بهگزارش مرکز مطالعات سورین، پایگاه تحلیلی اینترسپت در یادداشت تازه خود بهقلم « مرتضی حسین» نوشت: بسیاری از عوامل برای برقراری مجدد روابط دیپلماتیک همسو هستند، اما خروج دونالد ترامپ عامل مهمی است.
علی رغم تعهدات ترامپ مبنی بر «قرار دادن آمریکا در اولویت»، سیاست خارجی وی در غرب آسیا، منافع دولتهایی مانند عربستان، ترکیه و اسرائیل (رژیم صهیونیستی) را در اولویت قرار داد که مایلند از روابط قوی خود با نخبگان در واشنگتن دی سی استفاده کنند تا آنچه را که میخواهند، به دست آورند. آنها به آنچه میخواستند رسیدند: یک چک سفید برای سیاستهای خارجی که براساس تجاوز بنا شده بود.
هدیه ترامپ به شرکای خارجی آمریکا، استعمار اسرائیل(رژیم صهیونیستی) در کرانه باختری و قدس، جنگ بین آذربایجان و ارمنستان با حمایت ترکیه، و افزایش بمباران به رهبری عربستان در یمن است که منجر به کشته شدن هزاران غیرنظامی شد را تسریع کرد.
احساس میکنم نیاز چندانی به مصالحه نیست، دولتهایی که با ترامپ روابط خوبی دارند، مزایای خود را به حداکثر رساندهاند.
با خروج ترامپ و عقبنشینی آمریکا از منطقه، نشانههایی وجود دارد مبنی بر اینکه اوضاع بهتر میشود. مهمتر از همه، ممکن است یک تغییر مثبت در یک نزاع که ریشه بسیاری از مشکلات منطقه است، در انتظار باشد: جنگ نیابتی بین ایران و عربستان.
گفته میشود مذاکرات محرمانهای که سال گذشته به طور جدی بین مقامات اطلاعاتی عربستان و ایران آغاز شد، در هفتههای اخیر به نتیجه رسیده است. بر اساس گزارشها، چهارمین دور مذاکرات بین قدرتهای رقیب از سال 2020 بین مقامات ایرانی و عربستانی در بغداد عراق، در اواخر سپتامبر انجام شده است.
اکنون گزارشهایی در دست است که دو طرف در حال احیای روابط کنسولی و در تلاش برای پایان مذاکره جنگ در یمن هستند، جایی که ایران و عربستان در مقابل هم قرار دارند. نشانه امیدوارکننده این است که مقامات به طور فزایندهای در مورد پیشرفت خود در ملأ عام بحث میکنند.
محمد بن سلمان، پس از انتشار اولین گزارشها از مذاکرات انجام شده در بغداد در بهار امسال، مصاحبهای با تلویزیون دولتی عربستان انجام داد. وی در مصاحبه آوریل گفت: «ایران یک کشور همسایه است و تنها آرزوی ما برقراری یک رابطه خوب و خاص با این کشور است.» ما نمیخواهیم وضعیت ایران دشوار باشد. برعکس، ما میخواهیم ایران رشد کند و منطقه و جهان را به سمت رفاه سوق دهد.».
«حسین امیرعبداللهیان»- وزیر امور خارجه- هفته گذشته در نشست خبری سفارت ایران در بیروت لبنان گفت: «گفتگوی ایران و عربستان در مسیر درستی قرار دارد.» دو طرف این موافقتنامهها را در زمان مناسب اعلام خواهند کرد. ما از ادامه مذاکرات و نتایجی که به نفع هر دو طرف و منطقه است، استقبال میکنیم.
دولت ترامپ با عربستان بسیار دوست بود، در حالی که بیوقفه با ایران دشمنی میکرد. دولت عربستان از روابط نزدیک با ترامپ و خانوادهاش برخوردار بود و اغلب از ارتباط با آنها سودهای چشمگیری دریافت میکرد و خریدهای تسلیحاتی برجسته و سایر معاملات اقتصادی را ترتیب میداد که باعث افزایش سرمایه سیاسی ترامپ در داخل شد.
در مورد ایران برعکس بود. ترامپ به جای ادامه مسیر دیپلماتیک با ایران که توسط رئیس جمهور قبلی آمریکا تعیین شده بود، برای خوشحالی دولت اسرائیل و حمایت خاموش دولتهای عربی خلیج فارس که در خط مقدم هرگونه تلافیجویی از ایران قرار داشتند، توافق هستهای 2015 را لغو و دستور ترور سردار سلیمانی، فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران را صادر کرد.
در پی این اتفاق، دو کشور نزدیکترین جنگ را در تاریخ خود تجربه کردند که بر اساس ادعای نخست وزیر وقت عراق، این ترور مأموریت داشت تا پیامی دیپلماتیک به عربستانیها ارسال کند. گفته میشود که ایرانیان با شلیک موشکهای بالستیک به پایگاه نظامی آمریکا در عراق، اقدام به تلافی کردند و به تأسیساتی که نیروهای آمریکایی در آن حضور داشتند، نزدیک شدند.