بهگزارش مرکز مطالعات سورین، روزنامه نیویورک سان در یادداشت تازه خود بهقلم «بنی آوینی» نوشت: به نظر میرسد تحرکات وزیر خارجه عمان نشان میدهد که توافقنامه 2015 که توسط اوباما مذاکره شد و بایدن از آن حمایت کرد.
ممکن است با وجود مخالفتهای گسترده و اعتراضات اخیر ضد حجاب در سراسر ایران، هنوز امکان برقراری داشته باشد.
«سید بدر البوسعیدی» -وزیر امور خارجه عمان- سهشنبه در واشنگتن بود و در آنجا با «بلینکن» -وزیر امور خارجه- و «جیک سالیوان»- مشاور امنیت ملی- در کاخ سفید دیدار کرد.
این دیپلمات عمانی دیروز در مسقط میزبان همتای ایرانی خود حسین امیرعبداللهیان بود.
اسمی از «ایران» در آن جلسه برده نشد، به جز یک سطر در بیانیه مشترک وزارت امور خارجه که از این قرار بود: آنتونی بلینکن از عمان به دلیل ایفای نقش در تأمین آزادی شهروند آمریکایی یعنی باقر نمازی، از ایران تشکر کرد.
باقر نمازی 85 ساله، یک فرد ایرانی-آمریکایی است که به مدت 6 سال به اتهامات سخیف گروگان گرفته شد تا اینکه ماه گذشته از زندان آزاد شد.
او در مسقط فرود آمد و قبل از عزیمت به بیمارستانی در ابوظبی با خانوادهاش ملاقات کرد. تهران اغلب از اینگونه حرکات بهعنوان مقدمهای برای مذاکرات بیشتر استفاده کرده است.
دیدار پنجشنبه البوسعیدی، وزیر امور خارجه عمان با امیرعبداللهیان، همتای ایرانی وی، سرنخهای بیشتری نسبت به آنچه در واشنگتن مشاهده شد، ارائه داد.
آنها به طور خاص به امکان تحرک برجام 2015 اشاره کردند.
به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از خبرگزاری تهران، وزرای خارجه ایران و عمان درباره آخرین وضعیت مذاکرات برجام درباره رفع تحریمها به تبادل نظر پرداختند.
نزدیکی دیدارهای دیپلمات عمانی با مقامات آمریکایی و بلندپایهترین دیپلمات تهران تا حدودی در میان ناظران ایران تردید ایجاد کرد.
بالاخره در عمان بود که دیدارهای محرمانه بین دستیاران ارشد اوباما و همتایان ایرانی آنها دیپلماسی را آغاز کرد که در سال 2015 به برجام اولیه منجر شد.
این جلسات در سال 2013، مدت کوتاهی پس از پیروزی باراک اوباما برای دومین دوره ریاستجمهوری خود انجام شد. در آن زمان، آنتونی بلینکن معاون مشاور امنیت ملی در کاخ سفید بود.
«جیک سالیوان» که -معاون رئیس دفتر وزارت امور خارجه- بود، یکی از اصول مذاکرات عمان محسوب میشد.
همانطور که «دیوید ایگناتیوس» -ستوننویس- در سال 2016 گزارش داد، جیک سالیوان در ایمیلی نوشت: بدون کانال عمان، به احتمال زیاد پاییز 2013 را صرف این میکردیم که بفهمیم با چه کسی و چگونه صحبت کنیم.
اگرچه این اعضای سطح متوسط دولت اوباما اکنون از مقامات ارشد واشنگتن هستند، اما شرایط برای مذاکرات ایران بسیار متفاوت از زمانی است که عمان میزبان آن کانال فوق سری بود، جایی که پایههای برجام پایهگذاری شد.
اکنون قیامی به رهبری زنان و دختران، ایران را به لرزه درآورده است و فکر کردن به احیای توافق را برای جو بایدن، رئیسجمهور آمریکا دشوارتر میکند که ستمگران جمهوری اسلامی را غنی میکند. بایدن در اوایل این ماه گفت: «نگران نباشید، ما ایران را آزاد میکنیم»، اما کاخ سفید این بیانیه رئیسجمهور را پس گرفت.
«جیسون برادسکی» -مدیر سیاست اندیشکده متحد علیه ایران هستهای- میگوید که فعالیتهای فعلی وزیر عمانی سؤالاتی را در مورد اینکه آیا پیامها رد و بدل میشود یا خیر ایجاد میکند.
او میافزاید که آنها ممکن است در مورد آزادی بیشتر آمریکاییهایی که در ایران نگهداری میشوند، بحث کنند، اما توافق هستهای تحت تأثیر حوادث قرار گرفته است؛ من نمیتوانم ببینم این اتفاق میافتد.
حتی اگر جو بایدن تصمیم بگیرد حقوق بشر را فراموش نموده و برجام را تمدید کند، باز هم باید بر امتناع تهران تا به امروز غلبه کند تا حتی کوچکترین سازشی را هم که شده، انجام دهد.
دیپلماتهای جمهوری اسلامی تمامی درخواستهای همتایان آمریکایی و اروپایی مبنی بر انعطافپذیری در مذاکرات را رد کردهاند. با وجود شکایت در سازمان ملل مبنی بر اینکه ایران با فروش موشک و پهپاد به روسیه، قطعنامه شورای امنیت را نقض میکند، دیپلماتهای آمریکایی و اروپایی هنوز روند لغو برجام 2015 را آغاز نکردهاند.
آمریکا با امتناع از «بازگشت» قطعنامهای که برجام را به صورت قانونی مدون کرد، هرچند اندک، امید به احیای این توافق را حفظ میکند. راز زیمت، ناظر ایران در دانشگاه تلآویو به نیویورک سان گفت: من هنوز معتقدم که گزارشهای مربوط به مرگ برجام بسیار اغراقآمیز است.
انتخابات میاندورهای پشت سر ماست، اعتراض ایران به بنبست رسیده است، نگرانیهای واشنگتن در مورد اینکه چگونه بازگشت نتانیاهو به قدرت بر مسئله جمهوری اسلامی تأثیر میگذارد، وجود دارد.
ایران به آرام کردن افکار عمومی خود با یک دستاورد دیپلماتیک و اقتصادی نیاز دارد؛ به گفته راز زیمت، همه این موارد میتوانند زمینه را برای تجدید برجام فراهم کنند.
در حال حاضر، برقراری سیاستی که در راهاندازی مجدد دیپلماسی با نظام جمهوری اسلامی وجود دارد، هولناک به نظر میرسد.
رابرت مالی، نماینده جو بایدن در امور ایران، حتی اظهار داشته که مذاکرات به حالت تعلیق درآمده است. با این حال، هرگونه فعالیت دیپلماتیک مربوط به عمان ارزش تماشا کردن را دارد.