بهگزارش مرکز مطالعات سورین، روزنامه الاتحاد در گزارش تازه خود بهقلم «عبدالله بن بجاد العتیبی» نوشت: تحرکات سیاسی غرب آسیا از سالها پیش شاهد تحولی بزرگ در اصول بازی سیاسی در عرصه داخلی، منطقهای و بینالمللی بوده است.
سازوکار این تحرک سیاسی در آستانه سفر قریبالوقوع جو بایدن، به منطقه و خصوصا به ریاض و مشارکت در نشست سران کشورهای شورای همکاری، افزایش یافته است.
کشورهای پویا و فعال منطقه در راستای حفاظت از منافع و ثبات خود و تامین رفاه و آسایش مردم خویش در تکاپو هستند.
رویکردهای آنها بیانگر الگویی تاریخی درباره نحوه مدیریت منازعههای جهانی است که مطالب زیادی در خصوص آن به نگارش در خواهد آمد.
بسیاری از کشورهای عربی در عرصه داخلی موفق به کنار زدن خطر «اصولگرایی» و جنبشهای اسلام سیاسی از طریق طبقهبندی آنها تحت عنوان گروههای تروریستی شدند.
این گروهها بیانگر رخنه خطرناک سیاسی و اجتماعی، در خدمت به دستورکار طرفهای غربی و منطقهای متخاصم با حاکمیت و استقلال کشورهای عربی منطقه، قلمداد شدهاند.
بدین ترتیب بود که مفهوم امنیت منطقهای و اولویت صلح برای ایجاد جبههای پیوسته، مورد بازسازی قرار گرفت و اسرائیل در این منظومه جدید، گنجانده شد.
عرصه بینالمللی نیز شاهد بازسازی همپیمانیها و موازنهها بود. در پی پایان برهه همپیمانی تاریخی آمریکا و غرب در دوران جنگ سرد و پس از «جنگ علیه تروریسم»، سیاست این کشور دستخوش تحول شد؛ تا جایی که نبرد واشنگتن علیه تروریسم، جدیت خود را از دست داد.
در این برهه، آمریکا روابط متوازنی با روسیه و چین برقرارکرد و پروژههای عظیم تسلیحاتی، توسعه، انرژی و امنیتی در سطح منطقهای و بینالمللی شکل گرفت که برخی از قدرتهای بزرگ جهانی را وادار به تجدید نظر در محاسبات خود نمود.
مواردی مانند «جنگ روسیه و اوکراین»، «قیمت انرژی»، «تسلیحات هستهای»، «آتشبس یمن» و «شبههظامیان تروریست» برانداز دولتهای سیاسی، مواردی بودند که غرب آسیا را به لیست اولویت کشورهایی بازگرداند که کنار گذاشتن این منطقه و مشکلات آن را امری ممکن قلمداد میکردند.
از سوی دیگر، رخدادهای مهمی پیش از سفر منطقهای بایدن اتفاق افتاده است. تور ولیعهد سعودی به مصر، اردن و ترکیه، گفتوگوهای نخستوزیر عراق و شاه اردن در مورد حضور ناتو در غرب آسیا و ابراز همکاری واشنگتن برای بازسازی تشکیل نیروی منطقهای در جهت تضمین منافع کشورها و ملل آن، از جمله این رخدادها بودند.
سفر منطقهای بایدن درحالی صورت میگیرد که این منطقه از آمادگی لازم برای ایجاد موازنههای جدید قوا برخوردار است و تفاوت روشنی میان کشورهای خواستار صلح، پیشرفت و شکوفایی از یک سو و کشورهای طرفدار نشر ترویسم، آشوب و سیاهی از سوی دیگر وجود دارد.
«جنگ روسیه – اوکراین» که به لحاظ جغرافیایی در فاصله دوری از منطقه غرب آسیا جاری است، آشکارا قدرت بیچون و چرای کشورهای منطقه و میزان تاثیرگذاری آنها در موازنه قوای جهانی و همچنین تاثیر تصمیمات، سیاستها و استراتژی در ایجاد تحول بزرگ در اصول بازی سیاسی در سراسر جهان را نشان داد.
تمامی شاخصهای کنونی، موید این حقیقت است که هیچ طرفی دراین جنگ قادر به کسب پیروزی تعیینکننده و قطعی نیست. روسیه به اهداف میدانی خود دست یافته، اما متحمل تحریمهای بسیار سختی شده که برای کشورهای اروپایی و دیگر کشورها زیانبار است. بر این اساس «گفتوگو» تنها راهحل منطقی برای حل این بحران به شمار میآید.
سفر قریبالوقوع بایدن، حاصل بسیاری از سیاستها و راهبردهایی است که در برهه گذشته با موفقیت بنا نهاده و پیریزی شدند که میتواند آیندهای جدید را در منطقه و جهان حامی صلح، پیشرفت، ترقی و توسعه رقم زده و تروریسم و حامیان آن در قالب گروهها و کشورها را در محاصره قرار دهد.