به‌گزارش مرکز مطالعات سورین، وبگاه کانترپانچ در مقاله تازه خود به‌قلم «ویجی پراشاد» نوشت: نگرانی از گسترش سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) به سمت مرزهای روسیه یکی از دلایل جنگ کنونی در اوکراین است.
اما این تنها تلاش ناتو برای توسعه نیست. در سال 2001، ناتو عملیات نظامی «خارج از منطقه» را در افغانستان انجام داد که 20 سال به طول انجامید و در سال 2011، ناتو به اصرار فرانسه لیبی را بمباران کرد و دولت آن را سرنگون کرد.
عملیات نظامی ناتو در افغانستان و لیبی مقدمه بحث در مورد «ناتو جهانی» بود؛ پروژه‌ای برای استفاده از اتحاد نظامی ناتو فراتر از تعهدات منشور خود از دریای چین جنوبی تا دریای کارائیب.
جنگ ناتو در لیبی اولین عملیات نظامی بزرگ آن در آفریقا بود، اما اولین ردپای نظامی اروپا در این قاره نبود.
پس از قرن‌ها جنگ استعماری اروپا در آفریقا، پس از جنگ جهانی دوم، حال، دولت‌های جدیدی پا پیش گذاشته‌اند تا حاکمیت خود بر این قاره را ثابت کنند.
بسیاری از کشورهای آفرقایی، از غنا تا تانزانیا، از ورود مجدد نیروهای نظامی اروپایی به قاره امتناع کردند، به همین دلیل است که قدرت‌های اروپایی مجبور به ترور و کودتای نظامی در منطقه شدند.
این اتفاق، امکان ایجاد پایگاه‌های نظامی غربی در آفریقا را فراهم کرد و به شرکت‌های غربی آزادی عمل برای بهره‌برداری از منابع طبیعی این قاره را داد.
عملیات‌های اولیه ناتو در لبه آفریقا باقی ماند و دریای مدیترانه خط مقدم اصلی آن بود. ناتو در سال 1951 نیروهای متفقین اروپای جنوبی (AFSOUTH) را در ناپل تأسیس کرد و سپس در سال 1952 نیروهای متفقین مدیترانه (AFMED) را در مالت تأسیس کرد.
جایی که آن‌ها می‌توانستند از طریقش در قاره آفریقا مداخله نظامی کنند. پس از جنگ 6 روزه در سال 1967، کمیته برنامه‌ریزی دفاعی ناتو که در سال 2010 منحل شد، نیروی دریایی مدیترانه (NOCFORMED) را ایجاد کرد تا بر کشورهای طرفدار شوروی مانند مصر فشار بیاورد.
پس از پیوستن ناتو به جنگ آمریکا در افغانستان، گفت‌و‌گوها در مقر ناتو در مورد عملیات «خارج از منطقه» به طور فزاینده ای انجام شد.
دو سال بعد، در سال 2005، در آدیس آبابا، اتیوپی، ناتو شروع به همکاری نزدیک با اتحادیه آفریقا (AU) کرد. اتحادیه آفریقا که در سال 2002 تشکیل شد و «جانشین» سازمان وحدت آفریقا بود، برای ایجاد یک ساختار امنیتی مستقل تلاش کرد.
فقدان یک نیروی نظامی قابل دوام به این معنی بود که اتحادیه آفریقا اغلب برای کمک به غرب روی می‌آورد و از ناتو می‌خواست که در پشتیبانی لجستیکی و حمل‌ونقل هوایی برای ماموریت حفظ صلح خود در سودان کمک کند.
جنگ ناتو علیه لیبی پویایی روابط بین کشورهای آفریقایی و غرب را تغییر داد. اتحادیه آفریقا نسبت به مداخله نظامی غرب در منطقه محتاط بود.
در 10 مارس 2011، شورای صلح و امنیت اتحادیه اروپا کمیته ویژه سطح عالی در مورد لیبی را تشکیل داد.
اعضای این کمیته شامل دکتر ژان پینگ، رئیس وقت اتحادیه اروپا و سران پنج کشور آفریقایی بود. شورای امنیت سازمان ملل از انجام این ماموریت در این کشور جلوگیری کرد.
هرج و مرج در لیبی مجموعه‌ای از درگیری‌های فاجعه‌بار را در مالی، جنوب الجزایر و بخش‌هایی از نیجر به راه انداخت. مداخله نظامی فرانسه در مالی در سال 2013 با ایجاد G5 Sahel، یک پلتفرم سیاسی از پنج کشور ساحلی و یک اتحاد نظامی بین آن‌ها دنبال شد. در ماه می 2014، ناتو یک دفتر ارتباطی در مقر اتحادیه آفریقا در آدیس آبابا افتتاح کرد.
در همین حال، تصمیم اخیر برای بیرون راندن ارتش فرانسه ریشه در حساسیت عمومی رو به رشد این قاره در برابر تهاجم نظامی غرب دارد.
پس جای تعجب نیست که بسیاری از کشورهای آفریقایی بزرگتر از پیروی از موضع واشنگتن در مورد جنگ با اوکراین امتناع کردند و نیمی از کشورها یا به قطعنامه سازمان ملل برای محکوم کردن رای ممتنع یا علیه آن رای دادند.
«سیریل رامافوزا»- رئیس‌جمهور آفریقای جنوبی- گفت که کشورش متعهد به پیشبرد حقوق بشر و آزادی‌های اساسی نه تنها مردم خودمان، بلکه برای مردم فلسطین، صحرای غربی، افغانستان، سوریه و سراسر آفریقا و جهان است.