به‌گزارش مرکز مطالعات سورین، نشریه فارن پالیسی در یادداشت خود به‌قلم «جاستین لوگان» نوشت: استفاده از ارتش آمریکا در مکزیک برای مقابله با بحران فنتانیل، راه‌حل جدید بسیاری از سیاستمداران برای حل بحران فنتانیل است.
سه نامزد اصلی ریاست‌جمهوری جمهوری‌خواه استفاده از ارتش برای مبارزه با کارتل‌های مکزیک را تایید کرده‌اند.
به همین ترتیب، «دن کرنشاو» -نماینده جمهوری‌خواه- رئیس تازه منصوب‌شده کارگروه کنگره برای مقابله با کارتل‌های مکزیک، اخیراً اعلام کرده است که کلمبیا، الگوی مناسبی برای واشنگتن در مقابله با کارتل‌های مکزیک است.
کرنشاو نویسنده لایحه‌ای در کنگره است که اجازه استفاده از نیروی نظامی علیه کارتل‌های مکزیک یا هر مولفه‌ای که باعث بی‌ثباتی در نواحی غربی کشور می‌شود، داده است.
او استدلال می‌کند که مشارکت آمریکا با کلمبیا به امن‌تر‌شدن کلمبیا نسبت به 25 سال پیش کمک کرده است.
این نظریه دو مشکل دارد. مورد اول اینکه اگر نرخ قتل سالانه را در نظر بگیرید، مکزیک بسیار شبیه کلمبیا است.
در سال 2021، مکزیک به ازای هر ۱۰۰ هزار نفر، 28 قتل داشته، درحالی‌که میزان قتل به ازای هر ۱۰۰ هزار نفر در کلمبیا 27 نفر بوده است.
این مطلب خبر بدی برای کلمبیا است، چراکه میزان قتل کلمبیا در سال 2007 تنها ۸ نفر در هر ۱۰۰ هزار نفر بوده است، آن هم درست یک سال پس‌از استقرار «آرمدرکسی» -رئیس‌جمهور وقت -که سربازان را برای مبارزه با کارتل‌های مواد مخدر بسیج کرده بود.
با این وجود، به‌رغم اینکه میزان قتل در کم‌تر از دو دهه بیش‌از سه برابر شده است، مکزیک هنوز به سطح خشونت کلمبیا در اواخر دهه ۸۰ و اوایل دهه ۹۰ میلادی، زمانی‌که میزان قتل به ازای هر ۱۰۰ هزار نفر، 85 نفر شده بود، نرسیده است.
مقایسه خشونت مکزیک در سال 2023 با خشونت کلمبیا در سال 1993، کاملاً عجیب است.
مورد دوم این است که استدلال کرنشاو این موضوع را نادیده می‌گیرد که کلمبیا در حال بازگشت به دهه ۹۰ میلادی، زمانی‌که کشور تحت محاصره نیروهای مسلح انقلابی کلمبیا در آستانه تبدیل‌شدن به یک کشور شکست‌خورده بود، است.
اگرچه میزان قتل نسبتاً پایین است، اما بخش‌های وسیعی از قلمرو ملی همچنان تحت کنترل نیروهای مسلح انقلابی کلمبیا و سایر گروه‌های مسلح غیرقانونی است که در حال گسترش حوزه‌های نفوذ خود هستند.
به گفته کمیته بین‌المللی صلیب سرخ، هفت درگیری مسلحانه مختلف در کلمبیا در حال وقوع است.
اگرچه هر یک از این گروه‌های مسلح به استخراج غیرقانونی معدن، اخاذی و سایر فعالیت‌های مجرمانه مشغول هستند، اما منبع اصلی تامین مالی آن‌ها تجارت کوکائین است.
تفاوت عمده بین وضعیت کنونی و وضعیت دهه ۹۰ میلادی کلمبیا این است که هیچ‌کدام از گروه‌های مسلح، انحصار تجارت مواد مخدر را در دست ندارند و همه آن‌ها درگیر جنگی همه‌جانبه علیه دولت هستند.
گروه‌های مسلح هم با دولت و هم بر سر مناطق استراتژیک تولید کوکائین و مسیرهای صادراتی آن، با یکدیگر می‌جنگند.
در چهار سال گذشته و زمانی‌که کارتل مدلین و نیروهای مسلح انقلابی کلمبیا در اوج قدرت خود بوده‌اند، شاهد ظهور مجدد نوعی خشونت بوده‌ایم که کشور را تحت تأثیر قرار داده است.
تداوم فعالیت گروه‌های مسلحی که از درآمدهای کوکائین تأمین مالی می‌شوند و تداوم خشونت‌های ناشی از تجارت مواد مخدر در کلمبیا، نشان می‌دهد که کرنشاو در ارائه طرح کلمبیا به‌عنوان مدل سیاست آمریکا در قبال بحران مکزیک اشتباه کرده و حتی یک بار هم به کوکائین اشاره نکرده است.
کوکائین دلیل اصلی آمریکا برای ورود به کلمبیا بود. در دهه ۸۰ و ۹۰ میلادی، قاچاق کوکائین به شهرهای آمریکا افزایش یافته بود.
سیاستمداران آمریکایی به این نتیجه رسیدند که راه‌حل این بحران، استفاده از نیروهای نظامی در داخل کلمبیا و از بین بردن منبع کوکائین است.
متأسفانه، همان‌طور که دفتر سیاست ملی کنترل مواد مخدر در اکتبر 2008 نشان داد، قیمت کوکائین در آمریکا، در دهه ۸۰ میلادی کاهش یافت و سپس در طول دهه ۹۰ میلادی نسبتاً ثابت ماند.
هزینه‌کردن پول مالیات‌دهندگان آمریکایی در کلمبیا، مانع از گسترش محصولات کوکائین، تولید مواد مخدر غیرقانونی یا صادرات مداوم کوکائین به آمریکا نشد.
در مقابل، کشت کوکائین در کلمبیا بین سال‌های 2000 تا 2020 افزایش یافت و از حدود ۱۳۶ هزار هکتار به ۲۴۵ هزار هکتار رسید. جنگ مواد مخدر کلمبیا ثابت کرده است که با هر پیروزی در برابر کارتل اصلی مواد مخدر، خلاء قدرتی که به‌سرعت توسط کارتل‌های مواد مخدر جدید پر می‌شود، ایجاد می‌کند.
سقوط کارتل مدلین منجر به ظهور کارتل کالی شد و سقوط کارتل کالی به نیروهای مسلح انقلابی کلمبیا و سایر گروه‌های شبه نظامی اجازه داد تا تجارت کوکائین را در دست بگیرند.
بحران فنتانیل بدتر از بحران کوکائین است. تولید کوکائین بسیار گران‌تر و سخت‌تر از فنتانیل است.
فنتانیل در مقیاس بسیار کوچک‌تر با مقادیر نسبتاً کم مواد شیمیایی پیش‌ساز تولید می‌شود که به راحتی بدست می‌آید. فنتانیل در هرجا و در مقادیر بالا می‌تواند تولید شود.
حتی اگر مکزیک تولید فنتانیل را متوقف کند، باعث از بین رفتن عرضه فنتانیل به آمریکا نمی‌شود. به همین دلیل است که طرح کرنشاو و اینکه کلمبیا باید الگوی مناسبی برای سیاست ما در قبال بحران مکزیک باشد، بسیار عجیب است.