بهگزارش مرکز مطالعات سورین، نشریه کالیبر در یادداشت خود بهقلم «فواد شهبازوف» نوشت: سازمان همکاری شانگهای که در سال 2001 ایجاد شد و بیش از نیمی از جمعیت جهان را گرد هم میآورد، بر امنیت منطقهای، مبارزه با تروریسم منطقهای، جداییطلبی قومی و افراطگرایی مذهبی تمرکز دارد.
برای ایران، این عضویت گام دیگری در جهت مقابله با انزوای بینالمللی در میان فشار فزاینده است. این عضویت در حالی صورت میگیرد که ایران بهدنبال روابط بهتر با روسیه، چین و آسیای میانه برای شکستن انزوای بینالمللی و تحریمهای آمریکا و اروپا است.
برخلاف کشورهای آسیای میانه، ایران بهدنبال راههای جدیدی برای تعمیق تعامل با روسیه و چین است، در حالی که دیگران ترجیح میدهند با توجه به کارزار تهاجم به اوکراین و تحریمهای بینالمللی، فاصلهای با مسکو حفظ کنند.
در واقع، تهران در چند وقت اخیر برای غلبه بر این انزوای سیاسی، اقدامات سیاسی انجام داده است، از جمله اعمال نفوذ بر رادیکالترین گروههای شیعه فلسطینی مانند حماس یا جهاد اسلامی به منظور کاهش خصومت آنها با اسرائیل.
تهران موفق شد تنشهای منطقهای را کاهش دهد، روابط با همسایگان نزدیک را بهبود بخشد و بر زوایای جدید مشارکت تمرکز کند.
سازمان همکاری شانگهای پروژههای زیرساختی را تضمین میکند. در مقابل، همکاری امنیتی با اصل عدم مداخله محدود میشود.
سازمان شانگهای حق دخالت در امور داخلی کشورهای عضو را ندارد. با توجه به اینکه سازمان همکاری شانگهای با هند و پاکستان بهخوبی کار میکند، عضویت ایران به زودی راه را برای نفوذ احتمالی عربستان به این سازمان هموار میکند.
عضویت ریاض، تلاشهای پکن برای مانور بین ایران و عربستان را کاهش میدهد.
علاوه بر این، قدرت اقتصادی چین این کشور را قادر میسازد تا فرصتهای اقتصادی سخاوتمندانهای را برای همه کشورهای عضو به ارمغان بیاورد.
ایران انتظارات بیشتری از عضویت در سازمان همکاری شانگهای در زمینه منافع اقتصادی و تجاری دارد.
بهرغم اشتیاق و انتظارات بالای ایران، برخی از کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای، مانند قزاقستان و ازبکستان، در بحبوحه ناکامیهای روسیه در اوکراین و شورش نظامی اخیر یوگنی پریگوژین، نسبت به تواناییهای سازمان و جاهطلبیهای جهانی تردید دارند.
عضویت ایران در این سازمان، نفوذ منطقهای آن را افزایش میدهد.