بهگزارش مرکز مطالعات سورین، وبگاه المانیتور در یادداشت خود بهقلم «آدام لوسنت» نوشت: تصمیم عربستان و کانادا برای بازگرداندن روابط در روز چهارشنبه به سطح عادی خود پس از یک شکاف پنجساله، رویکرد جدید قدرت نرم ریاض را تقویت میکند، زیرا تلاش میکند روابط خارجی خود را بهگونهای تثبیت کند که منافع اقتصادی و دفاعی خود را پیش ببرد.
کارشناسان به المانیتور میگویند این اقدام با موجی از تلاشهای مصالحهای که عربستان اخیراً با قطر، ایران و حوثیهای یمن آغاز کرده است، مطابقت دارد و از شکافهایی که سیاست 6 سال گذشته را نشان میدهد، فاصله گرفته است؛
اما با کانادا، این اقدام منافع تجاری، آموزشی و دفاعی را تضمین میکند که هر دو طرف مشترک هستند.
پیشینه: در سال 2018، سفارت کانادا در ریاض در توئیتی به زبان عربی خواستار آزادی فعالان حقوق زنان در بازداشت در عربستان شد. در پاسخ، عربستان سفیر خود در اتاوا را فراخواند، سفیر کانادا را اخراج کرد و تجارت جدید را ممنوع کرد.
روابط متعاقباً در سطح پایینتر ادامه یافت. در نوامبر سال گذشته، «محمد بن سلمان» در حاشیه کنفرانس همکاری اقتصادی آسیا و اقیانوسیه در تایلند با نخستوزیر کانادا، «جاستین ترودو» دیدار کرد.
بر اساس بیانیههای وزارت امور خارجه عربستان و امور جهانی کانادا، این امر منجر به مذاکراتی شد که منجر به تصمیم روز چهارشنبه برای احیای روابط عادی دیپلماتیک و تعیین مجدد سفرا بر اساس احترام متقابل و منافع مشترک شد. دنیس هوراک، سفیر کانادا که در سال 2018 اخراج شد، به المانیتور گفت: «زمان آن رسیده بود که همه اینها حل شود. ما یک رابطه طولانی داشتیم. بازگشت به جایی که بودیم برای هر دو کشور مفید است.»
عربستان و کانادا علاوه بر روابط سیاسی، روابط تجاری و آموزشی نیز دارند. در سال 2021، تجارت بین دو کشور بالغبر 3.3 میلیارد دلار بود. بر اساس گزارش رصدخانه پیچیدگی اقتصادی، بیشترین صادرات کانادا به عربستان تانک و خودروهای زرهی بوده، در حالی که بیشترین صادرات عربستان نفت خام بوده است.
علاوه بر این، هزاران دانشجوی سعودی در سالهای اخیر در کانادا تحصیل کردهاند، بهویژه تعداد زیادی از سعودیها در دانشگاههای کانادا در رشته پزشکی تحصیل میکنند.
هوراک گفت که هزاران کانادایی در عربستان و خلیجفارس زندگی میکنند و این تصمیم این جنبهها را در نظر میگیرد.
عربستان اخیراً با چندین کشور که در گذشته روابط بدی با آنها داشت، دیپلماسی را دنبال کرده است.
در سال 2021، عربستان و قطر به شکاف دیپلماتیک چند ساله خود پایان دادند.
در ماه مارس، عربستان و ایران بر سر بازگرداندن روابط دیپلماتیک در توافقی که با میانجیگری چین انجام شد، توافق کردند.
در اوایل ماه جاری، عربستان پیش از حضور بشار اسد در نشست اتحادیه عرب در جده، روابط خود را با سوریه از سر گرفت. عربستان همچنین در سال جاری با نیروهای حوثی موردحمایت ایران در یمن مذاکره کرد.
عربستان در حال ایفای نقش فعال فزایندهای در منطقه و جهان است. هوراک گفت: من فکر میکنم که بتوانیم با عربستان در مورد این موضوعات گفتوگو کنیم، به نفع ماست.
روابط کانادا با ایران نیز از ژانویه 2020 تیره شده است، زمانی که نیروهای ایرانی پرواز 752 خطوط هوایی بینالمللی اوکراین را سرنگون کردند و همه سرنشینان هواپیما از جمله 55 کانادایی را کشتند. ایران گفته است که این حمله یک تصادف بوده و در جریان درگیری با نیروهای آمریکایی در همسایه عراق رخ داده است.