به‌گزارش مرکز مطالعات سورین، روزنامه نشنال اینترست در یادداشت تازه خود به‌قلم «ابوالقاسم باینت» نوشت: به‌رغم خوش‌بینی‌ها مبنی بر اینکه پیشرفت در مذاکرات برای احیای توافق هسته‌ای ایران که به‌طور رسمی به‌عنوان برجام شناخته می‌شود، قریب‌الوقوع است، مذاکرات غیرمستقیم بین واشنگتن و تهران دوباره به بن‌بست خورده است.
در حالی که طرفین در مورد میزان کاهش تحریم‌ها و مکانیسم‌های حقوقی و سیاسی لازم برای اطمینان از دوام قرارداد احیا‌شده اختلاف‌نظر دارند.
بسیاری از ناظران، اصرار ایران بر حل و فصل تحقیقات آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در مورد فعالیت‌های هسته‌ای گذشته‌اش را مانع اصلی بر سر راه احیای توافق هسته‌ای می‌دانند.
سیاست‌گذاران آمریکایی بسته شدن زودهنگام این تحقیقات را رد کرده و اصرار دارند که ادامه آن‌ها نباید مانع از بازگشت متقابل به پایبندی به برجام شود.
در حالی که اختلافات بین ایران و آمریکا آشتی‌ناپذیر به نظر می‌رسد، درک بهتر حساسیت‌ها، عمل‌گرایی و انعطاف‌پذیری هر یک از طرف‌ها باید امکان پیشبرد مصالحه را فراهم کند.
پس از دریافت ارزیابی نهایی، هیئت آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، قطعنامه‌ای را مطابق با درخواست برجام صادر کرد و به نتیجه رضایت‌بخش نقشه راه اشاره نمود و بررسی این مورد را «خاتمه داد».
در حالی که این قطعنامه مانع از انجام تحقیقات بیشتر آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در مورد برنامه هسته‌ای ایران نشد، در صورت بروز مسائل امنیتی جدید، این انتظار را در بین مقامات ایرانی ایجاد کرد که آژانس، بررسی ابعاد نظامی احتمالی برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی را به پایان رسانده است.
موافقت با بازگشت به پایبندی کامل به برجام بدون بسته شدن تحقیقات آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، تصمیم سیاسی خطرناک برای سیاست‌گذاران ایرانی به دلایل متعدد خواهد بود.
نخست، توافق هسته‌ای چیزی بیش از توافق کاهش تحریم‌ها برای تهران در سال 2015 بود و اکنون نیز به همین شکل باقی مانده است.
دوم، از نظر ایران، تسویه نشدن مطالبات معوق آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به‌طور قابل ملاحظه‌ای ارزش مورد انتظار برجام را با از بین بردن منافع اقتصادی این توافق کاهش می‌دهد.
سیاست داخلی سومین دلیلی است که چرا سیاست‌گذاران فعلی در ایران نیاز دارند تحقیقات آژانس قبل از بازگشت به پایبندی کامل به توافق بسته شود.
سیاستمداران محافظه‌کاری که در حال حاضر با دولت رئیسی متحد شده‌اند یا در صفوف سیاسی دولت وی قرار دارند، منتقدان تند دولت روحانی به دلیل موافقت با برجام نامتعادل و معیوب بودند.
حتی اگر بسته شدن زودهنگام تحقیقات در حال انجام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی مشکل‌ساز باشد، طرف‌ها باید به‌دنبال مصالحه‌ای باشند که هم نگرانی‌های واشنگتن و هم تهران را برطرف کند.
چنین فرمولی در حالی که نگرانی‌های ایران را کاهش می‌دهد، واشنگتن و متحدان اروپایی‌اش را نیز در برابر انتقادها مصون می‌دارد؛ انتقادهایی مبنی بر اینکه تحقیقات را زودتر از موعد به پایان رسانده‌اند یا خودمختاری آژانس در برخورد با این موضوع را نقض کرده‌اند.
صرف‌نظر از اینکه راه‌حل سازش به چه شکل باشد، با توجه به مخاطرات موجود، نباید از هیچ تلاشی برای دستیابی به آن دریغ کرد. واشنگتن و تهران با برداشتن یکی از موانع اصلی احیای مجدد توافق هسته‌ای ایران، آتش درگیری نظامی شعله‌ور‌شده در غرب آسیا را خاموش خواهند کرد.
بدون اعمال محدودیت‌های برجام، برنامه هسته‌ای ایران گسترش می‌یابد و به کسب دانش فنی و شایستگی‌های غیرقابل برگشت ادامه می‌دهد.