بهگزارش مرکز مطالعات سورین، وبگاه مدرن دیپلماسی در گزارش خود بهقلم «شاهر الشاهر» نوشت: قبل از انقلاب اسلامی ایران در سال 57، رابطه عربستان و رژیم شاه (شیعه) متمایز بود، زیرا هر دو در مدار آمریکا فعالیت میکردند.
بعد از انقلاب، بحث «صدور انقلاب» مطرح شد.
روابط دو کشور در سال 2016 پس از اعدام نمر النمر توسط عربستان بسیار متشنج شد.
با توجه به موضع آمریکا در قبال عربستان، سیاست آمریکا در قبال عربستان در دوران ریاستجمهوری بایدن در تغییرات سیاست خارجی عربستان نقش داشت و بن سلمان خود را به متحدان ایران یعنی روسیه و چین نزدیکتر دید.
عربستان به چند دلیل به اهمیت گفتوگو با ایران اعتقاد دارد:
*افزایش نفوذ ایران در منطقه بهویژه در عراق، سوریه، لبنان و یمن.
*عدم اعتماد به آمریکا
*اعتقاد به این که برای مناقشات جاری در منطقه راهحلی جز دیپلماسی و گفتوگو وجود ندارد و جایی برای کنار گذاشتن ایران از هرگونه ترتیبات امنیتی در منطقه وجود ندارد.
*تمایل عربستان برای پایان دادن به جنگ یمن، بهرهمندی از رونق نفت بهویژه پس از جنگ اوکراین
از سال 2021، عربستان به روشی متفاوت و منطقیتر فکر کرد، به این معنی که به چند دلیل متوجه شد که فروپاشی نظام در ایران به نفعش نخواهد بود:
*این دو کشور تا حدودی شبیه (کشورهای مذهبی) هستند و اگر اتفاقی در ایران بیفتد (سقوط نظام مذهبی شیعه در آنجا ممکن است با نظام مذهبی سنی به عربستان منتقل شود)
*شیعیان کشورهای عربی خلیجفارس تا حدودی منضبط به اراده ایرانیان هستند و اگر برای تهران اتفاقی بیفتد، برای آنها «مرجع» نبوده و در نتیجه هرج و مرج و بیثباتی بیشتر خواهد شد.
تهران نیز به چند دلیل بهدنبال آشتی با عربستان بود:
*خروج آمریکا از برجام
*شرایط سخت اقتصادی
*توافق با عربستان در را برای تهران جهت شروع روابط با سایر کشورهای حوزه خلیجفارس باز میکند.
*تظاهرات و شرایط ناپایدار امنیتی در ایران
*مشارکت استراتژیک قوی بین تهران و محور چین-روسیه