بهگزارش مرکز مطالعات سورین، وبگاه اوراسیا ریویو در یادداشت خود بهقلم «نویل تلر» نوشت: عربستان و ایران از زمان انقلاب اسلامی ایران در سال 1979 رقیب قدرت مذهبی و سیاسی بودهاند. تضاد آنها بیان آشکار شکاف عمیقی است که اسلام را به دو شاخه اصلی سنی و شیعه تقسیم میکند.
تندروهای هر یک، طرف دیگر را مرتد، بدعتگذار و کافر میدانند. اخیراً، در کمال تعجب بسیاری، چین بهعنوان یک دلال صادق پیشقدم شد و اقدامات خوب آن منجر به توافقی بین دشمنان دیرینه شد.
در روز 10 مارس 2023 عربستان و ایران توافق کردند که روابط دیپلماتیک خود را از سر بگیرند و از مداخله در امور داخلی یکدیگر خودداری کنند؛ اما این آشتی چقدر میتواند واقعی، عمیق و ماندگار باشد؟
چشمانداز فوری روشن نیست. در یمن، حتی پس از توافق، شورشیان حوثی موردحمایت ایران به استان نفتخیز مارب حمله کردند.
بدتر از آن، ده روز پس از توافق عربستان و ایران، حوثیها رگبار حملات پهپادی و موشکی به عربستان را به راه انداختند که یک کارخانه گاز طبیعی مایع، کارخانه نمکزدایی آب، تأسیسات نفتی و نیروگاه را هدف قرار دادند.
طی چند سال گذشته، حوثیها به معنای واقعی کلمه صدها موشک به قلب ریاض، پایتخت عربستان شلیک کردهاند.
مشکلی که ایران برای جهان متمدن ایجاد میکند کاملاً از نظام انقلاب اسلامی نشأت میگیرد که ملت در سال 1979 برای خود آرزو میکرد. [آیتالله] خمینی در ماه دسامبر 1979 به مقام رهبری رسید و شروعی بود برای تحمیل فوری قوانین سختگیرانه شرعی در داخل و سیاست خارجی با هدف گسترش تفسیر شیعی از اسلام در سراسر جهان به هر وسیلهای که مصلحت تشخیص داده شود.
وی اعلام کرد: ما انقلاب خود را به تمام جهان صادر خواهیم کرد. تا زمانی که فریاد «لا اله الا الله» در سراسر جهان طنینانداز شود، مبارزه ادامه خواهد داشت.
تعقیب این هدف اساسی، دولت را که مستقیماً یا از طریق نهادهای نظامی نیابتی عمل میکند، درگیر بمبگذاریها، حملات موشکی، ترورها و اقدامات تروریستی نهتنها علیه اهداف غربی، بلکه علیه مسلمانان غیرشیعه نیز کرده است.
[آیتالله] خمینی گفت: «کشتن کفار یکی از شرافتمندانهترین مأموریتهایی است که خداوند برای بشریت محفوظ داشته است».
با دو شهر مقدس اسلام، مکه و مدینه، در داخل مرزهای خود، پادشاهی سعودی خود را رهبر جهان اسلام میبیند؛ ادعایی که ایران بهشدت با آن مخالفت میکند.
در سال 1987، زمانی که تنشها در مراسم حج به اوج خود رسید، [آیتالله] خمینی اعلام کرد که مکه در دست «گروهی از بدعتگذاران» است.
اکنون، در احیای روابط دیپلماتیک با رهبران سنی که آنها را بدعتگذار میدانند، رهبری ایران ممکن است یک حرکت سیاسی عملگرایانه انجام دهد.
44 سال است که رهبران جهان نتوانستهاند، یا شاید هم نمیخواهند اهداف اساسی را که رهبر انقلاب اسلامی ایران در سال 1979 برانگیخته است، تشخیص دهند.
رهبران عربستان بدون شک بر این باورند که احیای روابط دیپلماتیک یک ترفند سیاسی مفید است، اما مطمئناً قدردانی میکنیم که این توافق سطحی است و نمیتواند مشکلات واقعی را که نظام ایران برای پادشاهی سعودی و بقیه جهان ایجاد میکند را حاد کند.
جهان عرب سنی مدتی پیش تشخیص داد که دشمن اصلی خود کیست. پیمان ابراهیم یک نتیجه است. عربستان بهطور گستردهای در آستانه پیوستن به این انجمن است. آیا آشتی جدید آن با ایران در برابر (این موضوع) مقاومت نشان خواهد داد؟