به‌گزارش مرکز مطالعات سورین، نشریه نیوزویک در یادداشت تازه خود به‌قلم «توماس بکر» نوشت: جنگ در اوکراین از زمان آغاز به‌عنوان تیتر اصلی رسانه‌های غربی بوده است.
اما جهان عمدتاً یک بحران انسانی دیگر را نادیده گرفته است، بحرانی که در حال رسیدن به نقطه جوش است و در نهایت شروع به جلب‌توجه می‌کند.
طی چند هفته گذشته، دو کارشناس حقوقی بین‌المللی، مشاور ویژه سازمان ملل در پیشگیری از نسل‌کشی و دادستان ارشد دیوان کیفری بین‌المللی، گزارش‌های جداگانه‌ای منتشر کردند.
نسبت به پیامدهای نسل‌کشی بحران انسانی در قره‌باغ کوهستانی که به دلیل محاصره کریدور لاچین توسط آذربایجان، که راه دسترسی کلیدی برای 120 هزار ارمنی را می‌بندد، ایجادشده، هشدار دادند.
اما برای بسیاری از ساکنان منطقه، مانند یک بازمانده جوان که به دلایل امنیتی، تنها با نام کوچک او ملس او را خطاب می‌کنم، پاکسازی قومی ارامنه در قره‌باغ کوهستانی و در مرزهای آن چندین سال است که شروع شده است
نیروهای آذربایجانی ملس را در دسامبر 2020 در قره‌باغ ربودند و به مدت 10 ماه او را زنجیر و شکنجه کردند،
او را گرسنگی دادند و مجبور کردند شعار «قره‌باغ آذربایجان است» و «درود بر رئیس‌جمهور آذربایجان» را سر دهد.
مادربزرگ ملس برای زنده ماندن او دعا کرد و نذر کرد تا خدا او را به خانه بیاورد. صلیب سرخ سرانجام این کار را تسهیل کرد، اما روزی که او بازگشت، در حالی که30 پوند سبک‌تر و غیرقابل تشخیص بود، متوجه شد که مادربزرگش درگذشته است.
ملس یکی از حدود 100 قربانی ارمنی جنایات است که ما در شبکه دانشگاهی حقوق بشر (UNHR) در دو سال گذشته در ارمنستان و قره‌باغ کوهستانی با او مصاحبه کردیم.
رسانه‌های غربی تازه شروع به گزارش در مورد بحران در قره‌باغ کوهستانی کرده‌اند که ناشی از محاصره کریدور لاچین، تنها جاده‌ای است که این سرزمین ارمنی‌نشین را در مرزهای آذربایجان به ارمنستان متصل می‌کند.
این منطقه که به دلیل نامرتب بودن مرزهای داخلی شوروی به آذربایجان رسید، سه دهه پس از سقوط کمونیسم به‌عنوان یک نهاد خودگردان عمل کرده است. آذربایجان کنترل بسیاری از آن را در جنگ سال 2020 به دست گرفت که به قیمت جان هزاران ارمنی تمام شد.
اکنون آذربایجان رفت و آمد مردم، کالاها و کمک‌ها به قره‌باغ کوهستانی و خارج از آن را به مدت 258 روز محدود کرده است، دسترسی ساکنان به خدمات اولیه را خفه کرده، خواربار فروشی‌ها را خالی کرده، با ایجاد صف‌های چند ساعته نان و بیمارستان، مردم را از زندگی محروم کرده است.
«آنتونیو گوترش» -دبیرکل سازمان ملل- «امانوئل مکرون» -رئیس‌جمهور فرانسه- و «آنتونی بلینکن» -وزیر امور خارجه آمریکا- این محاصره را محکوم کردند.
هفته گذشته، آذربایجان در نشست اضطراری شورای امنیت سازمان ملل متحد درباره این بحران، درخواست‌های آمریکا، بریتانیا، فرانسه و روسیه برای اجازه جریان آزاد کمک‌ها به این سرزمین را نادیده گرفت.
در حالی که جهان عمدتاً بر محاصره کریدور لاچین توسط آذربایجان متمرکز شده است، فعالیت‌های آذربایجان در آنجا به‌سختی اعمال تجاوزکارانه مجزا را نشان می‌دهد.
واقعیت این است که نیروهای آذربایجانی از زمان جنگ 44 روزه در سال 2020 به‌طور مداوم حقوق بشر و حاکمیت ارامنه را در داخل و در امتداد مرز قره‌باغ کوهستانی نقض کرده‌اند.
سربازان و غیرنظامیان قومی ارمنی، چه در داخل قره‌باغ کوهستانی و چه در ارمنستان مستقل، ناپدید شوند، که نقض توافق آتش‌بس و قوانین بین‌المللی است.
تیم ما در UNHR، از جمله وکلا، دانشگاهیان، و دانشجویان از هاروارد، از نزدیک شاهد چنین تخلفاتی بوده‌اند. ما صدها ساعت را صرف جمع‌آوری داستان‌های قربانیان و خانواده‌های آن‌ها کردیم.
اکثر قربانیانی که ما با آن‌ها مصاحبه کردیم معتقدند که جامعه بین‌المللی به سادگی آن‌ها را فراموش کرده است.
پس از اینکه سربازان برادر بزرگترش یوری را سر بریدند و ویدئویی از جنایت را در شبکه‌های اجتماعی پخش کردند، زنی به نام آنی به ما گفت: «احساس می‌کنم که من حتی در دنیا وجود ندارم».
لوئیس مورنو اوکامپو، دادستان سابق دیوان بین‌المللی کیفری، چند هفته پیش در گزارشی گفت که اقدامات آذربایجان را می‌توان طبق ماده 2 سی) کنوانسیون نسل‌کشی به‌عنوان نسل‌کشی طبقه‌بندی کرد. این اغراق نیست.
مقامات آذربایجان در بالاترین سطوح آشکارا از پاکسازی قومی دفاع می‌کنند و نفرت علیه ارامنه را عادی کرده‌اند.
«الهام علی اف» -رئیس‌جمهور آذربایجان- ارمنیان را «بربرها و خرابکاران» خواند که به یک «ویروس» مبتلا شده‌اند و برای آن «نیاز به درمان» دارند و او آرزوهای قومی خود را به رخ می‌کشد: «ارمنستان امروز سرزمین ماست.
اکنون که مناقشه قره‌باغ حل شده است، این موضوع در دستور کار ما قرار دارد.» مقامات دیگر از ارمنستان به‌عنوان «تومور سرطانی» و از ارمنیان به‌عنوان «بیماری» یاد کرده و خواستار «حذف کامل ارامنه» شدند.
دولت او این احساسات نسل‌کشی را در تمبر یادبودی که پس از جنگ 2020 منتشر کرد نشان داد.
در این تمبر مردی دیده می‌شد که جشن گرفته است و برای درمان قره‌باغ کوهستانی در حال فرستادن بخور به سمت آن است.
علائم هشداردهنده پاکسازی قومی کاملاً واضح است. اکنون سؤال این است: آیا جهان پاسخ خواهد داد یا ارامنه به تنهایی با نسل‌کشی دیگری روبرو خواهند شد؟