -سخنگوی طالبان- سه روز پیش در مصاحبه با تلویزیون طلوعنیوز، بر لزوم حضور یک نماینده حکومت طالبان در چنین کنفرانسهایی تأکید کرد.
رایزنیهای موسوم به «فرمت مسکو» در مورد افغانستان در سال ۲۰۱۷ راهاندازی شد که هدف آن «تسهیل مصالحه سیاسی بین دولت پیشین افغانستان و طالبان و تضمین امنیت منطقهای» خوانده میشد.
دبیر شورای امنیت ملی روسیه در نشست امروز گفت: «ائتلاف غربی مقادیر زیادی تسلیحات را پس از خروج نیروها در افغانستان رها کرده است.
ما در مورد بیش از ۱۰۰۰ خودروی زرهی و نفربر زرهی، دهها هواپیما و هلیکوپتر، صدها قبضه توپ، خمپاره، سامانههای ضدتانک و ضدهوایی و صدها هزار سلاح سبک و سنگین صحبت میکنیم.»
او خاطرنشان کرد که این تسلیحات یک چالش بزرگ امنیتی در منطقه تبدیل شده است. این مقام امنیتی روسیه مدعی شد که آمریکاییها در رشد حجم قاچاق مواد مخدر افغانستان نقش داشتهاند. آقای پاتروشف ادعا کرد که تولید مواد مخدر در افغانستان در طول دو دهه حضور آمریکا بیش از ۴۰ برابر شد.
او با اشاره به تأثیرگذاری مستقیم شرایط امنیتی در افغانستان بر همسایگان این کشور گفت: «ایجاد امنیت، صلح، ثبات و پیشرفت در افغانستان اولویت اصلی ماست.»
«علی شمخانی» -دبیر شورای امنیت ملی ایران- بهصورت تلویحی از طالبان انتقاد کرد که تشکیل حکومت همهشمول در افغانستان را به تأخیر انداختهاند و گفت: «تأخیر بیشتر در پیگیری سازوکارهای سیاسی برای مشارکت همه اقوام و احزاب در حاکمیت و همچنین سایر موارد ثباتبخش در افغانستان نهتنها مزیتی را بهدنبال نخواهد داشت بلکه بر مشکلات کنونی این کشور خواهد افزود.»
او در مورد احتمال گسترش ناامنی فراتر از مرزهای افغانستان هشدار داد و گفت: «نباید اجازه داد ناامنی که همواره بلای جان افغانها بوده با مداخلات فرا منطقهای تبدیل به بلای مشترک تمام مردم منطقه شود.»
او آمریکا را متهم به تلاش مستمر برای تبدیل کردن افغانستان به «سکویی برای ترویج ناامنی و تروریسم» کرد.
آقای شمخانی گفت که ایران خواهان آزادی داراییهای مسدودشده افغانستان از سوی آمریکاست و «این داراییها نباید با سد تحریمهای غیرقانونی آمریکا روبرو شود».
در ماه سپتامبر حدود ۳/۵ میلیارد دلار از داراییهای مسدود شده افغانستان در آمریکا به یک صندوق امانی در سوئیس منتقل شد تا برای کمک به افغانستان به مصرف برسد.
۳/۵ میلیارد دلار دیگر دارایی بانک مرکزی افغانستان هنوز در بانکهای آمریکایی مسدود است و بنا به فرمانی که جو بایدن، رئیسجمهور آمریکا صادر کرد، میتواند در دعوای حقوقی علیه طالبان به قربانیان حملات ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ پرداخت شود درصورتیکه دادگاههای آمریکایی حکمی در این زمینه صادر کنند.
حدود ۲ میلیارد دلار دیگر از داراییهای بانک مرکزی افغانستان که در بانکهای اروپایی و امارات نگهداری میشود که ممکن است درنهایت به این صندوق امانی در سوئیس واریز شود.