بهگزارش مرکز مطالعات سورین، روزنامه نشنال در یادداشت تازه خود بهقلم «راغده درغام» نوشت: صرفنظر از اینکه قدرتهای جهانی موفق به احیای برجام میشوند یا خیر، اگر دولتهای غربی درگیر در مذاکرات میخواهند برنامه تسلیحات هستهای ایران را مهار کنند، به جای ترس از شکست مذاکرات، باید همه سناریوهای احتمالی و پیامدهای آن را بررسی کنند.
علاوه بر این، امیدواری به اینکه توافق، دکترین توسعهطلبانه نظام ایران و فعالیتهای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را تغییر میدهد، نوعی خیالبافی است.
اخیراً، به نظر میرسد که قدرتهای غربی به شدت مشتاق دستیابی به توافق شدهاند. به نظر میرسد دولت بایدن در واشنگتن ناامیدانه به دنبال پیروزی بزرگی در زمینه سیاست بینالملل است.
سه قدرت اروپایی درگیر در مذاکرات یعنی فرانسه، آلمان و بریتانیا، امیدوارند که این توافق به نفع اروپایی تمام شود که هم تشنه نفت و گاز ایران است و هم از تهدید هستهای تهران میترسد. در غرب این فرض وجود دارد که تهران چه به خاطر افکار واهی در برخی از پایتختهای اروپایی و چه به دلیل انجام معاملات پشت سر هم با نظام ایران، دیگر تهدیدی برای امنیت اروپا نیست.
گرچه احیای برجام تحریمهای ایران را لغو میکند، اما ممکن است به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در راه اجرای دکترین نظام قدرت دهد.
به یاد بیاورید که این دکترین به دنبال تضعیف کشورهای نسبتا ضعیف عربی، صدور انقلاب ایرانی به آنها و تقویت نیروهای شبههنظامی وفادار به تهران است که این اقدامات حاکمیت اعراب را از بین میبرد. حزبالله لبنان، نمونهای از این موارد است.
این امکان وجود دارد که عدم اجماع سیاسی در آمریکا در مورد برنامه هستهای ایران، دستیابی به توافق را برای دولت بایدن پیش از انتخابات میان دورهای در ماه نوامبر دشوار کند.
برخی از کارشناسان نگرانند که توافق قبل از انتخابات به چشمانداز حزب دموکرات آسیب برساند. اما کسانی هستند که احساس میکنند توافق میتواند در پای صندوقهای رای به نفع حزب باشد.
کشورهای غربی باید بر فعالیتهای ایران در جهان عرب نیز فشار وارد کنند. اگر گمان میکنید که این موضوع اولویت غرب نیست، پس باید به خاطر داشته باشد که اروپا تنها توسط دریای مدیترانه از منطقه عربی جدا میشود، مسیری که مهاجران غیرقانونی همچنان از آن برای رسیدن به این قاره استفاده میکنند. بنابراین، به نفع ماست که نسبت به چالشهای امنیتی غرب آسیا هوشیار باشد.
علاوه بر این، اروپا ابزارهایی دارد که میتواند از آنها برای تأثیرگذاری بر رفتار ایران استفاده کند. برای مثال: ابزارهای اقتصادی از جمله نیاز شدید ایران به فناوری اروپایی و شرکتهای این قاره برای بهبود وضع این کشور و همچنین نیاز شدید جمهوری اسلامی به ورود مجدد به اقتصاد جهانی.
در مقابل، غرب ممکن است امیدوار باشد که توافق منجر به ثبات روابط اسرائیل و ایران، گسترش توافقنامه آبراهام و در نهایت، ساختار امنیتی جدید در غرب آسیا شود که به حل و فصل چندین مناقشه منطقهای کمک خواهد کرد.
آمریکا و اروپا باید اطمینان حاصل کنند که اهداف منطقهای آنها به سیاستی تبدیل شود که با مجموعهای از قوانین و تهدیدها برای کسانی که آن را نادیده میگیرند، اجرا شود. در غیر این صورت، تمام جهان و نه فقط منطقه، احتمالاً بهای سنگینی را در این راه خواهند پرداخت.