بهگزارش مرکز مطالعات سورین، نشریه سایفربریف در یادداشتی با اشاره به استراتژی آمریکا برای ارسال پول به افغانستان، نوشت: میلیاردها کمک آمریکا به افغانستان برای رسیدگی به وضعیتهای اضطراری انسانی و اقتصادی جاری ادامه دارد.
با برکناری پرسنل آمریکا، آژانسهای آمریکا توانایی مشاهده مستقیم برنامههای کمکهای آمریکا را از دست دادند که چالشهای نظارتی قابلتوجهی را ایجاد کرد و خطر انتقال کمک به افغانستان قبل از رسیدن به دریافت کنندگان مورد نظر خود را بهشدت افزایش داد.
«این جان اف. سوپکو» -بازرس کل ویژه برای بازسازی افغانستان- است که سهشنبه گذشته در برابر کمیته امور خارجی مجلس نمایندگان شهادت داد.
چه تعداد از آمریکاییها میدانند که به گفته سوپکو، «2 سال پس از خروج نیروهای آمریکا از افغانستان، آمریکا همچنان بزرگترین کمککننده به مردم افغانستان است.
این امر شامل بیش از 2.52 میلیارد دلار از اعتبارات آمریکا برای کمک به افغانستان است که عمدتاً برای کمکهای بشردوستانه و توسعه افغانستان است.»
3.5 میلیارد دلار دیگر بودجه دولت سابق افغانستان است که در بانک مرکزی آمریکا در نیویورک سپرده شده بود و پس از تسلط طالبان بر کشور در ماه آگوست سال 2021 توسط بایدن مسدود شد.
سال گذشته، 3.5 میلیارد دلار به یک بنیاد مستقر به نام صندوق افغان سوئیسی منتقل شد. سوپکو گفت که در راهاندازی این صندوق، هدف کوتاهمدت آمریکا ارتقای ثبات پولی و کلان اقتصادی است، در حالی که هدف بلندمدت افزایش سرمایه بانک مرکزی افغانستان است.
یک سال پس از ایجاد صندوق افغان، سوپکو ادامه داد: «هیئت امنای این صندوق که متشکل از یک مقام خزانهداری آمریکا، یک مقام دولتی سوئیس و 2 افغان با سابقه در اقتصاد است، هنوز در حال ایجاد رویههای عملیاتی خود است و هنوز این کار را انجام نداده است.»
علاوه بر موارد فوق، آمریکا بیش از 5.08 میلیارد دلار را در سالهای مالی 2022 و 2023 به وزارت دفاع متعهد کرده است تا هزینه حمل و نقل، اسکان موقت و تغذیه دهها هزار مهاجر افغان را که برخی از آنها در پایگاههای نظامی آمریکا صرف کردهاند، بپردازد.
بهطور کلی، 3 ساعت شهادت سوپکو نه تنها به بررسی وضعیت گذشته و حال عجیب کمکهای آمریکا به افغانستان پرداخت، بلکه همانطور که در زیر توضیح میدهم، مجموعهای کاملاً جدید از مشکلات را بر اساس آنچه امروز با پول مالیاتدهندگان انجام میشود، باز کرد؛ که مربوط به دخالت 22 ساله آمریکا در افغانستان است که با حمله روز 11/9/2001 به آمریکا انجام شد.
امروز یک بحران انسانی در افغانستان وجود دارد.
سوپکو گفت: «سازمان ملل تخمین میزند که 70 درصد جمعیت افغانستان، یعنی حدود 29 میلیون نفر، به کمکهای بشردوستانه تحت رهبری اهداکنندگان وابسته هستند.
بهرغم نیاز، طرح واکنش بشردوستانه سازمان ملل تنها 34 درصد از هدف بودجه خود را برای سال 2023 از روز 30 اکتبر افزایش داد.»
سوپکو گفت: «اگرچه آمریکا همچنان بزرگترین کمککننده به این طرح است و امسال بیش از 400 میلیون دلار کمک مالی کرده است. برنامهها مجبور شدهاند کمکها را کاهش دهند.»
بهعنوان مثال، برنامه جهانی غذا در سال جاری مجبور شد کمکهای غذایی ماهانه به 10 میلیون نفر را متوقف کند. وضعیت فقط در زمستان امسال بدتر خواهد شد زیرا آب و هوا، مناطق روستایی را از خدمات امدادی منزوی کرده است.
در همین حال، سوپکو گفت از زمان تسلط طالبان در سال 2021، آمریکا از عبور از طریق دولت طالبان که واشنگتن آن را به رسمیت نمیشناسد، در ارائه کمکهای بشردوستانه به مردم افغانستان در بخشهای کلیدی بهداشت، آموزش، جامعه مدنی و حقوق زنان و دختران اجتناب کرده است.
سوپکو گفت از 2.52 میلیارد دلار کمکهای بشردوستانه، آمریکا بیش از 597 میلیون دلار را در سالهای مالی 2022 و 2023 به صندوق حمایت اقتصادی و برنامههای بهداشت جهانی متعهد کرد که به نوبه خود از 36 برنامه فعال حمایت کرد. این امر شامل 194 میلیون دلار برای رشد اقتصادی و برنامههای بهداشت عمومی و 97.71 میلیون دلار در 6 برنامه آموزشی است.
دولت و نمایندگی آمریکا برای انکشاف بینالمللی از سازمانهای بینالمللی مانند بانک جهانی، یونیسف و سازمانهای غیردولتی برای انتقال این کمکهای آمریکا استفاده کردهاند و سپس برای اطمینان از رسیدن به آن به نظارت شخص ثالث و چند لایه متکی هستند.
با این حال، همانطور که سوپکو شهادت داد، «سر مفتش ویژه برای بازسازی افغانستان (سیگار) دریافته است که این رویکردها آنطور که در نظر گرفته شده در افغانستان کار نکرده است.»
او گفت که تعیین اینکه آیا انحراف منابع مالی توسط رهبران طالبان در کابل تائید شده است یا صرفاً مقامات محلی برای منافع شخصی دست به فساد میزنند دشوار است.
سرزنش با این واقعیت که بیشتر این مداخله توسط مقامات کاری انجام میشود که موقعیتهای خود را از قبل [طرفدار آمریکا] حفظ کردهاند، رژیم افغانستان پراکنده میشود.»
سوپکو خاطرنشان کرد که مقامات طالبان به سازمانهای غیردولتی دستور میدهند تا به جمعیت روستایی مورد علاقه خود کمک ارسال کنند و ارزیابیهای سازمانهای غیردولتی در مورد جایی که ممکن است بیشترین نیاز را داشته باشد، نادیده گرفته شود.
با این حال، وی خاطرنشان کرد که دولتهای قبلی افغانستان کمکهای نامتناسبی را به شهرهایی که تحت کنترل خود داشتند هدایت کرده بودند.