به‌گزارش مرکز مطالعات سورین، روزنامه نشنال اینترست در مقاله تازه خود به‌قلم «مایکل روبین» نوشت: ارامنه کاملاً از انفعال غرب در مواجهه با پاک‌سازی قومی ناامید شده‌اند.
تنها پنج روز قبل از اینکه نیروهای آذربایجان برای از بین بردن کامل منطق خودمختار نظامی ارمنیان در قره‌باغ اقدام کنند.
«یوری کیم» -معاون موقت وزیر امور خارجه- به کمیته روابط خارجی سنا اعلام کرد: «ما هیچ حمله‌ای به مردم قره‌باغ کوهستانی را نمی‌پذیریم.» با این حال، دولت بایدن این حمله را بی‌پاسخ گذاشت.
دلیل انفعال مشخص است. حواس آمریکا به‌جای دیگری پرت شده است.
سرعت عمل آذربايجان يك عمل انجام‌شده ايجاد كرد. از آنجایی که آذربایجان تصویری از غرب و اسرائیل را در خود پرورش می‌دهد و ارمنستان روابط نزدیکی با روسیه و ایران حفظ کرده است؛
سوءتفاهم گسترده‌ای در مورد جهت‌گیری ژئوپلیتیک ارمنستان وجود دارد.
در عین حال احساس خیانت در داخل ارمنستان باعث شده است که این کشور به‌سرعت از روسیه دور شود، اما واقعیت روابط ارمنستان و ایران چیست؟
ارمنستان با ایران ارتباط عمیقی دارد. در سال 2021، مبادلات تجاری ارمنستان و ایران سالانه 471 میلیون دلار بوده است که این مقدار کمتر از کل تجارت آمریکا با آروبا است.
با این حال، زمینه این تجارت اهمیت دارد. تجارت ارمنستان با ایران معادل تجارت آذربایجان با جمهوری اسلامی است.
با این حال، در سال‌های اخیر، به نظر می‌رسد تجارت آذربایجان با ورود علی‌اف به طرح مبادله گاز، تجارت با ایران، رشد کرده است.
تفاوت اصلی ارمنستان با آذربایجان و ترکیه از جهت دیگر این است که رابطه ایروان با تهران یک امر ضروری است، در حالی که روابط باکو و آنکارا با تهران روابط طمع و منفعت است.
ارمنستان دو مرز باز و دو مرز بسته دارد. ترکیه و آذربایجان چندین دهه است که ارمنستان را محاصره کرده‌اند. محاصره ترکیه، ارمنستان را مجبور می‌کند که به سیستم حمل و نقل ایران تکیه کند.
از آنجایی که اقتصاد صادراتی ارمنستان به کشاورزی و تولید متکی است، مقرون‌به‌صرفه بودن بازارها به دسترسی بهتر از طریق مسیر زمینی بستگی دارد.
یک بار حمل‌‌‌‌‌شده با کامیون از مسیر زمینی بسیار ارزان‌تر از یک بار حمل‌‌‌‌‌شده از مسیر هوایی است.
اگر هدف کاهش یا پایان دادن به تجارت ارمنستان با ایران بود، بهترین راه این بود که از ترکیه بخواهیم محاصره یکجانبه خود را لغو کند و مرزهای خود را با ارمنستان باز کند. تجارت از طریق گرجستان نیز ممکن است، اما شیب آن کشور به سمت روسیه این مسیر محدود را به خطر می‌اندازد.
این بدان معنا نیست که تجارت ارمنستان با ایران در مواقعی مشکل ساز نیست. ارمنستان با آمریکا و غرب همکاری می‌کند تا تجارت ضروری خود را محدود کند و منابع مالی را از دست سپاه دور نگه دارد.
به‌خصوص در شرایطی که ارمنستان آماده از کار انداختن نیروگاه اتمی متسامور متعلق به دوران شوروی خود می‌شود، ایروان با ایران مشورت می‌کند تا در ازای برق، کالاهایی را تهیه کند تا مطمئن شود که پول نقد به ایران نمی‌رسد.
وقتی ارمنی‌ها این موضوع را اجتناب‌ناپذیر می‌دانند که روسیه گاز ارمنستان را در اوایل زمستان امسال قطع می‌کند، ایران مهم‌تر می‌شود.
تجارت نفت و گاز آذربایجان با روسیه و ایران متفاوت است؛ این یک انتخاب است. سپاه پاسداران انقلاب اسلامی گاز و نفت ایران را در انحصار خود دارد، بنابراین معاملات انرژی آذربایجان با ایران تنها به تروریست‌های ایران کمک می‌کند.
از طرف دیگر روسیه در حال تزریق پول به شرکت نفت دولتی آذربایجان است و «پرویز شهبازوف» -وزیر انرژی آذربایجان به مسکو- سفر کرد تا نه تنها در مورد افزایش تجارت انرژی آذربایجان و روسیه بلکه برای نشسته‌ای سه‌جانبه با روسیه و ایران در مورد یکپارچه‌سازی زیرساخت‌های انرژی گفتگو کند.
در حالی که آذربایجان به‌دنبال کسب درآمد از تجارت ایران است، ارمنستان نه قراردادهای تجارت آزاد را دنبال می‌کند و نه سرمایه‌گذاری قابل‌توجهی از ایران را طلب می‌کند.
در همین حال، با وجود همه هیاهوها، ارمنستان یک کشور متعهد به قانون و اخلاق بین‌المللی باقی مانده است.
او از ایران تسلیحات نمی‌خرد، کاری که بسیار وسوسه‌انگیز است، با توجه به محدودیت‌های روسیه؛ ایران بهترین گزینه است.
ارمنستان از پولشویی برای ایران نسبت به کالاهای تحریم‌‌‌‌‌شده امتناع کرده است. مقامات دولت آمریکا می‌گویند که دولت ارمنستان به‌طور کامل با بازرسان همکاری کرده و درزهای کشف‌‌‌‌‌شده را نیز بسته است.
همچنین، به‌رغم فشارهای شدید تهران، ارمنستان مخالفان ایرانی را که از سرکوب جمهوری اسلامی فرار می‌کنند، سرکوب نکرده یا آن‌ها را طرد و دیپورت نکرده است.
ارمنستان خود را به‌عنوان ایستگاهی برای ایرانیان جهت رسیدن به امنیت اروپا یا آمریکا قرار داده است.
در نهایت باید گفت ارمنستان کشور بازماندگان نسل‌کشی است.
او اولین و تنها ملت مسیحی باقی‌مانده در غرب‌آسیا است. امروز روسیه، ترکیه و ایران به‌طور مشترک آن را گروگان نگه می‌دارند.
رهایی ارمنستان از چنگال آن‌ها باید بدون قربانی کردن ارمنستان و سایر دموکراسی‌های طرفدار غرب باشد.
زمان آن فرا رسیده است که سیاست آمریکا را بر اساس واقعیت استوار شود، نه تکرار دروغ‌های دموکراسی فقط برای نفع شخصی از گاز آذربایجان و ترکیه یا فروش اسلحه و موارد دیگر.