به گزارش مرکز مطالعات سورین، اندیشکده کویینسی در مطلب تازه خود نوشت:«ولادیمیر پوتین» -رئیسجمهور روسیه- تاجیکستان را بهعنوان نخستین مقصد سفر خارجی خود بعد از اعزام نیروهای مسلح کشورش به اوکراین در فوریه انتخاب کرد. تعداد اندکی هستند که دلیل آن را میدانند.
دستور کار رسمی برای دیدار کاری پوتین در 28 ژوئن عمدتا معمولی و عادی بود.
کرملین پیش از این سفر و در بیانیهای اعلام کرد که موضوع اتحاد استراتژیک بین مسکو و دوشنبه و وضعیت افغانستان در دیدار با «امامعلی رحمان» -رئیسجمهور تاجیکستان- مورد بحث قرار خواهد گرفت، اما جزئیاتی در این خصوص گفته نشد.
موارد فرضی این دستور کار میتواند شامل «وضعیت داخلی» تاجیکستان، کمک احتمالی دوشنبه به مسکو برای کاستن تاثیر تحریمهای غرب، نیاز رحمان برای کنار آمدن با حکومت طالبان در کشور همسایه افغانستان و مسئله پرتنش فرآیند جانشینی او باشد.
با این حال، این دو رئیسجمهور سعی کردند تا داستان پر زرق و برقی از روابط خود را به نمایش درآورند.
آنها خاطر نشان کردند که تجارت دوجانبه در پنج ماهه اول سال 2022 نسبت به مدت مشابه در سال 2021، به میزان 46.2 درصد افزایش داشته است. دفتر رحمان گفت که قرار است نشست سرمایهگذاری در دوشنبه و در ماه سپتامبر برگزار شود.
روسیه از طریق ساختن مدارس، حضور خود را از راههایی دیگر گسترش داده است. پنج مدرسه جدید به زبان روسی و با بودجه مسکو ساخته شده که قرار است در ماه سپتامبر افتتاح شوند.
مسکو از جهات دیگری نیز خود را بهعنوان شریک ضروری تاجیکستان معرفی کرده است.
دویست و یکمین پایگاه نظامی روسیه در تاجیکستان که در شهرهای دوشنبه و باختر گسترش یافته، بزرگترین پایگاه نظامی روسها در خارج از مرزهای کشورشان است.
با این حال، حوادث اوکراین به نحو خطرناکی این روایت را تحت تاثیر قرار داده است. معلوم شده که ارتش قدرتمند روسیه چیزی بیشتر از یک ببر کاغذی نیست که در هنگام مبارزه با مخالفان پرتحرک و باانگیزه بالا، اتکایش به خشونت و بیرحمی است.
آمریکا تلاش میکند تا خود را در نقش جایگزین قابل اتکایی در برابر روسیه بهعنوان ضامن امنیت معرفی کند.
این واقعیتی است که طی دیدار هفته قبل مایکل کوریلا به تاجیکستان نمایان شد. کوریلا در آوریل به فرماندهی ستاد فرماندهی مرکزی آمریکا (سنتکام) منصوب شد.
سفارت آمریکا در دوشبنه نیز به زودی بر روی کار بر پایگاه مرزی تاجیکستان و افغانستان نظارت خواهد داشت.
در همین حال، روسیه تلاش میکند تا چیزی شبیه به رسمیت شناخت طالبان را انجام دهد. تاجیکستان در میان متحدان نزدیک به روسیه در آسیای مرکزی قویترین پناهگاه علیه طالبان است و به تندی علیه خصومت طالبان در قبال اقلیتهای قومی به خصوص تاجیکها صحبت کرده است.
پوتین سعی دارد به رحمان این اطمینان خاطر را بدهد که هرگونه گفتوگویی با دولت طالبان، متضمن به رسمیت شناختن تنوع قومی در افغانستان باشد.
اما شاید امنیت و ثبات اقتصادی نگرانیهای ثانویهای برای دولت رحمان باشد.
بسیاری از ناظران معتقدند که اولویت رئیسجمهور 69 ساله تاجیکستان این است که خانواده دزدسالار خود را بر سر قدرت ببیند و ثروتش حفظ شود تا پسر 34 سالهاش، رستم امامعلی، قدرت را به دست گیرد.
اگر پوتین موافقت خود را برای این جابهجایی قدرت اعلام کرده باشد، تغییرات در تاجیکستان میتواند قریبالوقوع باشد و قصد از انجام این سفر روشنتر میشود؛ سفری که حادثه خاصی نداشت.