به‌گزارش مرکز مطالعات سورین، نشریه اکونومیست در یادداشت تازه خود نوشت: جهان ترک بین اروپا و آسیا قرار دارد و ترکیه، آذربایجان، ترکمنستان، قرقیزستان، ازبکستان و قزاقستان را شامل می‌شود.
این کشور به روسیه، با اقلیت‌های ترک بسیار و چین که محل زندگی 12 میلیون اویغور است، سرازیر شده است.
ایده هویت مشترک ترکی، برای شوروی و برای روسیه و چین امروزی، در حال رشد است و بازی‌های عشایری که امروز در حال رخ‌دادن است یک نشانه است.
دیگر نشانه گسترش کشورهای ترک؛ سازمان کشورهای ترک (OTS) است که از یک ویترین خودکامگان تشکیل شده که از آن به‌عنوان وسیله‌ای برای همکاری در زمینه‌هایی از آموزش گرفته تا سیاست خارجی استفاده کنند.
سازمان کشورهای ترک به تعادل سایر گروه‌های منطقه‌ای تحت سلطه روسیه کمک می‌کند. نرگیس کاسنووا از دانشگاه هاروارد می‌گوید: «این کشورها در تلاش هستند تا موقعیت خود را تغییر دهند و روسیه را از خود دور نگه دارند.
ترکیه، بزرگترین و ثروتمندترین کشور سازمان کشورهای ترک است، او رهبری را به دست گرفته است.
تجارت این کشور با دیگر کشورهای ترک از سال 2015 دو برابر شده و در سال گذشته به 12.6 میلیارد دلار رسیده است.
پیمانکاران ترکیه بیشتر افق ساخت و ساز آستانه را از جمله بزرگترین مسجد آسیای میانه و عرصه‌ای که مراسم افتتاحیه بازی‌های عشایر در آن برگزار شد، ساخته‌اند.
به جز کشور میزبان که قزاقستان است، این تیم ترکیه بود که در آستانه بیشترین استقبال را داشت.
«رجب طیب اردوغان» رئیس‌جمهور ترکیه که در غرب مورد تحقیر قرار می‌گیرد، در سراسر آسیای میانه مورد تحسین قرار می‌گیرد.
در بررسی حمایت قزاقستان از رهبران خارجی در سال گذشته، اردوغان با اختلاف اول شد. در افتتاح بازی‌های عشایری کشورهای ترک، پسر آقای اردوغان، که ریاست کنفدراسیون جهانی ورزش‌های قومی را بر عهده دارد، بیشتر از رهبر قزاقستان، قاسم جومارت توکایف، مورد تشویق قرار گرفت.
در همین حال، جنگ در اوکراین به اعتماد کشورهای آسیای میانه به روسیه آسیب رسانده است.
نظرسنجی‌ها نشان می‌دهد که حمایت از روسیه در میان سازمان کشورهای ترک بیشتر از اروپا است، اما در حال کاهش است.
مقامات قزاقستان به‌طور علنی مراقب هستند که به همسایگان شمالی خود توهین نکنند. یک تحلیل‌گر قزاق می‌گوید: «آن‌ها با روسیه مخفیانه کار کرده‌اند.»
ترکیه نیاز منطقه به کاهش وابستگی به تسلیحات روسیه را درک کرده است. آذربایجان در سال 2020 از پهپادهای TB2 ترکیه برای تأثیرات ویرانگر علیه ارمنستان استفاده کرد.
اکنون ازبکستان، ترکمنستان و قرقیزستان نیز این پهپادها را از ترکیه خریداری کرده‌اند. قزاقستان قرارداد صدور مجوز برای تولید پهپادهای ANKA ترکیه را امضا کرده است.
افسران کشورهای ترک برای آموزش به ترکیه می‌روند. مستشاران نظامی ترکیه نیز به کشورهای آنان سفر می‌کنند.
تحریم‌های غرب علیه روسیه در حال تغییر شکل اقتصاد منطقه است.
هزاران شرکت روسی به قزاقستان نقل مکان کرده‌اند. برخی از کشورهای آسیای میانه کالاهای ممنوعه را به روسیه منتقل می‌کنند.
در عین حال، صادرکنندگان آسیای میانه که برای دستیابی به بازارهای بین‌المللی به روسیه وابسته بودند، به‌دنبال مسیرهای جدید هستند.
این موضوع علاقه به کریدور میانی را که چین را از طریق دریای خزر به اروپا متصل می‌کند، احیا کرده است.
البته زیرساخت‌های ضعیف و کاهش سطح آب دریای خزر به‌معنای هزینه‌های حمل و نقل بالا است. به گفته بانک اروپایی بازسازی و توسعه، ارتقای فوری این مسیر چیزی حدود 18.5 میلیارد یورو هزینه خواهد داشت.
یک کانتینر از چین می‌تواند تا 60 روز طول بکشد تا با استفاده از این کریدور به اروپا برسد و برداشتن تنگناها می‌تواند آن را به 13 روز کاهش دهد.
کریدور میانه نمی‌تواند جایگزین مسیر روسیه شود که سریع‌تر و ارزان‌تر است.
تجارت بین کشورهای ترک، 42 میلیارد دلار در سال گذشته، بسیار کمتر از تجارت آن‌ها با روسیه و چین بوده است. جاه‌طلبی‌های ترکیه نیز به دلیل مشکلات اقتصادی آن مختل شده است.
از طرف دیگر نیز روسیه همچنان تاثیرگذار است. حدود 95 درصد از صادرات نفت قزاقستان و سهم مشابهی از ترافیک اینترنت آن از طریق روسیه تأمین می‌شود.
قزاقستان و قرقیزستان اعضای سازمان پیمان امنیت جمعی تحت کنترل روسیه هستند. به غیر از برخی محلی، مردم آسیای میانه بیشتر کانال‌های تلویزیونی روسیه را تماشا می‌کنند. الیگارشی‌ها، سیاستمداران و شبهه‌نظامیان در سرتاسر منطقه با مسکو پیوند نزدیکی دارند.
روسیه ممکن است مورد علاقه همسایگان جنوبی خود نباشد، اما باید از آن ترسید.
در سال 2022، پس از اینکه آقای توکایف، رهبر قزاقستان، از به رسمیت شناختن «جمهوری‌های مردمی» دست‌نشانده روسیه در شرق اوکراین امتناع کرد، دادگاه روسیه به‌طور موقت انتقال محموله‌ها را از طریق خط لوله اصلی نفت قزاقستان به حالت تعلیق درآورد.
نیابت‌های کرملین همچنین ادعاهای بی‌اساسی مبنی بر تبعیض قزاقستان علیه روسی زبانان منتشر کرده‌اند. پیام این است که روسیه می‌تواند مانند یک دهه پیش در شرق اوکراین دردسرهایی را در شمال کشور قزاقستان ایجاد کند.
این منطقه هنوز نمی‌تواند از روسیه دور شود. مقامات در آستانه از یک سیاست خارجی «چند بردار» صحبت می‌کنند. آن‌ها می‌گویند که همکاری میان کشورهای ترک جایگزینی برای روسیه است.
البته که این نشدنی است، اما با بستن صفوف و ایجاد پل با ترکیه، حداقل می‌توانند روسیه را متعادل کنند و طبق تخمین‌ها زمان نیز به نفع آن‌ها عمل می‌کند.