بهگزارش مرکز مطالعات سورین، موسسه مطالعات امنیت (INSS) در مقاله تازه خود بهقلم «سیما شاین» «راز زیمت» نوشت:در ماههای اخیر، با نزدیک شدن ایران به قدرت هستهای و کوتاه شدن زمان تولید تسلیحات هستهای این کشور و از آنجایی که نظارت آژانس بینالمللی انرژی اتمی بر تأسیسات هستهای به میزان قابلتوجهی کاهش یافته است.
ایران احتمالاً تصمیم به تغییر سیاست خود و دستیابی به سلاح هستهای میگیرد. اگرچه تصمیم در مورد این موضوع خطراتی را برای ایران به همراه دارد، اما]آیتالله[ خامنهای، رهبر ایران میتواند از موضع فعلی خود عقبنشینی کند؛
بنابراین، از طریق یک تهدید نظامی معتبر، او باید متقاعد شود که پیشرفت به سمت سلاحهای هستهای مستقیماً بقای حکومتش را به خطر میاندازد و در عین حال، جامعه بینالملل باید یک سری اقدامات سیاسی و اقتصادی را برای متقاعد کردن ایران به این عقبنشینی آغاز کنند.
استراتژی هستهای ایران در سالهای اخیر با بیانیههایی که وضعیت فناوری پیشرفته برنامه هستهای ایران و پتانسیل تولید سریع کلاهکهای هستهای را برجسته میکند، مورد توجه بوده است.
ایران تمام اجزای لازم برای سلاحهای هستهای را دارد اما آنها را مونتاژ نکرده است.
افزایش تنش بین ایران و اسرائیل(رژیم صهیونیستی) این نگرانی را ایجاد کرده است که اسرائیل(رژیم صهیونیستی) ممکن است به تأسیسات هستهای ایران حمله کند و اگر اسرائیل(رژیم صهیونیستی) به تأسیسات هستهایاش آسیب برساند، ممکن است ایران در برنامه هستهای خود تجدیدنظر کند.
برنامه هستهای ایران از زمان خروج ترامپ از برجام پیشرفت قابلتوجهی داشته است.
ایران در سه سال گذشته نظارت آژانس بر تأسیسات هستهای را رد کرده و در حال مذاکره با نیجر برای خرید اورانیوم طبیعی است.
ایران ساخت تأسیسات هستهای جدید در نطنز را برای جلوگیری از حملات هوایی اسرائیل(رژیم صهیونیستی) یا آمریکا آغاز کرده است. این میتواند نشاندهنده تشدید قدرت استراتژی هستهای ایران باشد.
تمرکز بر برنامه هستهای ایران ممکن است با هدف جلوگیری از اتخاذ تدابیر سختگیرانه علیه حکومتش و احیای گفتوگوهایش بین آمریکا و اروپا باشد.
با توجه به این موضوع تأکید بر اینکه هرگونه پیشرفت به سمت سلاحهای هستهای، بقای حکومتش را تهدید میکند، ضروری است.
آمریکا باید یک ائتلاف ایجاد کند که به ایران در مورد عبور از خطوط قرمز هشدار دهد و آژانس باید نظارت مؤثر بر برنامه هستهای ایران را ترویج دهد.
در حال حاضر، تمرکز جهت روشن کردن این موضوع برای ]آیتالله[ خامنهای و دوستانش مهم است که هرگونه پیشرفت به سمت سلاحهای هستهای مستقیماً بقای نظام ایران را تهدید میکند، در حالی که باید تلاشهایی برای معکوس کردن برنامه هستهای از طریق حل و فصل جزئی انجام شود.
مذاکره یا افزایش فشار بر تهران میتواند جزو این تلاشها باشد. از آنجایی که آمریکا نقش اصلی را در رهبری این تلاشها ایفا میکند، بسیار مهم است که اسرائیل(رژیم صهیونیستی) تمام تلاش خود را انجام دهد تا از هرگونه اختلاف نظر عمومی با آمریکا که میتواند تنشها را تشدید کند و مانع گفتوگوی استراتژیک آنها در مورد ایران شود، جلوگیری کند.
حکومت ایران تصمیم برای رسیدن به سلاحهای هستهای را خطرناک میبیند، بهویژه در چارچوب واکنش واشنگتن این موضوع بسیار برجستهتر میشود؛
بنابراین دولت آمریکا باید آمادگی ایجاد ائتلافی را داشته باشد که بهصراحت ایران را از عبور از هر خط قرمزی که میتواند واکنش نظامی را برانگیزد، مجاب کند و برای این موضوع ترتیبات عملی واقعی بیندیشد.
از مذاکرات با آژانس و همچنین سفر مدیرکل به تهران نباید برای یک حرکت پوچ دیگر از سوی ایران استفاده کرد.
مهم این است که این دیدار به نظارت مؤثر بر برنامه هستهای ایران کمک کند و نه صرفاً با اقدامات سطحی همچنان به ایران زمان داده شود.
کشورهای اروپایی، بهویژه انگلیس، فرانسه و آلمان که علاقهای به اجرای بند تمدید تحریمها در معاهده هستهای سال 2015 (برجام) ندارند، باید حداقل به ایران هشدار دهند که اجازه نمیدهند این بند طبق برنامه در ماه اکتبر سال 2025 منقضی شود، مگر اینکه ایران فعالیت هستهای خود را کاهش دهد.
در حوزه اقتصادی، بهرغم مشکلاتی که در اجرای تحریمهای مؤثر علیه ایران به دلیل حمایتهای روسیه و چین وجود دارد.
اجرای تحریمهای موجود علیه ایران، بهویژه تحریمهایی که صادرات نفت این کشور را هدف قرار میدهند که در ماههای اخیر بهبود یافته، حائز اهمیت است و باید به سطوح نسبتاً بالایی برسند.
در پایان، بر اساس این ارزیابی که دولت آمریکا و شرکای اروپایی آن علاقهمند به از سرگیری مذاکرات با ایران برای توقف پیشرفت برنامه هستهای این کشور هستند، مهم است که اطمینان حاصل شود، بهویژه از طریق گفتوگو با آمریکا، در صورت از سرگیری مذاکرات، ایران قطعاً از برنامه خود عقبنشینی کند.
این گفتوگوها نباید صرفاً تاکتیکی برای ایران باشد تا در حین ادامه برنامه هستهای خود زمان بخرد. گفتوگو در این زمینه با دولت آمریکا از روابط کلی اسرائیل(رژیم صهیونیستی) با آمریکا نیز جدا نیست، با تأکید ویژه بر شرایط جنگ غزه میتوان این گفتوگوها را مدیریت کرد.
هرچه اسرائیل(رژیم صهیونیستی) نسبت به دیدگاه آمریکا برای «روز بعد» در غزه حساستر باشد، دولت آمریکا نیز توجه بیشتری به موضع اسرائیل(رژیم صهیونیستی) در مورد موضوع هستهای ایران خواهد داشت.