بهگزارش مرکز مطالعات سورین، نشریه درایو در یادداشتی نوشت: «ماتئوش موراویسکی» -نخستوزیر لهستان- میگوید کشورش میخواهد به برنامه اشتراک تسلیحات هستهای ناتو بپیوندد.
این در واکنش مستقیم به استقرار برخی از تسلیحات هستهای روسیه در بلاروس است. این همچنین در حالی اتفاق میافتد که لهستان در حال پیشبرد یک تلاش گسترده برای تسلیح مجدد متعارف است که در پی تهاجم همهجانبه روسیه به اوکراین در سال گذشته تسریع شد.
نخستوزیر موراویسکی اظهارات خود را در مورد تمایل لهستان برای تبدیلشدن به ترتیبات به اشتراکگذاری تسلیحات هستهای ناتو در پاسخ به سؤالی در یک کنفرانس مطبوعاتی در حاشیه یک اتحادیه اروپا در بروکسل، بلژیک، اوایل امروز بیان کرد.
به گزارش پولات نیوز، موراویسکی گفت: «تصمیم نهایی به شرکای آمریکایی و ناتو بستگی خواهد داشت.
ما اراده خود را برای اقدام سریع در این زمینه اعلام میکنیم. ما نمیخواهیم درحالیکه پوتین انواع تهدیدات را تشدید میکند، بیکار بنشینیم.»
پوتین در اوایل این ماه گفت که تسلیحات هستهای روسیه بهعنوان بخشی از توافقی که دو کشور تابستان گذشته آن را قطع کردند، وارد بلاروس شده است.
«الکساندر لوکاشنکو» -رئیسجمهور بلاروس- در اوایل این هفته گفت که بخش قابلتوجهی از تعداد کل مهمات هستهای که روسیه قصد دارد در کشورش قرار دهد اکنون واردشده است.
طبق اظهارات قبلی پوتین و لوکاشنکو، این تسلیحات ترکیبی از موشکهای بالستیک کوتاه برد اسکندر-ام با قابلیت هستهای و بمبهای هستهای پرتابشده از هوا هستند که نیروی هوایی بلاروس اکنون ادعا میکند که میتواند از آنها استفاده کند.
این اولین بار نیست که مقامات لهستانی علاقه خود را برای پیوستن به برنامه اشتراک تسلیحات هستهای ناتو با توجه به تصمیم روسیه برای استقرار تسلیحات هستهای در بلاروس اعلام میکنند.
در حال حاضر، توافقنامه به اشتراکگذاری تسلیحات هستهای ناتو بهطور کامل بر روی بمبهای هستهای پرتابشده هوایی سری بی61 آمریکا متمرکزشده است.
این برنامه امکان استقرار روبهجلو این سلاحها را در انبارهای امن در پایگاههای هوایی در چندین کشور عضو تحت کنترل ارتش آمریکا فراهم میکند.
در شرایط بحرانی که ائتلاف استفاده از آنها را تائید میکند، سپس بر روی جتهای جنگی متعلق به کشورهای شرکتکننده بارگیری میشوند.
هواپیماهای ناتو که قادر به استفاده از این سلاحهای هستهای هستند بهعنوان هواپیمای با قابلیت دوگانه شناخته میشوند که اشاره به قابلیتهای هستهای دوگانه و متعارف دارد.
جزئیات خاص در مورد این برنامه برای بسیاری از کشورهای شرکتکننده، که حتی تعدادی از آنها بهطور علنی وجود سلاحهای هستهای آمریکا در خاک خود را تائید نمیکنند، همطبقه بندی شده و هم ازنظر سیاسی حساس است.
تا اکتبر گذشته، اتحادیه دانشمندان آمریکایی تخمین زد که درمجموع حدود 100 بی61 در 6 پایگاه در پنج کشور بلژیک، آلمان، ایتالیا، هلند و ترکیه پخششده است. تخمین زده میشود که در گذشته بین 150 تا 200 بمب وجود داشته باشد.
در آن زمان، ناتو علناً هفت عضو برنامه اشتراک هستهای را پذیرفت و نامی از آنها نبرد. این فهرست حداقل شامل بلژیک، آلمان، ایتالیا، هلند و آمریکا است.
ترکیه همچنان میزبان تسلیحات است، اما مدتهاست گزارششده است که دیگر در ترتیبات اشتراک هستهای فعال نیست و دیگر هواپیماهای DCA را به کار نمیگیرد.
سرد شدن روابط آمریکا و ترکیه پس از کودتا علیه «رجب طیب اردوغان» در سال 2016 نیز گمانهزنیهایی مبنی بر خروج بی61 از این کشور را برانگیخت، اما هیچ مدرکی وجود ندارد که تا به امروز اتفاق افتاده باشد. ناتو در سال 2016 گزارشی مبنی بر انتقال آن بمبها به رومانی را رد کرد.
اتحادیه دانشمندان آمریکایی سال گذشته با توجه به تعداد کل شرکتکنندگان در برنامه اشتراک تسلیحات هستهای ناتو پیشنهاد کرد که ترکیه همچنان میتواند بهنوعی نقش ذخیره داشته باشد.
در آن زمان گزارش شد که یونان، که دیگر میزبان بمب و هواپیماها نیست، نیز در میان این هفتکشور قرار داشت، اما دوباره در ظرفیت ذخیره قرار داشت.
بر اساس گزارش اتحادیه دانشمندان آمریکایی ، انگلیس نیز درگذشته میزبان تسلیحات هستهای آمریکا تحت توافقنامه اشتراک هستهای ناتو بوده است، اما این بمبها حداکثر تا سال 2007 خارج شدند.
پیشنهاد بودجه سال مالی 2023 ارتش آمریکا شامل اشارهای به کار برای نوسازی تأسیسات ذخیرهسازی تسلیحات هستهای در انگلیس بود که نشان میداد ممکن است برنامههایی برای استقرار مجدد بمبهای بی61 در آنجا در آینده وجود داشته باشد.
در پاسخ به درخواست آزادی اطلاعات، منطقه جنگی سال گذشته ارسال کرد و در آن جزئیاتی را در مورد «مشارکت فعلی انگلیس در ترتیبات به اشتراکگذاری هستهای ناتو، چه این کشور هواپیماهای با قابلیت دوگانه استفاده میکند یا نه»، درخواست کرد.
وزارت دفاع انگلیس گفت که« آیا این کشور میزبان بمبهای گرانشی هستهای آمریکا از هر نوع است یا خیر.»
در ماه ژانویه، دولت لهستان قصد خود را برای افزایش اندازه بودجه دفاعی خود به چهار درصد تولید ناخالص داخلی اعلام کرد، تصمیمی که مقامات آنجا گفتند که ناشی از درگیری در اوکراین است.
این امر آن را به بالاترین سرانه هزینه در ناتو، حتی بالاتر از آمریکا تبدیل میکند. این ائتلاف از اعضای خود میخواهد که برای هدف حداقل دو درصد تولید ناخالص داخلی هزینههای دفاعی تلاش کنند، اما تعداد کمی از اعضا به این هدف میرسند.