بهگزارش مرکز مطالعات سورین، روزنامه آبزرور در مقاله تازه خود بهقلم «آنتارا گسال سینگ» نوشت:درحالیکه عدم علاقه رهبری چین به تعامل با آمریکا هرروز خبرساز میشود، اما در رابطه با هند، چین باوجود ادامه بنبست در مورد منطقه مرزی خط کنترل واقع (LAC)، در تضادی قابلتوجه در چند روز گذشته تعاملات سطح بالایی را با هند انجام داده است.
در اوایل ماه مارس، چین گانگ، وزیر امور خارجه چین، برای شرکت در نشست وزرای خارجه گروه ۲۰ در هند مذاکرات دوجانبهای با جایشانکار، همتای چینی خود درباره اختلافات مرزی داشت.
در اواخر آوریل، ارتش چین و هند هجدهمین دور نشست در سطح فرماندهی را برگزار کردند. بلافاصله پسازآن، «لی شانگفو» -مشاور دولتی و وزیر دفاع چین- به مناسبت نشست وزیران دفاع سازمان همکاری شانگهای (SCO) به هند رفت و در آنجا با همتای هندی خود، راجنات سینگ دیدار کرد.
هفته گذشته، چین گانگ بار دیگر به هند رفت و در حاشیه نشست وزرای خارجه سازمان همکاری شانگهای با جایشانکار گفتوگو کرد.
لازم به ذکر است که در نشستهای گروه ۲۰ و سازمان همکاری شانگهای، چین میتوانست عملاً مانند وزیر دفاع پاکستان در نشست وزیران دفاع سازمان همکاری شانگهای بهصورت مجازی شرکت کند،
بااینحال این کشور تصمیم دیگری گرفت. چه دلیلی میتواند در پس تلاش چین برای نزدیک شدن به هند باشد؟
بحثها در رسانههای چینی و فضای اینترنتی نشاندهنده علاقه شدید چین، (نه فوریت) به آرام کردن وضعیت در خط کنترل واقعی LAC، شکستن یخ در روابط چین و هند و بازگرداندن ثبات به مرزهای غربی چین «در اسرع وقت» است.
در این صورت است که این کشور (چین) میتواند با تمام وجود روی بازی با آمریکا در مرزهای شرقی و همچنین «پاکسازی» نیروهای «استقلال تایوان» تمرکز کند.
در واکنش به گزارشهای مربوط به همکاریهای رو به رشد هند و آمریکا در زمینه فناوری پیشرفته، دفاعی و همکاری با کشورهای ثالث، چین نگرانتر شده است.
هر چه اختلاف مرزی بین چین و هند بیشتر ادامه یابد، خصومت بین دو کشور گسترش پیدا کند و احتمال سوءاستفاده از موقعیت توسط قدرتهای متخاصم با چین بیشتر شود، در آینده مشکلات بزرگ و غیرضروری برای چین به وجود خواهد آمد.
در این راستا، دو نگرانی بزرگ چین در برابر هند عبارتاند از: انتخابهای احتمالی هند در صورت بروز بحران در تایوان؛ و
پتانسیل هند برای جایگزینی چین بهعنوان یک قدرت تولیدی، با توجه به فاکتورهای جمعیت، هزینه کم و بازار بزرگ آن کشور. چین، هند را بهعنوان یک بازار مهم در خارج از کشور میبیند، که عاملی حیاتی برای اجرای هموارتر استراتژی کمربند و جاده و همچنین دلارزدایی و بینالمللیسازی رنمینبی است، زیرا هند یکی از اعضای بریکس و سازمان همکاری شانگهای است.
برخی ناظران چینی اذعان دارند که هند کلید رشد آینده چین است. اینکه هند نقش مثبت یا منفی ایفا کند، عامل مهمی در تعیین نتیجه رقابت آمریکا و چین خواهد بود. بنابراین، استراتژیستهای چینی امیدوارند که اگر روابط چین و هند تا حدی عادی شود یا حداقل تصوری از آن در سطح بینالمللی ایجاد شود، پیشرفت استراتژی هندوپسفیک آمریکا کند خواهد شد و به منافع آمریکا در استفاده از هند برای محدود کردن رشد چین ضربهای وارد خواهد آمد.
جای تعجب نیست که همه ارتباطات رسمی و نیمهرسمی از چین بر این نکته تأکید دارند که وضعیت مرزی چین و هند بهطورکلی باثبات است.
بااینحال، برای چین، صحبت از بهبود روابط با هند درواقع آسانتر از انجام آن است
. در حال حاضر، به نظر میرسد طرف چینی در رابطه با «سه شرط هند برای عادیسازی روابط با چین که وزیر دفاع، راجنات سینگ در ۲۷ آوریل ۲۰۲۳ مطرح کرد، هوشمندانه عمل میکند
. این سه شرط عبارتاند از: ۱) توسعه روابط بین هند و چین بر اساس حاکمیت صلح و آرامش در مرزها ۲) حل اختلافات در خط کنترل واقعی LAC مطابق با توافقات و تعهدات موجود دو کشور ۳) خارج کردن نیروها و تسلیحات چین از منطقه مرزی جهت آرام شدن وضعیت در خط کنترل واقعی LAC .
بخشهایی از جامعه استراتژیک چین بر سر جسارت هند برای «دادن قیمت» به چین برای عادیسازی روابط، گرفتن منافع از چین، و تحتفشار قرار دادن این کشور برای دادن «امتیازاتی» به هند در رابطه با موضوع مرزی بسیار خشمگین هستند.
بر اساس ارزیابی چین، دلیل اینکه هند چنین موضع سختی را در قبال این کشور حفظ کرده است این است که در شرایط ژئوپلیتیک کنونی، همه قدرتهای بزرگ، آمریکا، روسیه یا چین، برای به دست آوردن توجه هند جهت پیشبرد منافع ملی مربوطه خود در حال رقابت هستند.
هند اکنون قدرت چانهزنی برای افزایش قیمت همکاری با چین را دارد.
چین برای پرداختن به معضل هند، علاوه بر برقراری ارتباط مستقیم یا مذاکره با این کشور از طریق مجاری دیپلماتیک و نظامی، بر ایجاد یک محیط ژئوپلیتیک قویتر برای حل بحران مرزی چین و هند نیز تمرکز دارد.
بهعنوان بخشی از این استراتژی، چین تلاش میکند به همسایگان هند مانند پاکستان، میانمار، و دیگر کشورهای جنوب و جنوب شرق آسیا نزدیک شود و از آنها میخواهد که برای تثبیت وضعیت در مرزهای غربی چین، به این کشور کمک کنند تا با تحتفشار قرار دادن هند از جهات مختلف، این کشور را مجبور کند موضع خود را در قبال چین نرم کند.
بهطورکلی، در جامعه استراتژیک هند در مورد سیگنالهای متفاوتی که اخیراً از پکن منتشرشده است، سردرگمی چندانی وجود ندارد، جایی که چین فعالانه بهدنبال تعامل با رهبران و بهطورکلی جامعه هند است، اما کاری برای تغییر وضعیت در خط کنترل واقعی LAC انجام نمیدهد.
در عوض، درخواست کمک از همسایگان هند برای ایجاد مشکل برای هند، بهطوریکه فشار در مرزهای غربی چین کاهش یابد، سبب شده سازمانهای اطلاعاتی هند اخیراً به علاقه فزاینده چین به دامن زدن به ناآرامیها در شمال شرق و سایر مناطق حساس داخل هند واکنش نشان دهند.