بهگزارش مرکز مطالعات سورین، روزنامه گاردین در یادداشت تازه خود به بررسی غیبت شاه سعودی پرداخت و نوشت: همزمان با ورود حکام کشورهای شورای همکاری خلیج [فارس] به ریاض، این طور به نظر رسید که محمد بن سلمان به عالیترین مقام عربستان تبدیل شده است چراکه با ورود رؤسای پنج کشور عضو شورا به عربستان برای شرکت در چهل و دومین نشست شورای همکاری، ولیعهد سعودی در فرودگاه بینالمللی ریاض برای استقبال از آنها حاضر شد و یکبار دیگر در یک رویداد بزرگ جای پدرش را گرفت.
اما در حالی که بن سلمان سران کویت، امارات عربی متحده، قطر، عمان و بحرین را با گام برداشتن بر روی یک فرش ارغوانیرنگ به سالن استقبال هدایت میکرد، غیبت «سلمان بن عبدالعزیز» شاه سعودی کاملا به چشم میآمد چراکه اگر قرار بود مناسبت مهمی در کار باشد و شاه بیمار عربستان بار دیگر در انظار عمومی دیده شود، پراهمیتتر از این گردهمایی که هر پنج سال تحت نظر او برگزار میشود، وجود ندارد.
غیبت شاه سعودی یک مسئله بسیار مهم است تا جایی که برخی ناظران در عربستان میگویند که این تحول در خانواده سلطنتی و انتقال اختیارات از پدر به پسر عملا در تمامی سطوح صورت گرفته است.
در بیست ماه گذشته، شاه سعودی تنها یک بار در انظار عموم ظاهر شده است بهنحوی که از زمان شیوع ویروس کرونا (در دو سال گذشته) او تمام وقت را در شهر در حال احداث «نئوم» یا همان طرح و هدف شخصی مورد پسند ولیعهد کنونی و شاه آینده عربستان به سر برده است.
از آن زمان تاکنون، شاه سعودی شهر در حال احداث نئوم را ترک نکرده است مگر یک بار و آن هم زمانی که او در ماه آگوست سال ۲۰۲۰ به مرکز قدرت عربستان سعودی، ریاض، رفت و عمل جراحی برداشتن کیسه صفرا بر روی او انجام شد.
اما آخرین دیدار او با یک مقام غربی به زمانی باز میگردد که شاه سعودی با «دومنیک راب» وزیر امور خارجه سابق انگلیس پنج ماه پیش دیدار کرد. با اینحال، در جریان سفر اخیر «امانوئل ماکرون» رئیسجمهور فرانسه به عربستان سعودی و دیدار او با محمد بن سلمان، شاه سعودی در این دیدار نیز غایب بود.
ماکرون اولین رئیسجمهور غربی بود که پس از کشته شدن «جمال خاشقچی» روزنامه نگار منتقد سعودی وارد عربستان شد. ورود او به این کشور یک فرصت بسیار عالی برای ریاض به منظور بازیابی جایگاهش پس از آن رسوایی بزرگ جهانی بود و شاید دیدار شاه سعودی با رئیسجمهور فرانسه میتوانست روزنهای برای حل پیامدهای ناشی از این رسوایی باشد.
بسیاری از مقامات پیشین و بانفوذ عربستان سعودی یاد ندارند که روزی بوده باشد شاه سعودی در کشور باشد اما از همتایان خود در کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس و رئیس جمهور فرانسه استقبال نکرده باشد؛ آن هم در چنین شرایط حساسی که عربستان سعودی در آن قرار دارد. هر نیت و هدفی که در کار باشد، سلمان هماکنون به پادشاه «غیابی» عربستان سعودی مبدل شده است و به نظر میرسد به ندرت وظایف خود را انجام میدهد و محمد بن سلمان زمام امور را در این کشور به دست گرفته است.
غیبت شاه سعودی سؤالهای بسیاری درباره وضعیت سلامت او ایجاد کرده است در حالی که او در سال جدید میلادی هشتاد و شش ساله خواهد شد.
سلمان بن عبدالعزیز از زمانی که به عنوان ولیعهد عربستان سعودی انتخاب شد، فعالیت کمی داشت؛ اما در خود عربستان در واشنگتن و لندن نیز میدانند که او به زوال عقل عروقی مبتلاست. با این حال، عوارض این بیماری در جسمش شدید نبوده است.
عوارض زوال عقل عروقی طی سالهای گذشته عامل بسیار مهمی نبوده است؛ اما اکنون با شیوع ویروس کرونا پیبردن به نقش آن دشوار شده است؛ ولی گمان میرود که با وجود این عامل اکنون این مشکل بیشتر نمایان شده است. مطمئنا شیوع کرونا به یک بهانه برای محمد بن سلمان شده است تا او پدرش را از صحنه کنار بزند.بیتردید این محمد بن سلمان است که اکنون عربستان سعودی را اداره میکند نه پدر او».