بهگزارش مرکز مطالعات سورین، وبگاه کریپتوپولیتن در مطلب تازه خود بهقلم «جای حمید» نوشت: همانطور که چشمانداز سیاسی جهان بهطور مداوم تغییر میکند، مسئله تسلط پولی در صحنه جهانی، بهویژه در محدوده سازمان همکاری شانگهای طنینانداز میشود.
نگرانی مهم صرفاً در مورد توازن قوا نیست، بلکه بهویژه بحث دلارزدایی بهعنوان ابزاری برای دستیابی به نظم جهانی متعادلتر است.
ابراهیم رئیسی اخیراً در بیست و سومین اجلاس سران سازمان همکاری شانگهای نسبت به نظم جهانی عادلانهتر ابراز احساسات کرد.
او بر فوریت دور شدن از اقتصاد تحت سلطه دلار تأکید کرد، تغییری که به نظر او تعادل را در تجارت جهانی و رونق اقتصادی بازگرداند.
استدلال او یک بحث آشنا است و از جدایی از هژمونی مالی غرب حمایت میکند که به گفته او اصول تجارت عادلانه و امنیت اقتصادی جهانی را تضعیف میکند.
انتقاد او به اتکای قدرتهای غربی بهاجبار اقتصادی و تحریمها بهعنوان ابزاری برای اعمال سلطه خود گسترش مییابد.
با این دیدگاه، رئیسی پیشنهاد میکند که فرآیند دلارزدایی میتواند عصر جدیدی از روابط بینالملل را آغاز کند و مزیت ناعادلانهای را که در حال حاضر در اختیار قدرتهای غربی است کاهش دهد و سیستمی برابر از تجارت و همکاری بینالمللی را تقویت کند.
ارتقای اخیر ایران به عضویت کامل در سازمان همکاری شانگهای میتواند نقطه عطفی برای ملت و جهان باشد.
سازمان همکاری شانگهای متشکل از کشورهای قدرتمندی مانند چین و روسیه و کشورهای استراتژیک مانند قزاقستان و پاکستان، بستری را ارائه میکند که ایران بتواند نگرانیهای خود را ابراز کند و احتمالاً از دستور کار دلارزدایی خود حمایت کند.
ازآنجاییکه ایران بهطور کامل نقش جدید خود در سازمان همکاری شانگهای را پذیرفته است، هدف آن استفاده از این پلتفرم برای ارتقای توسعه پایدار، امنیت جمعی و افزایش وحدت بین کشورهای عضو است.
این گامی بهسوی تحکیم موقعیت خود در نظم جهانی نوظهور است، با تأکید بر نیاز به اقتصاد جهانی عادلانهتر که در آن دلار آمریکا تنها ارز غالب نیست.
رئیسجمهور ایران ظرفیتهای اقتصادی سازمان همکاری شانگهای را ستود و پاسخ احتمالی به انحصار ارز را در پتانسیل آن دید.
او پیشنهاد کرد که پیشنهاد استفاده از ارزهای ملی در تجارت بینالمللی و مبادلات مالی، نفوذ اقتصادی قدرتهای غربی را از بین میبرد و درنتیجه راه را برای یک سیستم تجارت بینالمللی عادلانهتر هموار میکند.
این چشمانداز با توجه به اهمیت روزافزون ابرقدرتهای آسیایی و تغییرات ژئوپلیتیکی که در حال حاضر در جریان است، وزن قابلتوجهی دارد.
نظم جهانی واقعاً در حال تغییر است و با عضویت کامل ایران در سازمان همکاری شانگهای، واضح است که گفتوگو پیرامون دلارزدایی تشدید خواهد شد.
خلاصه این است که درخواستهای ایران برای دلارزدایی چالشی جالب و حتی تحریکآمیز برای وضعیت موجود است. اینکه آیا این تغییر واقعاً میتواند به عدالت در صحنه جهانی منجر شود یا خیر، موضوع بحث است.
بااینحال، آنچه غیرقابلانکار است این است که گفتمان پیرامون تسلط دلار آمریکا در تجارت بینالملل در حال افزایش است.
حرکت بهسوی نظام ارزی جهانی متنوعتر میتواند درواقع ساختارهای قدرت موجود را به چالش بکشد و دوران جدیدی از روابط بینالملل را نوید دهد، دورانی که در آنهمه کشورها، صرفنظر از موقعیت اقتصادی یا ژئوپلیتیکیشان، میتوانند در موقعیتی برابرتر مشارکت کنند.