به‌گزارش مرکز مطالعات سورین، روزنامه نشنال اینترست در یادداشت تازه خود به‌قلم «الکساندر ای‌گیل» نوشت: ولادیمیر پوتین معتقد است که موقعیت قدرت بزرگ روسیه، به توانایی این کشور برای عمل به‌عنوان یک هژمون منطقه‌ای بر کشورهای اوراسیا پس از شوروی وابسته است.
قدرت اصلی روسیه در منطقه به‌عنوان یک ضامن امنیت است. سازمان پیمان امنیت جمعی زیربنای این نقش است و به مسکو اجازه می‌دهد تا نفوذ منطقه‌ای خود را با ارائه تضمین‌هایی به اعضای خود در برابر تهدیدات مختلف حفظ کند.
علاوه بر این، مسکو آرزو دارد که این اتحاد به‌عنوان معادل ناتو به رهبری روسیه عمل کند. بااین‌حال، ائتلاف 6 عضوی متشکل از ارمنستان، بلاروس، قزاقستان، قرقیزستان، تاجیکستان و روسیه با مشکلاتی مواجه است که آن را کاملاً بی‌اثر می‌کند.
درحالی‌که تهاجم روسیه به اوکراین انسجام ناتو را مستحکم کرد، تأثیر کاملاً معکوس بر سازمان پیمان امنیت جمعی داشت که اعضای آن عمدتاً از حمایت از مسکو به هر طریق معناداری خودداری کرده‌اند.
مسائل دیگر فراوان است. آخرین رویارویی مرگبار ارمنستان با آذربایجان، واکنش ملایمی را از سوی اعضای سازمان پیمان امنیت جمعی به همراه داشت که تمایلی به ارائه حمایت نظامی از متحد مورد حمله ندارند.
همزمان، دو عضو دیگر این سازمان، یعنی تاجیکستان و قرقیزستان، یکدیگر را دشمن می‌دانند و به‌شدت بر سر مرز نامشخص بین خود درگیری دارند.
ترجیح ژئواستراتژیک مسکو این است که کشورهای اتحاد جماهیر شوروی سابق در حاشیه آن، روسیه را به‌عنوان هژمون منطقه‌ای بشناسند.
بااین‌حال، به‌جز بلاروس، اعضای سازمان پیمان امنیت جمعی نتوانسته‌اند به‌عنوان کشورهای حائل، سازگار عمل کنند؛ که این امر عدم‌حمایت آن‌ها از روسیه در مورد اوکراین را نشان می‌دهد.
انفعال سازمان پیمان امنیت جمعی، ارمنی‌ها را بر آن داشته است که این اتحاد را زیر سوال ببرند. در 18 سپتامبر، معترضان در ایروان تجمع کردند و خواستار خروج کشورشان از سازمان پیمان امنیت جمعی شدند.
به نظر می‌رسد نخبگان سیاسی ارمنستان قصد ماندن دارند، اما از انفعال این سازمان نیز ناامید شده‌اند.
این احتمال وجود دارد که سازمان پیمان امنیت جمعی برای تحقق منافعی که خارج از مرزهای کشورهای عضو آن قرار دارد، تقسیم شود. با ناامیدی مسکو، چشم‌انداز سازمان پیمان امنیت جمعی به‌عنوان وزنه تعادلی در برابر ناتو، بسیار اندک است.