loader image

جستجو

Iran is strengthening its relations with the East

موسسه مطالعات امنیت ملی‌: ایران روابط خود را با شرق تقویت می‌کند

مرکز مطالعات سورین

چکیده

موسسه «مطالعات امنیت ملی(INSS)» ضمن اشاره به سفر رییس جمهور ایران به مسکو و تصمیم راهبردی دولت رییسی برای تقویت قابل توجه روابط با روسیه و چین، تاکید کرد ایران روابط خود را با شرق تقویت می‌کند.

فهرست مطالب

به‌گزارش مرکز مطالعات سورین، موسسه مطالعات امنیت ملی (INSS)  در یادداشت تازه خود به‌قلم «سیما شاین» و «بت چن فلدمن» نوشت: سفر «ابراهیم رئیسی» -رئیس‌جمهور ایران- به مسکو منعکس‌کننده تصمیم راهبردی دولت جمهوری اسلامی برای تقویت روابط با شرق است.

با این حال، با حمایت [آیت‌­الله] علی خامنه­ای، رهبر معظم انقلاب، منافع پیشرو همچنان جایگزینی برای روابط با غرب، تقویت نظامی و حمایت سیاسی در نهادهای بین­‌المللی خواهد بود.

اسرائیل(رژیم صهیونیستی) باید در نظر داشته باشد که ایران اخیراً برای روسیه اهمیت فزاینده‌ای پیدا کرده، که علت این امر، تنش با آمریکا بر سر بحران اوکراین است.

ابراهیم رئیسی در 19 ژانویه 2022 برای دیدار با «ولادیمیر پوتین» -رئیس‌جمهور روسیه- به مسکو سفر کرد. این اولین سفر رسمی وی از زمان انتصاب به‌­عنوان رئیس‌جمهور در ژوئن 2021 بود. آخرین سفر مربوط به دیدار روحانی در مارس 2017 می­شود.

«سرگئی لاوروف» -وزیر امور خارجه روسیه- در پایان این دیدارها در توئیتی اعلام کرد که دو کشور چارچوبی برای همکاری­‌های بلندمدت تهیه کرده‌­اند و طبق گفته وزیر امور خارجه ایران، روسای جمهور به کارشناسان دستور داده­اند تا برنامه 20 ساله استراتژیک توافق همکاری را تدوین کنند.

قرار است توافق جدید جایگزین قرارداد همکاری قبلی شود که برای اولین بار در سال 2001 توسط «محمد خاتمی» -رئیس‌جمهور وقت امضا- و از آن زمان چندین بار تمدید شد، تا اینکه در سال 2020 به پایان رسید.

طبق گزارش‌های منتشر شده، در پی سفر رئیسی، تهران و مسکو در اولین گام به توافقی دست یافتند تا سطح تجارت خود را از 4 میلیارد دلار فعلی به حدود 10 میلیارد دلار افزایش دهند. به گفته سازمان انرژی اتمی ایران، دو کشور برای ساخت واحدهای جدید بیشتر در راکتور هسته­‌ای بوشهر به مذاکره پرداخته‌­اند.

شایعاتی مبنی بر توافق در حوزه نظامی نیز شنیده شده است. ظاهراً در جریان سفر «محمد باقری» -رئیس کل نیروهای مسلح ایران به مسکو- در اکتبر 2021، و دیدار با «سرگئی شویگو» -وزیر دفاع روسیه- درباره خرید تسلیحات روسی به این موضوع پرداخته شده است.

سفیر ایران در روسیه در مصاحبه ­ای به صراحت گفت که دولت روحانی غرب را به‌­عنوان نیروی پیشرو بین­‌المللی می­بیند و توجه چندانی به شرق ندارد، در حالی که دولت رئیسی که بسیار نزدیکتر به مقام معظم رهبری بوده، به دنبال تقویت روابط با شرق است.

اردوگاه محافظه­‌کار این دیدار را تاریخی و مهم خواندند، در حالی که سیاستمداران میانه‌­رو نسبت به تقویت روابط با روسیه انتقاد کردند.

«محمود احمدی‌نژاد» -رئیس‌جمهور پیشین- اعلام کرد این توافق تنها در صورتی معتبر است که برای تصویب به مجلس ارائه شود و مدیر یک روزنامه اصلاح‌طلب تا آنجا پیش رفت که ایران را «مستعمره» چین و روسیه توصیف کرد.

این موضوع توسط مرکز پژوهش­ های مجلس بررسی شد که در سپتامبر 2021 گزارش مفصلی درباره پیامدهای همکاری راهبردی بلندمدت با روسیه منتشر کرد. در این سند آمده است که همکاری میان کشورها در سوریه چرخشی مثبت در روابط آن­ها ایجاد کرده و مواضع نزدیک آن­ها در رابطه با نظم جهانی و نظام بین‌الملل، اساس همکاری راهبردی را تشکیل می‌دهد.

همانطور که در سفر رئیسی به مسکو و توافقنامه امضا شده با پکن منعکس شد، تصمیم راهبردی دولت جمهوری اسلامی برای تقویت قابل‌توجه روابط با روسیه و چین، نشان‌دهنده انحراف از سیاست ایران در دوره روحانی است. روسیه نیز به نوبه خود و خصوصاً در این دوره تنش­زا با واشنگتن و ناتو بر سر اوکراین، ایران را دستاوردی در برابر آمریکا می‌­داند.

روابط ایران و روسیه را باید آگاهانه و بلندمدت دید. این دو کشور منافع مشترک زیادی دارند که مهمترین آن­ها، مخالفت با نفوذ آمریکا در غرب آسیاست. با توجه به ناتوانی دولت به­ویژه از نظر اقتصادی در ترویج شعار «نه شرقی، نه غربی» که توسط ]آیت‌الله[ خمینی مطرح شده بود، همکاری بین آن‌ها توسط خود رهبر و اردوگاه محافظه‌کار ضروری تلقی شد.

اسرائیل(رژیم صهیونیستی) به نوبه خود باید منافع روسیه را چه در قبال تهران و چه در مقابل واشنگتن در شرایط متغیر بین­المللی در نظر گرفته و آگاه باشد که در مقطعی ممکن است ایران به منافع اسرائیل(رژیم صهیونیستی) آسیب برساند.