بهگزارش مرکز مطالعات سورین،وبگاه مادرن دیپلماسی در مقاله تازه خود بهقلم «یاروسلا ولیسوولیک» نوشت: ایجاد واحد پولی بریکس در طول سال گذشته به یکی از موضوعات اصلی نه تنها بریکس، بلکه بازارهای مالی جهانی تبدیل شده است.
در کنار شک و تردید بسیاری از صاحبنظران کشورهای توسعهیافته، بسیاری از تصورات غلط و ادعاهای غیر قابل اثبات در مورد سقوط سریع دلار و فروپاشی سیستم مالی جهانی به دلیل ایجاد ارز بریکس وجود دارد.
در واقع سناریوی واقعی و روشهای معرفی چنین ارزی هنوز مشخص نشده است، اما حتی در پوشش حسابی برای اقتصادهای جنوب جهانی، R5 (آر فایو) ]چون شروع نام ارز کشورهای بریکس، رنمینبی، روبل، رئال، روپیه و رند با R آغاز میشوند[ میتواند تأثیر قابلتوجهی بر سیستم مالی بینالمللی داشته باشد و منافع مهمی را برای اقتصادهای جهان به ارمغان بیاورد.
اولین تلاشها برای پروژه ارز مشترک R5 و استفاده از بریکس بهعنوان بستری برای دلارزدایی، توسط «وای لیسوولیک» در سالهای 2017-2018 در آفریقای جنوبی انجام شد.
بحثهای R5 در حالی که بیشتر حول ایجاد یک ارز کاملاً شبیه یورو برای معاملات بینالمللی میچرخید، همچنین مسیرهای جایگزینی مانند ارز ذخیره یا یک واحد حسابداری را نیز نشان میداد، (واحد حسابداری به معنای هر واحدی است که در معاملات مالی که در مجموعهای از حسابها ثبت میشود وجود دارد، این میتواند یک واحد برای معاملهگری انحصاری یا یک بخش مجزای دیگر باشد.).
سناریوی دوم در واقع سادهترین و شاید واقعیترین سناریو برای اولین مراحل پروژه R5 خواهد بود. به گفته کارشناسان برجسته در این زمینه، ایجاد یک واحد حسابداری برای بریکس میتواند با حداقل منابع بهصورت واقعبینانه انجام شود و در مدتزمان نسبتاً کوتاهی اجرا شود.
راهاندازی ارز جدید بریکس در قالب یک وسیله مبادله فیزیکی ممکن است با حملات سفتهبازی و تلاش برای آزمایش مقاومت ارز جدید در برابر قدرت کامل بازارهای سرمایه جهانی مورد استقبال قرار گیرد.
بر این اساس، ممکن است منطقی باشد که ابتدا ایجاد یک واحد حسابداری را در اولویت قرار دهیم و این تلاش را با توسعه زیرساختهای بازار در مراکز اصلی مالی جنوب جهانی که میتوانند از این پروژه حمایت کنند، همراهی کنیم.
یک یا چند کشور بریکس توانایی راهاندازی چنین فرمت ارزی را بهتنهایی، بدون نیاز به مشارکت همه اعضای بریکس دارند.
توازن حاصل از مزایا و معایب نشان میدهد که ایجاد R5 بهعنوان یک واحد حسابداری خطرات را به حداقل میرساند، در حالی که بسیاری از مزایای مرتبط با یک ارز مشترک را حفظ میکند.
در مورد تأثیر R5، شاید مهمترین جنبهای که ارز بریکس در آن اقتصاد جهان را تغییر میدهد، تغییر در طرز فکر و ذهنیت فعالان اقتصادی و کسبوکارها است که در حال حاضر بر دلار متمرکز شده است.
معرفی ارز بریکس که جایگزین دلار در اقتصادهای بزرگ جهان میشود، نقطه مرجع متفاوتی برای بازارهای نوظهور و لنز متفاوتی است که کسب و کارها از طریق آن اقتصادهای بریکس را دنبال میکنند.
یکی دیگر از دلایلی که باعث میشود موضوع ارز بریکس بسیار مهم تلقی شود، اعتباری است که بهعنوان یک بلوک با گستردگی جهانی بریکس ارائه میکند.
تا کنون، دستاوردهای اصلی بریکس تا حد زیادی با ایجاد بانک توسعه جدید مرتبط بوده است و ایجاد یک ارز جهانی جدید توسط بلوک بریکس، نشاندهنده یک نوآوری واقعی و تحولی در اقتصاد جهانی با جایگاه کیفی متفاوتی است که این گروه در عرصه بینالمللی به دست آورده است.
از نظر کیفی، معرفی ارز بریکس میتواند بر جهت و کیفیت سیاستهای کلان اقتصادی که توسط اعضای بریکس دنبال میشود، تأثیر بگذارد.
ظهور R5 ممکن است کیفیت کلی سیاستهای کلان اقتصادی نیز را بهبود دهد و در واقع، تحولات اخیر ممکن است حاکی از چنین روندهایی در حوزه سیاست پولی باشد، زیرا برخی از بازارهای نوظهور در مقایسه با فدرال رزرو و سایر بانکهای مرکزی اقتصادهای توسعهیافته، زودتر و قاطعانهتر در دفع فشارهای تورمی عمل کردند.
البته واکنش بازارهای مالی جهانی به ارائه ارز بریکس مهم است. معرفی R5 بهعنوان یک واحد حسابداری میتواند انتظارات تقاضای بیشتر در آینده برای ارزهای بریکس را با پیشروی پروژه R5 به مرحله ارز ذخیره و یا یک واحد فیزیکی مبادلاتی توسعه دهد.
ایجاد R5 همچنین میتواند به استفاده از ارزهای ملی (از جمله ارزهای بریکس) در تجارت بینالمللی کمک کند و ممکن است دلار به دلیل انتظارات کاهش سهم در معاملات جهانی ارز و کالاها شروع به از دست دادن ارزش خود کند. بر این اساس، در حالت تعادل، ظهور R5 احتمالاً به نفع ارز یوان یا ارزهای دیجیتال خواهد بود.
بهطور کلی، تأثیر ایجاد چنین ارزی برای اقتصاد جهانی، عملیاتهای تجاری و بحث سیاستهای اقتصادی بینالمللی نیز میتواند در کوتاهمدت قابلتوجه باشد.
ارز بریکس باید بهعنوان یک لنگر معتبر برای آن دسته از اقتصادهای در حال توسعهای باشد که جریان تجارت و سرمایهگذاری خود را به سمت جنوب جهانی تغییر میدهند.
در بلندمدت با پیشروی به مرحله ارز ذخیره، R5 به یک سیستم پولی جهانی متعادلتر کمک میکند و برای برجستگی بیشتر در کنار دلار آمریکا و سایر ارزهای ذخیره پیشرو رقابت خواهد کرد.